Ο όρος «άνοια» αναφέρεται σε μια σειρά συμπτωμάτων που προκαλούνται από νοσήματα που καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα. Τα συμπτώματα αυτά είναι καταρ­χήν απώλεια της μνήμης και ακολούθως διαταραχή των υπο­λοίπων νοητικών λειτουργιών και μείωση της καθημερινής λειτουργικότητας. Πολύ συχνά υπάρχει στο ευρύ κοινό μία σύγχυση των όρων «άνοια» και «Αλτσχάιμερ». Η άνοια είναι ένας περιγραφικός, γενικός όρος, ενώ η νόσος Αλτσχάιμερ είναι συγκεκριμένη ασθένεια, η οποία ευθύνεται για περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις άνοιας. Η αμέ­σως επόμενη σε συχνότητα άνοια είναι η αγγειακή άνοια, η οποία προκαλείται από πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια, μικρά ή μεγάλα. Άλλες μορφές άνοιας οφείλονται σε σπα­νιότερα αίτια όπως η νόσος με σωμάτια Lewy, η άνοια της νόσου Πάρκινσον, οι μετωποκροταφικές άνοιες κλπ.

5 σημάδια που μπορεί να σημαίνουν άνοια

Μια νέα μελέτη διαπίστωσε πως η δυσκολία στη μάσηση της τροφής θα μπορούσε να είναι σημάδι άνοιας. Ομως, οτιδήποτε, από το δείκτη μάζας σώματος μέχρι τη διάθεσή σας θα μπορούσε να αποτελεί σημάδι.

Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι μικρές αλλαγές στον τρόπο που περπατάτε, μασάτε, κοιμάστε ή αισθάνεστε, θα μπορούσαν να αποτελούν πρώιμους δείκτες της άνοιας.

Ως άνοια χαρακτηρίζεται η προοδευτική απώλεια της γνωστικής λειτουργίας, καθώς τα κύτταρα του εγκεφάλου καταστρέφονται. Τα κύρια συμπτώματα της άνοιας περιλαμβάνουν αλλαγή της προσωπικότητας, απώλεια μνήμης, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, πρόβλημα με την ομιλία και την κοινωνικοποίηση.

Ενώ η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή της αιτία, η άνοια θα μπορούσε επίσης να προκληθεί από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, μακροχρόνια κατάχρηση ουσιών, τη νόσο του Πάρκινσον, βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και άλλες συνθήκες υγείας.

Ωστόσο, πολύ πριν παρουσιαστούν εμφανή σημάδια της άνοιας, ορισμένες αλλαγές στη συμπεριφορά θα μπορούσαν να σημάνουν ότι μπορεί να έχετε την πάθηση.

Ας δούμε ποια είναι αυτά:

1. Πρόβλημα στη μάσηση σκληράς τροφής

Το δάγκωμα ενός μήλου θα μπορούσε να προβλέψει τις πιθανότητες των ανθρώπων να αναπτύξουν άνοια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Γηριατρικής Εταιρείας. Ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα και του Πανεπιστημίου του Κάρλσταντ στη Σουηδία, μελέτησαν ένα δείγμα 577 ατόμων ηλικίας 77 ετών και άνω και διαπίστωσαν ότι εκείνοι που είχαν πρόβλημα να μασήσουν σκληρές τροφές όπως τα μήλα είχαν και υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Οι Σουηδοί ερευνητές πρόσφεραν μια πιθανή εξήγηση: Καθώς το μάσημα είναι δύσκολο όταν έχει κανείς λίγα ή καθόλου δόντια, κάτι που ως επί το πλείστον ισχύει για τους ηλικιωμένους, μειώνεται η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και ως εκ τούτου μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθει άνοια.

2. Αργό περπάτημα

Ο τρόπος που περπατάτε θα μπορούσε να προβλέψει τον κίνδυνο που έχετε να εμφανίσετε άνοια σύμφωνα με έκθεση που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Συνέδριο για το Αλτσχάιμερ το 2012. Αρκετές μελέτες που παρουσιάστηκαν εκεί βρήκαν έναν συσχετισμό ανάμεσα στις ανωμαλίες στα πόδια και τα σημάδια της γνωστικής έκπτωσης, σε διάφορα νευρολογικά τεστ. Μια άλλη μελέτη που παρουσιάστηκε στο ίδιο συνέδριο, ανέλυσε τις συμπεριφορές 19 ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας που χρησιμοποιούσαν τεχνολογία αισθητήρα κίνησης στο σπίτι. Βρήκαν ότι εκείνοι που είχαν πιο αργούς ρυθμούς είχαν και μικρότερο όγκο εγκεφάλου, γεγονός που αποτελεί μια κοινή αλήθεια για τα άτομα με άνοια.

3. Προβλήματα ύπνου

Πιο άσχημα είναι τα νέα για τις… κουκουβάγιες. Ο κακός κύκλος του ύπνου σας τώρα μπορεί να οδηγήσει σε άνοια αργότερα. Σε μελέτη του Δεκεμβρίου του 2011 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Annals of Neurology, 1.300 υγιείς γυναίκες ηλικίας άνω των 75 παρακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια πέντε ετών. Μέχρι το τέλος αυτού του χρονικού διαστήματος, το 39% εξ αυτών είχαν αναπτύξει κάποια μορφή ήπιας γνωστικής εξασθένισης ή άνοια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με ασθενέστερους κιρκαδικούς ρυθμούς (αυτές που εκτελούσαν λιγότερη φυσική δραστηριότητα νωρίς το πρωί) είχαν 80% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση ή άνοια σε σχέση με τις γυναίκες που ήταν δραστήριες στη διάρκεια της ημέρας.

4. Επιπλέον κιλά

Το υπερβολικό βάρος συνδέεται με πολλούς κινδύνους για την υγεία, όπως τον διαβήτη τύπου 2, τις καρδιακές παθήσεις και την αρθρίτιδα. Αλλά μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2011 στο περιοδικό Neurology, συσχέτισε τον υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Σε μια ανάλυση 8.534 διδύμων ηλικίας 65 ετών και άνω, διαπιστώθηκε ότι 350 είχαν διαγνωστεί επισήμως με άνοια και 114 με πιθανή άνοια.  Οταν ερευνητές παρακολούθησαν τους Δείκτες Μάζας Σώματός τους πριν από 30 χρόνια, διαπίστωσαν ότι τα άτομα που τώρα είχαν άνοια ή πιθανή άνοια, είχαν 70% περισσότερες πιθανότητες να υπήρξαν υπέρβαρα ή παχύσαρκα τότε.

Αν ανησυχείτε ότι το επιπλέον βάρος σας θα μπορούσε να οδηγήσει σε γνωστική εξασθένηση αργότερα, η λύση είναι να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα γυμναστικής. Μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Συνέδριο για τη Νόσο του Αλτσχάιμερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άσκηση μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τη γήρανση.

5. Κατάθλιψη

Η κακή διάθεση δεν βλάπτει μόνο την συναισθηματική σας ευημερία. Η κατάθλιψη μπορεί να κοστίσει την υγεία του εγκεφάλου σας. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Archives of General Psychiatry αξιολόγησε τα ιατρικά αρχεία πάνω από 13.000 κατοίκων της Καλιφόρνιας κατά τη διάρκεια έξι ετών. Οι πάσχοντες από κατάθλιψη είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν νόσο του Αλτσχάιμερ στα τελευταία χρόνια της ζωής τους, ενώ εκείνοι που είχαν τόσο στη μέση ηλικία όσο και αργότερα κατάθλιψη, παρουσίαζαν τριπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης αγγειακής άνοιας.

ΠΗΓΗ www.medinova.gr