Κορονοϊός: Διάχυση της διασποράς σε Κρήτη, Θεσσαλία, Ήπειρο – Ο ρόλος των μετακινήσεων από νομό σε νομό

Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και της ομάδας του για την πορεία της πανδημίας:

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων της Δευτέρας ανέρχεται στα 2.065 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=2154) που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 36.790 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 5,6%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση πιθανής έξαρσης που θα μπορούσε να συμβεί λόγω της εμφάνισης ολοένα και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα ανοίγματα και τις τουριστικές ροές. Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid test και τα self test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE, αλλά και για να συνεχιστεί η πολύ καλή πορεία στο σύνολο της χώρας.

Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (10) που καταγράφηκε είναι αυξημένος σε σχέση με την Κυριακή (5). Όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που είναι 8 συνεχίζει να είναι σε αποκλιμάκωση, αλλά σε πιο αργό ρυθμό από τον αναμενόμενο.

Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός είναι ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με την Κυριακή (139 από 142), και παρά την ελαφρά μείωση τη Δευτέρα, βλέπουμε την (έστω ήπια) αναστροφή της πτώσης να συμβαίνει στη χρονική στιγμή που αναμέναμε. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2 (όπου διαφαίνεται πλέον η αναμενόμενη αύξηση στις νοσηλείες), ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.

Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE. 

Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE. 

Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE. 

Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 15 Ιουλίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:

• 400.000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως κατά μέσο όρο πλέον (σε σχέση με περίπου 600.000 που πραγματοποιούνταν τις πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του μέτρου), και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό.
• Τα ανοίγματα δραστηριοτήτων που έχουν ξεκινήσει από τις 5 Απριλίου, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής, όπως και παρατηρήθηκε τις προηγούμενες μέρες σε συγκεκριμένους χώρους εστίασης. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι. Εάν συνεχίσει η τήρηση των μέτρων, τότε η πορεία αποκλιμάκωσης δε θα αναστραφεί.
• Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 100.000 ημερησίως.

Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις δύο πρώτες παραδοχές, οι προβλέψεις μας θα επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πορεία. Χρειάζεται προσοχή στην πορεία της διασποράς του SARS-CoV-2 στις επόμενες εβδομάδες, με δεδομένη την αύξηση της ποσόστωσης του στελέχους Β.1.1.318, το οποίο φαίνεται να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα σε σχέση με το Β.1.1.7. Ας σημειωθεί ότι το στέλεχος Β.1.1.7 ήταν ήδη πιο μεταδοτικό κατά περίπου 30% σε σχέση με το αρχικό στέλεχος (wild type), ενώ το στέλεχος Β.1.167 (στέλεχος Δ) και το οποίο πλέον έχει έρθει και στην Ελλάδα, έχει αυξημένη μεταδοτικότητα από το υπάρχον στέλεχος κατά 70%.

Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια 

Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 126 κρούσματα (76 κρούσματα την Κυριακή) και στην Αττική με 892 κρούσματα (639 κρούσματα την Κυριακή). Η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 43% των κρουσμάτων, και εμφανίζει σχεδόν 7 φορές περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Η πορεία των κρουσμάτων στην Αττική, παρουσιάζεται στο Σχήμα 5, ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) παρουσιάζονται στο Σχήμα 6. Από την αρχή του μήνα παρατηρείται μια αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων στην Αθήνα, η οποία δεν συνάδει ούτε με τη διαμόρφωση της μεταδοτικότητας από τη θερμοκρασία, αλλά ούτε και με τα υπάρχοντα μέτρα, και η οποία τη έχει φέρει πέρα από το όριο της κόκκινης περιοχής. Μια πιθανή εξήγηση είναι η αυξημένη διασπορά στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελεχών Β.1.1.318 και Β.1.167, οπότε και αναμένουμε τα δεδομένα των επομένων ημερών για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια πιο σαφή εικόνα. Με βάση τη μεγάλη απόκλιση που εμφανίζει η Αθήνα, η πορεία της μπορεί να εξηγηθεί μόνο εάν ληφθεί υπόψη πολύ μεγαλύτερη εγγενής μεταδοτικότητα του ιού, συνεπώς η διασπορά των ταχύτερα μεταδιδόμενων μεταλλάξεων είναι πολύ μεγαλύτερη από ότι στη Θεσσαλονίκη, καθώς επίσης και ότι παρατηρήθηκα φαινόμενα έντονων συρροών. Tα πραγματικά δεδομένα εξηγούνται μόνο εάν θεωρήσουμε ότι το στέλεχος Β.1.1.318 έχει κυριαρχήσει έναντι του Β.1.1.7, και ταυτόχρονα η διασπορά του Β.1.167 είναι μεγαλύτερη από ότι έχει προσδιοριστεί μέχρι τώρα.

Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική

Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αθήνα 

Στη Θεσσαλονίκη επίσης διαμορφώνεται πολύ έντονα αυξητική τάση (Σχήμα 7) ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη ακολουθεί πλήρως τις προβλέψεις του μοντέλου και παρουσιάζεται στο Σχήμα 8.

Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη 

Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη 

Όσον αφορά στη Θεσσαλία, αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 44 κρούσματα (Σχήμα 9), όπου πλέον έχουμε ανοδική πορεία, και η Λάρισα πλέον βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή. Στην Καρδίτσα εντοπίστηκαν 54 κρούσματα (Σχήμα 11), και πλέον βρίσκεται σε σταθερά ανοδική τροχιά, όπου και ξεπέρασε το όριο της κόκκινης περιοχής. Στη Μαγνησία με 35 κρούσματα (Σχήμα 10) παρατηρείται αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή και όπως αναμέναμε, και εδώ επίσης έχει διαμορφωθεί ανοδική πορεία, η οποία έφερε τη Μαγνησία πάνω από το όριο της κόκκινης περιοχής. Στα Τρίκαλα όπου εντοπίστηκαν 11 κρούσματα (Σχήμα 12) παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός σε σχέση με την Κυριακή, και πλέον η πορεία είναι επίσης ανοδική.

Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα 

Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία

Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα 

Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα 

Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή με 45 κρούσματα (Σχήμα 13), και αρχίζει να διαμορφώνεται ανοδική τροχιά. Στη Λακωνία εντοπίστηκαν 2 κρούσματα (Σχήμα 15) και συνολικά έχει διαμορφωθεί ανοδική τάση. Αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή παρουσιάστηκε στην Αργολίδα όπου εντοπίστηκαν 8 κρούσματα (Σχήμα 16) στην οποία έχει διαμορφωθεί ανοδική τάση τις τελευταίες ημέρες. Στην Αρκαδία εντοπίσθηκαν 11 κρούσματα (Σχήμα 14) και η πορεία είναι ανοδική. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή εμφανίζεται στη Μεσσηνία όπου εντοπίστηκαν 27 κρούσματα (Σχήμα 17), στην οποία επίσης έχει διαμορφωθεί ανοδική τάση τις τελευταίες ημέρες, η οποία την έχει φέρει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή. Στην Ηλεία εντοπίστηκαν 18 κρούσματα (Σχήμα 18), και είναι επίσης από τις περιοχές όπου έχει διαμορφωθεί έντονα ανοδική τάση. Στην Κορινθία εντοπίστηκαν 26 κρούσματα (Σχήμα 19), και η πορεία εμφανίζεται ξανά σταθερά ανοδική.

Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα 

Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία 

Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα 

Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία 

Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία 

Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία 

Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία 

Στην Αιτωλοακαρνανία εντοπίσθηκαν 17 κρούσματα, παρατηρείται υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή (13 κρούσματα) (Σχήμα 20). Στην Εύβοια, με 26 κρούσματα, παρατηρείται αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή (Σχήμα 21), με τη συνολική πορεία να είναι ανοδική. Μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία όπου εντοπίστηκαν 10 κρούσματα (Σχήμα 22). Μεγαλύτερος σε σχέση με την Κυριακή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στη Φθιώτιδα όπου εντοπίσθηκαν 11 κρούσματα (Σχήμα 24), αλλά που διαμορφώνεται επίσης ανοδική τάση. Στην Ευρυτανία εντοπίστηκε 1 κρούσμα (Σχήμα 25), ενώ στη Φωκίδα εντοπίστηκαν 5 κρούσματα (Σχήμα 23).

Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία 

Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια 

Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία 

Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα 

Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα 

Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία 

Αυξημένος σε σχέση με την Κυριακή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 54 κρούσματα (Σχήμα 26). Πλέον όμως έχει διαμορφωθεί πολύ έντονα ανοδική τάση, η οποία έφερε την περιφερειακή ενότητα πολύ πάνω από το όριο της κόκκινης περιοχής, ενώ το ύψος του κύματος που διαμορφώνεται, ήδη ξεπέρασε σε ύψος το παρατεταμένο 3ο κύμα που είχε πλήξει την περιοχή. Στη Θεσπρωτία (Σχήμα 27) εντοπίστηκαν 8 κρούσματα, ενώ στην Άρτα παρουσιάζεται αυξημένος αριθμός σε σχέση και την Κυριακή, δεδομένου ότι εντοπίστηκαν 3 κρούσματα (Σχήμα 28), ενώ στην Πρέβεζα με 3 κρούσματα (Σχήμα 29) ο αριθμός είναι μειωμένος σε σχέση με την Κυριακή, αλλά η τάση που έχει διαμορφωθεί είναι έντονα ανοδική.

Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα 

Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσπρωτία 

Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα 

Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα 

Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, αύξηση κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή παρουσιάζεται στις Σέρρες με 12 κρούσματα (Σχήμα 39), στα Γρεβενά με 6 κρούσματα (Σχήμα 38), στην Ημαθία με 6 κρούσματα (Σχήμα 30), στην Πιερία με 11 κρούσματα (Σχήμα 37), στη Φλώρινα με 5 κρούσματα (Σχήμα 33), στην Πέλλα με 4 κρούσματα (Σχήμα 31) και στην Καστοριά με 1 κρούσμα (Σχήμα 40). Αντίθετα μείωση παρουσιάζεται στη Χαλκιδική με 8 κρούσματα (Σχήμα 41), στην Κοζάνη με 11 κρούσματα (Σχήμα 32), στην Καβάλα με 1 κρούσμα (Σχήμα 45). Μηδενικός αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στο Κιλκίς (Σχήμα 35).

Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία 

Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα 

Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη 

Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα 

Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα 

Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς 

Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα 

Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία 

Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά 

Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες 

Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά 

Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική 

Όσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκε 1 κρούσμα (Σχήμα 42). Στην Ξάνθη, επίσης εντοπίστηκε 1 κρούσμα (Σχήμα 33) και συνεχίζεται η πτωτική πορεία. Στον Έβρο εντοπίσθηκαν 5 κρούσματα (Σχήμα 44), και η περιοχή εξακολουθεί να βρίσκεται μακριά από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη.

Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη 

Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη 

Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο 

Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 114 κρούσματα, παρατηρείται αυξημένος αριθμός σε σχέση με την Κυριακή και παρατηρείται πλέον διαμόρφωση ενός νέου ανοδικού κύματος, το οποίο ήδη ξεπέρασε σε ύψος το μέγιστο του 3ου κύματος, που πιθανότατα οφείλεται στο σχετικά μεγάλο αριθμό κρουσμάτων που φέρουν το μεταλλαγμένο στέλεχος Δ (Σχήμα 45). Στα Χανιά με 42 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε ίδιο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή και πλέον και εδώ έχει διαμορφωθεί έντονα ανοδική πορεία, η οποία έφερε τα Χανιά αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή. Αυξημένος αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 84 κρούσματα, όπου παρατηρείται ένα πολύ έντονα ανοδικό κύμα (Σχήμα 47), το οποίο είναι 4 φορές ψηλότερο από το 3ο κύμα. Στο Λασίθι παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σχέση με την Κυριακή, καθώς εντοπίστηκαν 12 κρούσματα (Σχήμα 48), με αποτέλεσμα και σε αυτήν την περιοχή να έχει διαμορφωθεί πολύ έντονα ανοδική τάση.

Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο 

Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά 

Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο 

Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι 

Στη Λέσβο, εντοπίστηκαν 10 νέα κρούσματα (Σχήμα 49) οπότε και έχει διαμορφωθεί αυξητική τροχιά. Στην Κέρκυρα, εντοπίστηκαν 14 κρούσματα (Σχήμα 50) και παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Κυριακή, επανάκαμψη του ανοδικού κύματος και πλέον η περιοχή πέρασε το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη. Στη Χίο όπου παρατηρήθηκαν 6 κρούσματα, διαμορφώνεται και εδώ μια προσωρινή ανοδική τάση (Σχήμα 51). Στη Θάσο δεν εντοπίστηκαν νέα κρούσματα (Σχήμα 52).

Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο 

Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα 

Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο 

Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο 

Συμπεράσματα:

Με βάση τα αποτελέσματα της Δευτέρας, είχαμε πολύ ελαφρά μείωση των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) σε σχέση με την Κυριακή, ενώ πλέον και οι θάνατοι παρουσιάζουν επιβράδυνση στις πτωτικές τάσεις, παρά τον πολύ χαμηλό αριθμό θανάτων και τη Δευτέρα. Οι προβλέψεις αυτές συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, ο οποίος παρουσιάζει αυξητικές τάσεις για το σύνολο της χώρας. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 3,4% (η ημερήσια τιμή είναι 5,6%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 2,04 (τιμές του Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνουν αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Συνολικά η πορεία της πανδημίας ενώ ήταν πολύ καλή μέχρι και πριν 2 εβδομάδες, πλέον έχει μετασχηματιστεί σε έντονα ανοδική, η οποία κάθε μέρα ισχυροποιείται, όπως αντικατοπτρίζεται και από τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) που έφτασε στα 1940. Η πορεία της πανδημίας από την Τρίτη 29/6 είναι ανοδική (αρχικά κυρίως οφειλόμενη στη σημαντική αύξηση στην Αττική, αλλά πλέον και στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες, επαρχιακές πόλεις), όπως υποδηλώνει και η αύξηση του Rt. Δυστυχώς πλέον, η μεγαλύτερη από τη φαινομενική διασπορά των μεταλλάξεων και τα υπάρχοντα ανοίγματα, έχουν ξεπεράσει τη δυναμική μείωσης της διασποράς λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας και της επαγόμενης πτώσης της μεταδοτικότητας, του μεγάλου αριθμού των self-test (που όμως είναι λίγο μικρότερος σε σχέση με τις πρώτες εβδομάδες) και της προόδου των εμβολιασμών. Η επιδημιολογική εικόνα σε σχέση με την προηγούμενη Δευτέρα, παρουσιάζεται στα συγκριτικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα στο Σχήμα 53. Είναι χαρακτηριστική η άνοδος της εβδομαδιαίας μέσης τιμής του Rt από 1.57 την προηγούμενη Δευτέρα σε σχέση με 2.04. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή αυτή του Rt είναι ιδιαίτερα υψηλή για την εποχή, και δεν δικαιολογείται μόνο από την παρουσία μεταλλάξεων, αλλά συνδέεται και με φαινόμενα συρροής τα οποία παρατηρούνται κυρίως στην Αττική. Επειδή όμως πολύ έντονες αυξητικές τάσεις παρατηρούνται επιλεκτικά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση εάν η πολύ έντονη κατά τόπους αύξηση, συνδέεται με την παρουσία των ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, με φαινόμενα συρροής, ή με συνδυασμό αυτών, που είναι και το πιθανότερο. Στην πράξη δηλαδή, λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας των νέων στελεχών, τα φαινόμενα συρροής αποδεικνύονται πολύ πιο επιβαρυντικά για τη διασπορά της νόσου στην κοινότητα. Αυτό πρέπει να το έχουμε κατά νου για τη συνέχεια του καλοκαιριού και τη διαχείριση θρησκευτικών και άλλων παραδοσιακών εκδηλώσεων όπου συμβαίνουν φαινόμενα συρροής.

Σχήμα 53. Συγκριτικά αποτελέσματα της επιδημιολογικής εικόνας της Δευτέρας (12/07/2021) σε σχέση με την προηγούμενη (05/07/2021)

Όσον αφορά επιμέρους περιοχές, αρκετές περιοχές πλέον βρίσκονται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινες, όπως η Αθήνα, η Λάρισα, η Μαγνησία, η Καρδίτσα, η Ηλεία, η Κορινθία, η Μεσσηνία, τα Ιωάννινα, τα Γρεβενά, η Κοζάνη, το Ηράκλειο, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Λασίθι, η Κέρκυρα, ενώ παρατηρούνται έντονα ανοδικές τάσεις στη Θεσσαλονίκη, την Αχαΐα, την Αρκαδία, την Εύβοια, τη Βοιωτία, την Ευρυτανία, τη Φθιώτιδα, την Αργολίδα, τη Θεσπρωτία, την Πρέβεζα, τη Χαλκιδική, τη Λέσβο και τη Χίο.

Ιδιαίτερα στην Αθήνα, προβληματίζει ο βαθμός που αυτή σχετίζεται με την εξάπλωση μεταλλαγμένων και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών (κυρίως το Β.1.1.318 και το Β.1.167). Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αυξημένης μεταδοτικότητας του στελέχους Δ (Β.1.167) αποτελεί η Κρήτη. Συνολικά η Κρήτη είναι η περιοχή με τη χειρότερη επιδημιολογική εικόνα και η ταχύτητα μετάδοσης (και το αντίστοιχο ύψος του 4ου κύματος που έχει διαμορφωθεί) είναι ενδεικτική της αυξημένης μεταδοτικότητας του στελέχους Δ. Επίσης, καταδεικνύει τον αρνητικό ρόλο που παίζουν οι διαπεριφερειακές μετακινήσεις στη φάση ανάπτυξης της πανδημίας, καθώς η αρχική αύξηση κρουσμάτων στο Ρέθυμνο πρώτα και στο Ηράκλειο έπειτα, ακολουθήθηκε από αυξητική πορεία της διασποράς στα Χανιά και στο Λασίθι. Στην πράξη, η Κρήτη είναι μια περιοχή οδικά απομονωμένη από την υπόλοιπη Ελλάδα, στην οποία, οι διαπεριφερειακές μετακινήσεις επέτρεψαν τη γρήγορη διασπορά του στελέχους Δ.

Παρόμοια φαινόμενα διαπεριφερειακής μετάδοσης παρατηρούνται στη Θεσσαλία, αλλά σε πιο ήπια έκταση, όπου η έντονα αυξητική τάση στη Μαγνησία, μεταφέρθηκε σε κάποιο βαθμό και στη Λάρισα, ενώ ακολουθεί και η Καρδίτσα. Αντίστοιχη είναι η διάχυση της διασποράς στην Ήπειρο και πιο συγκεκριμένα από τα Ιωάννινα προς τα εγγύς τουριστικά θέρετρα (Πρέβεζα και Θεσπρωτία). Συνεπώς, ακόμα και για περιοχές που για την ώρα είναι κάτω από το όριο (ή πολύ κοντά στο όριο), οι ανοδικές τάσεις που παρατηρούνται χρήζουν αυξημένης επιδημιολογικής επιτήρησης με εντατικοποίηση του γονιδιωματικού ελέγχου ώστε να ληφθούν εγκαίρως μέτρα περιορισμού της διασποράς του ιού.

Επίσης, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έγιναν διαθέσιμα, ανησυχία πλέον δημιουργεί η αύξηση του ποσοστού διασποράς του μεταλλαγμένου στελέχους Β.1.1.318 σε συγκεκριμένες περιοχές για το 15νθήμερο από 7/06/2021 έως 20/06/2021, όπου οι αντίστοιχες ποσοστώσεις είναι 33.9% για την Αττική, 12.5% για τη Δυτική Ελλάδα, 16.7% για τις Ιόνιες Νήσους και 11.11% για την Πελοπόννησο, αλλά και η εμφάνιση πλέον στη χώρα της μετάλλαξης Β.1.617 (μετάλλαξη Δέλτα).

Με δεδομένα τα υπάρχοντα ανοίγματα, την παρουσία των μεταλλάξεων και την έλευση των τουριστικών ροών είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, με κυριότερη την ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Η σημασία και η αποτελεσματικότητα των self-test και του εμβολιασμού έχει ήδη φανεί τις προηγούμενες 8 εβδομάδες. Με δεδομένη την εμφάνιση της μετάλλαξης Β.1.617 ο πλήρης εμβολιασμός (με δύο δόσεις) του συνολικού πληθυσμού είναι σε συνδυασμό με τη μαζική και συχνή χρήση self-test οι δύο πιο αποτελεσματικές γραμμές άμυνας που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε ΑΜΕΣΑ αυτό το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Με δεδομένη την έντονη αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων (η οποία είναι ταχύτερη του αναμενόμενου) και το γεγονός ότι είμαστε στην αρχή της τουριστικής περιόδου ακόμα, πρέπει ΑΜΕΣΑ να αυξηθεί ο αριθμός των self-test και να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες που θα εξασφαλίσουν υψηλό αριθμό εμβολιασμένων.

Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:

α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώρα

β) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα.

γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.

Επίσης εισηγούμαστε την θεσμοθέτηση ενός επαναληπτικού rapid test ή δύο self test κατά την πρώτη εβδομάδα από την αρχή παραθερισμού παιδιών σε παιδικές κατασκηνώσεις επιπρόσθετα από τα μέχρι τώρα υγειονομικά πρωτόκολλα.

Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.