Τελόσα – Μία ουτοπική πόλη, με ελληνικές «ρίζες», στη μέση της αμερικανικής ερήμου

Ταπεινής καταγωγής, η εξέλιξή του αποτελεί κατά πολλούς ενσάρκωση του αμερικανικού καπιταλιστικού ονείρου.

Όμως ο 50χρονος δισεκατομμυριούχος Μαρ Λορ -γιος ενός ιδιοκτήτη συμβουλευτικής εταιρείας πληροφορικής και μιας bodybuilder, από τη Νέα Υόρκη, ο οποίος πλούτισε ιδρύοντας και μοσχοπουλώντας επιτυχημένες startups ηλεκτρονικού εμπορίου- λέει πως θέλει να κάνει πραγματικότητα μία ουτοπία, βασισμένη σε μία «αναθεωρημένη εκδοχή του καπιταλισμού», απαλλαγμένη από «ψεγάδια».

Το σημαντικότερο από αυτά, λέει, είναι η ολοένα και πιο άνιση κατανομή πλούτου. Εμπνευσμένος, δε, από τον Αμερικανό οικονομολόγο Χένρι Τζορτζ (που στο «Πρόοδος και φτώχεια» έγραφε πως «πρέπει να κάνουμε τη γη κοινή ιδιοκτησία», με φορολόγηση της αξίας της για ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης) αποδίδει τις ανισότητες «στο μοντέλο ιδιοκτησίας γης, πάνω στο οποίο χτίστηκε η Αμερική».

Αυτό -λέει- θα επιδιώξει να αλλάξει, προτείνοντας τη δική του εναλλακτική.

Κι έτσι, στους μήνες που μεσολάβησαν από την παραίτησή του από διευθύνων σύμβουλος διαδικτυακών πωλήσεων στη Walmart Inc., τον περασμένο Ιανουάριο -θέση που κατείχε εδώ και πέντε χρόνια- έβαλε μπροστά, μαζί με άλλα projects και επενδύσεις, ένα φιλόδοξο σχέδιο που ονόμασε «Τελόσα».

Μία πόλη για όλους

Η ονομασία, λέει ο Λορ, προέρχεται από την ελληνική λέξη «τέλος», ως όρο ολοκλήρωσης και τελειοποίησης, στη βάση της αριστοτελικής φιλοσοφίας.

Το υψηλότερο τέλος είναι, λοιπόν, το «άριστον» και ταυτίζεται με την ευδαιμονία.

Και κατά τον Λορ, αυτή μπορεί ενδεχομένως να επιτευχθεί για μερικούς, με την ανέγερση της Τελόσα.

Μιας μητρόπολης που θα χτιστεί από το μηδέν, σε ακατοίκητη περιοχή των ΗΠΑ, η οποία -λέει ο εμπνευστής της- θα συνδυάζει όλα τα καλά του κόσμου.

Τη ζωντάνια και τη διαφορετικότητα της Νέας Υόρκης. Την αποδοτικότητα, την ασφάλεια και την καθαριότητα του Τόκιο. Το κοινωνικό κράτος, την αειφόρο ανάπτυξη και το μοντέλο διακυβέρνησης των σκανδιναβικών χωρών.

Συνολικής έκτασης περίπου 600 τ.χλμ. στην τελική μορφή της, θα είναι μια πόλη «ανοιχτή, δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς», τονίζει ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος.

Οι εκτάσεις της δεν θα ανήκουν άμεσα στους κατοίκους, αλλά έμμεσα, μέσω ενός κοινοτικού ταμείου, τα έσοδα του οποίου -από την αξιοποίηση της γης, την αυξανόμενη αξία της και εισφορές- θα επενδύονται για την ανάπτυξη της πόλης, τη βελτιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, που θα είναι ίσης πρόσβασης για όλους, και την ευημερία των πολλών.

Η διοίκησή της, αναφέρεται στη σχετική ιστοσελίδα, θα είναι διαφανής και συμμετοχική, μέσω ενός συμβουλίου.

Όλοι οι κάτοικοι -50.000 άτομα σε αρχικό στάδιο, μέχρι να φτάσουν τελικά τα 5 εκατομμύρια- θα έχουν τη δυνατότητα «να παίρνουν μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην κατάρτιση του προϋπολογισμού».

Φουτουριστικός σχεδιασμός

Τον σχεδιασμό της Τελόσα ανέλαβε ο φημισμένος Δανός αρχιτέκτονας Μπγιάρκε Ίνγκελς, «παντρεύοντας» την καινοτομία με τη φύση.

Μέρος του παρουσιάστηκε τις προάλλες, απεικονίζοντας μια πόλη του μέλλοντος, όπου δεσπόζει ο λεγόμενος «πύργος της ισότητας».

Μια κατασκευή με φωτοβολταϊκή στέγη, υπέργειο χώρο αποθήκευσης νερού -που θα ανακυκλώνεται- και αγροκτήματα αεροπονικής καλλιέργειας, η παραγωγή των οποίων θα διανέμεται στους κατοίκους.

Σε όλη την πόλη θα χρησιμοποιούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στους δρόμους θα κυκλοφορούν αυτόνομα ηλεκτρικά οχήματα αργής κίνησης, με την προτεραιότητα να ανήκει σε ποδηλάτες και πεζούς.

Θα υπάρχουν υπερσύγχρονα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Οι μετακινήσεις από το σπίτι σε χώρους εργασίας και σχολεία, και τούμπαλιν, θα διαρκεί το πολύ 15 λεπτά.

Θα υπάρχουν επίσης νοσοκομεία, κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, πάρκα και άλλοι δημόσιοι χώροι αναψυχής, πολιτιστικοί χώροι, καταστήματα λιανικής.

Ουτοπία… οσονούπω

Προς το παρόν, απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν και να αποσαφηνιστούν, μέχρι η Τελόσα να υλοποιηθεί.

Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να βρεθεί το μέρος όπου θα χτιστεί.

Ο Λορ και οι συνεργάτες τους αναζητούν κάποια ερημική, φθηνή τοποθεσία, εστιάζοντας στη Νεβάδα, τη Γιούτα, το Αϊντάχο, την Αριζόνα, το Τέξας και την περιοχή γύρω από τα Απαλάχια Όρη.

Στην αρχική της εκδοχή, η πόλη θα έχει έκταση κοντά στα 120 τ.χλμ. και οι πρώτοι 50.000 κάτοικοι δεν αναμένεται να πατήσουν πόδι εκεί πριν από το 2030.

Παραμένει ωστόσο ακόμη άγνωστο με τι κριτήρια θα επιλεγούν ή πώς θα προκύψουν -σε ένα πρώτο τεστ του πόσο πράγματι «ανοιχτή» θα είναι η Τελόσα.

Σε μία προσγείωση, δε, από την ουτοπία στην σκληρή πραγματικότητα, υπολογίζεται ότι θα απαιτηθεί χρηματοδότηση ύψους 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αναμένεται να καλυφθούν μέσω δανείων, επιδοτήσεων και ιδιωτών επενδυτών.

Σε κάθε περίπτωση, ο Λορ λέει ότι πιστεύει πως η Τελόσα θα αξίζει κάποια στιγμή εώς και ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, αποφέροντας 60 δισεκατομμύρια δολάρια για τους κατοίκους της ετησίως.

«Έχουμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε ένα νέο μοντέλο μιας κοινωνίας, που θα προσφέρει στους ανθρώπους υψηλότερη ποιότητα ζωής και περισσότερες ευκαιρίες», αναφέρει ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχους στην ιστοσελίδα του υπό συζήτηση εγχειρήματος.

«Κοιτώντας 30 χρόνια στο μέλλον, φαντάζομαι την ισότητα ως πρότυπο και για άλλες πόλεις, ακόμα και για όλο τον κόσμο», υποστηρίζει.

Κάτι, που μένει να φανεί στην πράξη. Πολλοί ήδη το αμφισβητούν.

in.gr