Μια μέρα σαν σήμερα, 5 Απριλίου του 1944, Γερμανοί Ναζί και ΒούλγαροιΚομιτατζήδες μπαίνουν στην κωμόπολη της Καστοριάς Κλεισούρα και αφανίζουν γυναικόπαιδα και γέροντες.
«Πέντε η ώρα που βραδιάζει… Θάνατος τ’ άλλα, θάνατος μονάχα πέντε η ώρα που βραδιάζει. Δε θέλω να το βλέπω»… Λόρκα και θάνατος και πέντε η ώρα που βραδιάζει…
Έτσι και τότε. Ήταν πέντε το απόγευμα στην Κλεισούρα όταν φάνηκε από μακριά μια κόκκινη φωτοβολίδα. Ήταν το σύνθημα. Οι μακελάρηδες ξεχύθηκαν σαν πεινασμένα θηρία. Κι άρχισε η σφαγή. Μια από τις πολλές σφαγές – σημάδια πολιτισμού των Γερμανών του 20ου αιώνα – στον τόπο μας.
Βρέφη που θήλαζαν ακόμα, παιδιά, έγγυες, γέροντες και γερόντισσες εκτελέστηκαν δίχως καμιά λύπηση… Οι Γερμανοί κι οι Κομιτατζήδες μπήκαν σε κάθε σπίτι. Ο άμαχος πληθυσμός θεωρούνταν κοινωνική βάση υποστήριξης των ανταρτών, άρα αντιμετωπιζόταν ήταν εχθρός, άρα θάνατος! Μετρήθηκαν 280 πτώματα!
Πράξη αντιποίνων
Τους μήνες πριν από τη Σφαγή είχαν καταγραφεί επιθέσεις αντιστασιακών τμημάτων του ΕΛΑΣ του όρους Σινιάτσικο. Εκείνες τις μέρες, αντάρτες του ΕΛΑΣ, είχαν επιτεθεί σε γερμανική στρατιωτική φάλαγγα και είχαν σκοτώσει τρεις στρατιώτες – μοτοσικλετιστές. Ο αριθμός των νεκρών Γερμανών της αψιμαχίας με τον ΕΛΑΣ δεν είναι εξακριβωμένος· οι πηγές δεν συμφωνούν μεταξύ τους και αναφέρουν από 2 έως 8 στρατιώτες. Αντίθετα όλοι συμφωνούν ότι οι σοροί υπέστησαν βεβήλωση! Πολλοί είπαν μετά την απελευθέρωση ότι υπεύθυνος για την κακοποίηση των πτωμάτων υπεύθυνος ήταν ο Βούλγαρος επικεφαλής της πολιτοφυλακής, ο διαβόητος Άντον Κάλτσεφ. Λεπτομέρειες… Η Κλεισούρα πάντα είχε για τους Γερμανούς ιδιαίτερη σημασία, που την θεωρούσαν ως «φωλιά» ανταρτών. Την ευκαιρία αναζητούσαν και την είχαν βρει…
Προπομποί των Ναζί έφτασαν στο χωριό της Δυτικής Μακεδονίας και καθησύχασαν τους κατοίκους ότι δεν θα προέβαιναν σε αντίποινα. Από τις μαρτυρίες προκύπτει ότι οι κάτοικοι τους πίστεψαν, δεδομένου ότι στο χωριό είχαν μείνει μόνο γυναικόπαιδα και ανήμποροι γέροντες· τους πίστεψαν… Οι άνδρες κάτοικοι, φοβούμενοι αντίποινα, είχαν κρυφτεί στα βουνά.
Η σφαγή κράτησε κοντά στις δύο ώρες: 150 σπίτια πυρπολήθηκαν, μεταξύ των οποίων η κλινική και τα σχολεία της κωμόπολης. Πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί έθαψαν βιαστικά σε ομαδικούς τάφους τα πτώματα που είχαν αφήσει στους δρόμους και την κεντρική πλατεία. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν έχει επακριβώς προσδιοριστεί: Γίνεται λόγος από 215 και 250 ατόμων έως και 280 νεκρούς.
«Οι Γερμανοί ήρθαν από κάτω, άρχισαν το καταστρεπτικό τους έργο σκοτώνοντας και καίγοντας και έφτασαν μέχρι την πλατεία, που βρίσκεται στη μέση του χωριού, όπου και σταμάτησαν. Ίσως να κουράστηκαν, να χόρτασαν. Πάντως ικανοποιήθηκαν με ό, τι έκαναν και σταμάτησαν. Το βέβαιο είναι, ότι δοκιμάστηκε το μισό χωριό, το οποίο και παραδόθηκε στη σφαγή και στη φωτιά…» αφηγε΄θηκε κάτοικος της περιοχής χρόνια μετά το μακελειό.
Ο επικεφάλης συνταγματάρχη των Waffen SS Karl Schumers, έλέγχθηκε και απαλλάχθηκε από τους ανωτέρους του για τη θηριωδία στην Κλεισούρα και επανέλαβε το έγκλημά του στους Πύργους (Κατράνιτσα) Εορδαίας στις 23 Απριλίου του 1944 και στο Δίστομο στις 10 Ιουνίου του 1944. Ο Schumers σκοτώθηκε από τον ΕΛΑΣ και βρίσκεται θαμμένος σήμερα στο γερμανικό πολεμικό νεκροταφείο του Διονύσου. Ο Βούλγαρος Άντον Κάλτσεφ καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στο Επταπύργιο Θεσσαλονίκηςτα ξημερώματα της 27ης Αυγούστου 1948.
Αυτά για να μην ξεχνάμε…
ethnos