Ακρίβεια: Καύσιμα και βασικά είδη στα ύψη – Συνεχές το σφυροκόπημα των καταναλωτών

Σειρά ανατιμήσεων, σε βασικά είδη, έχουν περάσει ήδη στο ράφι το τελευταίο διάστημα, ενώ ήδη καθοδόν είναι και νέες, καθώς, το παραγωγικό κόστος εκτινάσσεται. Έτσι, δημητριακά, κρέας, γαλακτοκομικά αλλά και άλλα βασικά είδη έχουν “τσιμπήσει” με τιμές που “φρενάρουν” τους καταναλωτές, όπως καταγράφουν παράγοντες της αγοράς βασιζόμενοι στα στοιχεία Απριλίου.

Ακόμη και ο καφές, που καταγράφει μια σχετική αποκλιμάκωση, διεθνώς, έχει τις τελευταίες μέρες, π.χ. σε δημοφιλείς κωδικούς κάψουλας συγκεκριμένης κορυφαίας μπράντας νέα άνοδο, της τάξης του 10%. Βέβαια τα μεταφορικά, αλλά και η ζημιά στην παραγωγή που έχει υποστεί το φυτικό κεφάλαιο, λόγω καιρικών συνθηκών, ήδη, από πέρυσι, στη Βραζιλία, αναμένεται να κρατήσουν τις τιμές ψηλά τουλάχιστον για μια διετία, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.

Βασικά προϊόντα

Ανάλογα ανοδικά κινείται το κρέας με τιμές στο ελληνικό μοσχάρι που φτάνουν και τα 13 ευρώ, όταν πριν δύο χρόνια ήταν σε τιμές γύρω από τα 10 ευρώ, με τους καταναλωτές να αναζητούν προσφορές για να μπορέσουν να “κουρέψουν” το λογαριασμό των αγορών τους. Αντίστοιχα ανοδικά κινείται και το κοτόπουλο με τιμές που σταδιακά εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσουν και τα 5 ευρώ το κιλό (για τους ευρείας κυκλοφορίας κωδικούς). Είναι προφανές ότι τα κόστη στις ζωοτροφές απότοκο του σπιραλ ακρίβειας στα δημητριακά, αλλά και στη μεταφορά, έχει οδηγήσει σε μεγάλες πιέσεις στις τιμές, σε ένα προϊόν που λειτούργησε τα χρόνια της δεκαετούς μνημονιακής κρίσης “ως καταφύγιο” λόγω της χαμηλής τιμής του, που ήταν σχεδόν στο μισό της σημερινής.

Την ίδια ώρα σε διψήφιο ποσοστό ανατιμήσεων, που έφτασε μεσοσταθμικά στο 13,4% σε όλες τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, προχώρησε το πρώτο τρίμηνο του έτους κορυφαία εταιρία που αποτελεί την παραγωγό ενός πολύ δημοφιλούς και βασικού για το καλάθι προϊόντος, του γιαουρτιού. Να σημειωθεί ότι στα εν λόγω προϊόντα, οι υψηλότερες τιμές οδήγησαν τους καταναλωτές που μείωσαν τις αγορές τους σε όγκο κατά 7,9%.

Υπενθυμίζεται, ότι η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πληθωρισμό 10,2 % για το μήνα Απρίλιο, το μεγαλύτερο ποσοστό από το 1994. Ειδικότερα, τα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής χτυπούν τον κώδωνα του κινδύνου για τις τιμές στα τρόφιμα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Ακόμα και σε μηνιαία βάση καταγράφεται ισχυρή έκρηξη των τιμών στην συγκεκριμένη ομάδα με τον δείκτη να σημειώνει τον Απρίλιο αύξηση 2,5% σε σχέση με τον Μάρτιο.

Συγκεκριμένα, ψωμί και δημητριακά αυξήθηκαν κατά 10%, τα κρέατα κατά 14,1%, τα έλαια και τα λίπη κατά 22%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 11,7%, τα λαχανικά κατά 13,8%, τα νωπά φρούτα κατά 8,6%, ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 7,1% και η ζάχαρη , οι χυμοί φρούτων κατά 3,8% και οι σοκολάτες, τα γλυκά και τα παγωτά κατά 3,4%.

Σφιγμένοι οι καταναλωτές

Πάντως η αγορά βιώνει μια νέα πραγματικότητα όπως είπε στο περιθώριο εκδήλωσης, ο επικεφαλής του ομίλου ΜΕΤΡΟ, Αριστοτέλης Παντελιάδης. Σύμφωνα, δε, με τον κ. Παντελιάδη η πτώση, σε όρους όγκου πωλήσεων, ανήλθε τον προηγούμενο μήνα έφτασε το 7%-8%, ενώ σε αξία ήταν πολύ χαμηλότερη λόγω των ανατιμήσεων. Το φαινόμενο ήταν πρωτοφανές, μια και η περίοδος αυτή ήταν η πασχαλιάτικη όπου παραδοσιακά οι καταναλωτές έδιναν το κάτι παραπάνω.

Οι προβολές

‘Ηδη, πάντως, οι προβλέψεις παραπέμπουν σε ένα επόμενο δίμηνο “φωτιά”. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ανοδική πορεία του γενικού Δείκτη τιμών Καταναλωτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και τον Ιούνιο, ενδεχομένως και τον Ιούλιο.

Βέβαια η όλη προσπάθεια με το τελευταίο πακέτο ενέργειας, είναι να ανακοπεί μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού το διαφαινόμενα νέο κύμα ανατιμήσεων, αλλά και να στηριχθεί η αναπτυξιακή πορεία.

Ωστόσο, προς ώρας, όπως καταφαίνεται κσι στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι υλοποιημένες φέτος παρεμβάσεις έχουν περιορισμένο αποτύπωμα, κι έτσι οι πολίτες καλούνται να διαχειριστούν μια άκρως δύσκολη κατάσταση με τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις στην ενέργεια, στα καύσιμα, στα έξοδα κατοικίας, στα ενοίκια αλλά και σε βασικά είδη διατροφής.

“Αναμένουμε κορύφωση τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού” τόνιζε χαρακτηριστικά πριν λίγες μέρες σε δημοσιογραφικό “πηγαδάκι” στέλεχος της κυβέρνησης, σημειώνοντας παράλληλα ότι η αποκλιμάκωση αναμένεται από την αρχή του δευτέρου εξαμήνου. Όπως ανέφερε σταδιακά, μέσα στο προσεχές διάστημα θα αρχίσουν να φαίνονται στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων οι επιδοτήσεις, αναδρομικές και μη, που, έχουν ανακοινωθεί και έτσι υπάρχει προσδοκία για μια συγκράτηση των λειτουργικών κοστολογίων, που συμπαρασύρουν και τις τιμές στο “ράφι” αλλά και την προσφορά υπηρεσιών.

Βέβαια, ήδη οι επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει μεγάλα βάρη από τους λογαριασμούς ενέργειας με αποτέλεσμα πολλά στελέχη της αγοράς να εκφράζουν τον προβληματισμό τους για το κατά πόσο θα είναι αρκετές οι ενισχύσεις που θα λάβουν για να βγουν χωρίς σοβαρά “τραύματα” από την όλη “περιπέτεια”.

Ενέργεια κι επιχειρήσεις

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα, με τον Αριστοτέλη Παντελιάδη, ακόμη και μετά τις παρεμβάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, το κόστος ενέργειας για τον όμιλο αναμένεται φέτος να είναι αυξημένο κατά 80% σε σχέση με πέρυσι. Παραδέχτηκε βέβαια ότι χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις το κόστος θα ήταν ακόμη και τρεις φορές υψηλότερο. Βέβαια ούτως ή άλλως το κόστος ενέργειας θέτει σε πίεση τους ισολογισμούς των εταιρειών,ειδικά των αλυσίδων λιανικής, που έχουν πλαφόν στο ύψος μικτού κέρδους.

Καύσιμα

Την ίδια ώρα στο μέτωπο της ενέργειας η κατάσταση παραμένει στο “κόκκινο”. Με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, στο φυσικό αέριο η τιμή του εκτοξεύτηκε σε ετήσια βάση κατά 122,6% και ακολουθεί ο ηλεκτρισμός με 88,8%, το πετρέλαιο θέρμανσης με 65,1% τα καύσιμα και λιπαντικά με 29%.

Ειδικότερα στα καύσιμα κίνησης η “αντλία” έχει γίνει “φαρμακείο” με τιμές στην αμόλυβδη στην Αττική στα 2.20 και στην περιφέρεια έως και 2,60 (σε νησιωτικές περιοχές). Είναι ενδεικτικό ότι το brent κινείται σε τιμές γύρω από τα 111 δολάρια/βαρέλι έχοντας σημειώσει ετήσια άνοδο της τάξης του 62%

Μάλιστα με βάση της εκτιμήσεις των πρατηριούχων αναμένονται από το νέες σημαντικές αυξήσεις στις τιμές διυλιστηρίου, που αναμένεται να “σπρώξουν” σε νέα δυσθεώρητα επίπεδα τις τιμές λιανικής.

Στέγαση

Επίσης μεγάλη είναι αύξηση των τιμών, κατά 35,2%. στην κατηγορία της στέγασης με την επίπτωση στον τιμάριθμο να φτάνει τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες καθώς μεγαλώνει το κύμα των ιδιοκτητών ακινήτων που ζητούν μεγαλύτερα μισθώματα από ενοίκια λόγω του υψηλού πληθωρισμού.

Οι πολιτικές παρεμβάσεις

Την ίδια ώρα με βάση πληροφορίες την παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ που ισχύσει σήμερα στην εστίαση, στον τουρισμό και στις μεταφορές αναμένεται να προχωρήσει η κυβέρνηση. Στόχος είναι αφενός η στήριξη κλάδων αλλά και η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της τουριστικής μας οικονομίας. Βέβαια σε δεύτερο χρόνο από το 2023, θα εξεταστεί και μονιμοποίηση του μέτρου αυτού.

Να σημειωθεί ότι η διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ μέχρι το τέλος του 2022 αφορά τους εξής κλάδους :

1. Μεταφορές όπου είναι στο 13% και καλύπτει εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά και επιβατικών πλοίων και τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
2. Εστίαση: Το ΦΠΑ στο 13% αφορά τον καφέ, τα ροφήματα (τσάι, σοκολάτα κ.λπ.) και τα μη αλκοολούχα ποτά που σερβίρονται από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης. Και το μέτρο αυτό θα εφαρμόζεται έως τις 30 Ιουνίου 2022.
3. Τουρισμός: Το τουριστικό πακέτο όπου στο τιμολόγιο διαμονής µε πρωινό ή με ημιδιατροφή επιβάλλεται ΦΠΑ 13%, στη διαμονή µε πλήρη διατροφή μόνο το 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24% και το υπόλοιπο 95% επιβαρύνεται με 13% και στη διαμονή µε το σύστημα all inclusive στο 90% της ενιαίας τιμής επιβάλλεται ΦΠΑ με μειωμένο συντελεστή 13%.

Επίσης, με βάση πληροφορίες, ανάλογα με τις δημοσιονομικές αντοχές εξετάζεται και η διατήρηση του μειωμένου 13% ΦΠΑ για τα εισιτήρια των κινηματογράφων, τα γυμναστήρια και τις σχολές χορού.

Συνολικά το κόστος της διατήρησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ υπολογίζεται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ.