Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, το εφαρμοζόμενο νομικό πλαίσιο, δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες λειτουργίες και ανάγκες της πόλης και, ως εκ τούτου χρήζει καταργήσεων, προσαρμογών, τροποποιήσεων, βελτιώσεων και προσθηκών.

Καταργούνται αρμοδιότητες, η άσκηση των οποίων θεωρούνται παρωχημένες ή δεν συνάδουν με τον ρόλο της δημοτικής αστυνομίας, όπως η θεώρηση τιμοκαταλόγων των δωματίων των ξενοδοχείων, ή που ήταν αδύνατο να ασκηθούν από τα στελέχη της, όπως τήρηση διατάξεων που αφορούν σε χώρους προσωρινής εγκατάστασης μετακινούμενων πληθυσμών.

Οι αρμοδιότητες διακρίνονται σε τρεις επιμέρους κατηγορίες, ανάλογα με τον πληθυσμό του κάθε δήμου και τον αριθμό του προσωπικού της δημοτικής αστυνομίας. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται απλές αρμοδιότητες όπως ο έλεγχος της παράνομης στάθμευσης, η απομάκρυνση εγκαταλειμμένων οχημάτων, η επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε καταστήματα ή επιχειρήσεις, η επίδοση εγγράφων κ.λπ.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην τήρηση των διατάξεων για την υπαίθρια διαφήμιση, τα ζώα συντροφιάς και το υπαίθριο εμπόριο.

Πιο σύνθετες αρμοδιότητες περιλαμβάνει η τρίτη κατηγορία, όπως ο έλεγχος νομιμότητας στην αδειοδότηση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, θεάτρων, κινηματογράφων κ.α., η ηχορύπανση, η κοινή ησυχία και η λειτουργία μουσικής στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, το ωράριο λειτουργίας καταστημάτων, η λειτουργία εμποροπανηγύρεων, εποχικών υπαίθριων αγορών και λοιπών ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και η τήρηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας.

Σε 4 κατηγορίες χωρίζονται οι δήμοι

Οι δήμοι χωρίζονται, βάσει πληθυσμού, σε τέσσερις κατηγορίες, σύμφωνα με τις οποίες προσδιορίζεται η κατηγορία ή οι κατηγορίες αρμοδιοτήτων που ασκούνται σε αυτούς από τη δημοτική αστυνομία. Για κάθε ομάδα δήμων προβλέπεται και ο αντίστοιχος αριθμός του προσωπικού της κατά περίπτωση.

Συγκεκριμένα,

• δήμοι με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους, (έως 5 άτομα προσωπικό).
• από 3.501 έως 6.000 κατοίκους, (από 6 έως 10 άτομα )
• από 6.001 έως 100.000 κατοίκους (12 άτομα κατ’ ελάχιστο) και
• δήμοι με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων στελεχώνονται από προσωπικό που προκύπτει από το πηλίκο της διαίρεσης του μόνιμου πληθυσμού διά δύο χιλιάδες.

Οι υπηρεσίες δημοτικής αστυνομίας των μικρών δήμων μπορούν να ασκούν τις αρμοδιότητες της πρώτης κατηγορίας, των μεσαίων δήμων (με πληθυσμό από 3.501 έως 100.000) ασκούν τις αρμοδιότητες της πρώτης και της δεύτερης ομάδας, ενώ και τις τρεις κατηγορίες ασκεί η δημοτική αστυνομία των μεγάλων δήμων. Το νομοσχέδιο, πάντως, δίνει τη δυνατότητα με απόφαση δημοτικού συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών του να ανατίθενται προς άσκηση στη δημοτική αστυνομία αρμοδιότητες από όλες τις κατηγορίες, ανεξαρτήτως πληθυσμού. Εφόσον ανατεθεί στη δημοτική αστυνομία η άσκηση του συνόλου των αρμοδιοτήτων της τρίτης κατηγορίας, η στελέχωση της υπηρεσίας προσαυξάνεται κατά ένα τρίτο.

Προς εξασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της δημοτικής αστυνομίας ορίζεται ότι σε περίπτωση μη πλήρωσης των αθροιστικώς οριζομένων κριτηρίων, ήτοι του πληθυσμού του οικείου δήμου και της αναγκαίας στελέχωσης της δημοτικής αστυνομίας, αυτή ασκεί τις αρμοδιότητες της αμέσως προηγούμενης κατηγορίας.

Οι υποψήφιοι για τις θέσεις του ειδικού ένστολου προσωπικού της δημοτικής αστυνομίας πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 21° έτος της ηλικίας τους και να μην έχουν υπερβεί, προκειμένου για τους κλάδους ΠΕ και ΤΕ Δημοτικής Αστυνομίας, το 35ο έτος της ηλικίας τους και για τον κλάδο ΔΕ Δημοτικής Αστυνομίας, το 28° και να έχουν ανάστημα τουλάχιστον 1,63 μ. οι γυναίκες και 1,70 μ. οι άνδρες. Οι υποψήφιοι υποβάλλονται σε αθλητικές δοκιμασίες, ψυχοτεχνικές δοκιμασίες και συνέντευξη.

Η εισαγωγική εκπαίδευση του προσωπικού περιλαμβάνει πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης διάρκειας τουλάχιστον 6 μηνών που παρέχεται από την ΕΛ.ΑΣ. και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.

Προς εξασφάλιση της παραμονής των δημοτικών αστυνομικών στις θέσεις όπου διορίσθηκαν για μια δεκαετία, ορίζεται ότι τυχόν παραίτησή τους εντός της δεκαετίας καθιδρύει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στον οικείο δήμο.

Καθορίζονται ιεραρχικά οι βαθμοί του προσωπικού, το πλαίσιο βαθμολογικής εξέλιξης, η διαδικασία βαθμολογικών προαγωγών και τα κριτήρια επιλογής προϊσταμένων (τυπικά προσόντα, πραγματική υπηρεσία στο δημόσιο και άσκηση καθηκόντων ευθύνης σε οργανικές μονάδες της δημοτικής αστυνομίας, καθώς και συνέντευξη).

Θεσπίζεται, ακόμα, η υποχρέωση των δήμων να παρέχουν στους δημοτικούς αστυνομικούς νομική υποστήριξη ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινικής δίωξης εις βάρος τους, για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Εξαιρείται της υποχρέωσης αυτής η περίπτωση ποινικής δίωξης ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής.

Καθιερώνεται, τέλος, η δυνατότητα μετάταξης δημοτικών αστυνομικών σε θέσεις άλλου κλάδου του ίδιου δήμου, ίδιας ή ανώτερης κατηγορίας, μετά τη συμπλήρωση 20ετούς συνολικής υπηρεσίας σε υπηρεσία δημοτικής αστυνομίας.

Οι άλλες διατάξεις

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, απλούστευσης της λειτουργίας των αποκεντρωμένων διοικήσεων και αντιμετώπισης ζητημάτων προσωπικού του δημοσίου τομέα. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η επέκταση σε αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε ορεινούς, νησιωτικούς δήμους της παροχής δωρεάν σίτισης και καταλύματος διαμονής, όπως ισχύει για τους δημοτικούς υπαλλήλους τους, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και τους ένστολους.

Αυξάνεται το ανώτατο όριο ηλικίας για την πρόσληψη προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου από το 65ο στο 67ο έτος και σε εξαιρετικές περιπτώσεις ως το 70ο έτος, καθώς όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων που δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες εκ του νόμου ημέρες ασφάλισης και επιθυμούν να εργασθούν προκειμένου να συμπληρώσουν τα υπολειπόμενα ένσημα για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Τέλος, δίνεται η δυνατότητα οδήγησης των οχημάτων του Δημοσίου αποκλειστικά για υπηρεσιακούς λόγους από τα μέλη της κυβέρνησης, τους υφυπουργούς και τους γενικούς γραμματείς των υπουργείων και της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με σκοπό την εξοικονόμηση δαπανών και προσωπικού.