Πώς το Άγχος Εξαντλεί τον Εγκέφαλο και Τι Μπορείτε να Κάνετε Γι’ Αυτό

Πρόσφατα, επιστρέφοντας από διακοπές, κουρασμένος και με καθυστερημένες πτήσεις και χαμένη αποσκευή, συνειδητοποίησα ότι είχα ξεχάσει τον κωδικό της πόρτας μου. Αν και το είχα χρησιμοποιήσει εκατοντάδες φορές, στεκόμουν εκεί και ένιωσα ότι χάνω το μυαλό μου. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει εντυπωσιακή ικανότητα αποθήκευσης, περίπου 2,5 εκατομμύρια gigabytes δεδομένων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η πρόσβαση στη μνήμη είναι πάντα εύκολη.

Η μνήμη μας δεν είναι ένα ενιαίο σύστημα, και διαφορετικοί παράγοντες επηρεάζουν την απόδοσή της. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μνήμης: κάποιες αναμνήσεις εμφανίζονται αυτόματα, όπως όταν περνάμε από έναν κήπο και μυρίζουμε τα λουλούδια που μας θυμίζουν παλιές στιγμές, ενώ άλλες απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια για να ανακληθούν. Η βραχυπρόθεσμη μνήμη είναι περιορισμένη και εύκολα αποσπάται από διάφορες περισπασμούς.

Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο περισπασμούς. Προσπαθούμε να παρακολουθούμε τα πάντα στη δουλειά, να θυμόμαστε τις λεπτομέρειες των έργων μας, να απαντάμε σε email, να ανταποκρινόμαστε σε μηνύματα. Όλη αυτή η πολυπραγμοσύνη καταναλώνει πολλή ενέργεια και μας οδηγεί σε λάθη, όπως να ξεχνάμε ονόματα ή βασικές πληροφορίες σε συναντήσεις. Όταν προσπαθούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, η μνήμη μας υποφέρει.

Ένας ακόμα παράγοντας που εξαντλεί τη μνήμη μας είναι το άγχος. Δεν χρειάζεται να είναι μεγάλης κλίμακας – ακόμα και οι καθημερινές πιέσεις και προθεσμίες καταλαμβάνουν χώρο στον εγκέφαλό μας. Το άγχος δυσκολεύει επίσης την ικανότητά μας για επίλυση προβλημάτων και δημιουργική σκέψη. Τα μεγάλα άγχη, όπως η αβεβαιότητα της πανδημίας ή οι οικονομικές πιέσεις, εξαντλούν τους πόρους του εγκεφάλου μας, καθιστώντας μας πιο ευάλωτους σε λάθη.

Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να βελτιώσουμε τη μνήμη μας; Η απάντηση δεν είναι να προσπαθούμε απλά περισσότερο. Όταν προσπαθούμε έντονα να θυμηθούμε κάτι, ο εγκέφαλός μας μπλοκάρει. Χρειάζεται χρόνο για να επαναφορτίσει. Αν νιώθετε ότι η μνήμη σας είναι “κολλημένη”, πάρτε μια μικρή ανάσα. Στρέψτε την προσοχή σας σε κάτι άλλο για λίγα λεπτά, για να δώσετε στον εγκέφαλό σας χρόνο να επαναφέρει την πληροφορία.

Αν κάνετε περισσότερα λάθη από το συνηθισμένο, είναι σημάδι ότι χρειάζεστε ένα διάλειμμα. Οι μικρές παύσεις μπορούν να επαναφορτίσουν τους πνευματικούς σας πόρους και να δώσουν στον εγκέφαλο την ενέργεια που χρειάζεται για να είναι αποτελεσματικός. Τα λάθη στη μνήμη δεν σημαίνουν ότι χάνετε το μυαλό σας – σημαίνουν ότι ο εγκέφαλος χρειάζεται λίγη ξεκούραση.