Σε ανακοίνωση προχώρησε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) μετά το συναγερμό που σήμανε η έρευνα ΜΚΟ για τις κονσέρβες τόνου, στο πλαίσιο της οποίας διαπιστώθηκε πως οι κονσέρβες τόνου σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες ήταν μολυσμένες με υδράργυρο.
Ο ΕΦΕΤ έσπευσε να καθησυχάσει τους καταναλωτές σημειώνοντας πως διενεργεί διαχρονικούς ελέγχους για τα επίπεδα βαρέων μετάλλων (υδραργύρου, μολύβδου και καδμίου) σε αλιεύματα ελληνικής προέλευσης, ευρωπαϊκής προέλευσης και τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων και αλιευμάτων σε κονσέρβες.
Όπως επισημαίνει κατά τον ετήσιο επίσημο έλεγχο τροφίμων του 2024 τα δείγματα που ελήφθησαν σε κονσερβοποιημένα αλιεύματα κρίθηκαν όλα συμμορφούμενα.
Παρατίθενται μάλιστα και τα αποτελέσματα της τελευταίας πενταετίας που αφορούν σε ανίχνευση βαρέων μετάλλων σε αλιεύματα.
Τι έδειξε η έρευνα για τους τόνους σε κονσέρβα
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις Bloom και Foodwatch, ύστερα από σχετική έρευνα που πραγματοποίησαν, ανέφεραν ότι ο τόνος σε κονσέρβα είναι σε μεγάλο βαθμό μολυσμένος με υδράργυρο και ζήτησαν από τα μεγάλα σούπερ-μάρκετ και τις δημόσιες αρχές να «λάβουν επειγόντως μέτρα», μεταξύ των οποίων να προχωρήσουν σε μείωση των επιτρεπόμενων ορίων.
«Η Bloom επέλεξε στην τύχη 148 κουτιά κονσέρβας σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία και Ιταλία), τα οποία ελέγχθηκαν από ένα ανεξάρτητο εργαστήριο: 100% των κονσερβών βρέθηκαν μολυσμένες με υδράργυρο», αποκαλύπτει η έρευνα που διεξήχθη από τη ΜΚΟ Bloom.
Η εν λόγω ένωση για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος αναφέρει πως, σε πάνω από ένα κουτί κονσέρβας στα δύο, η περιεκτικότητα σε υδράργυρο υπερβαίνει το ανώτατο όριο που έχει καθορισθεί για άλλα είδη ψαριών, δηλαδή 0,3 mg/kg.
«Οι μέγιστες περιεκτικότητες σε υδράργυρο του τόνου, που ισχύουν σήμερα στην Ευρώπη, έχουν καθορισθεί με βάση τα διαπιστωμένα ποσοστά μόλυνσης του τόνου και όχι σε συνάρτηση με τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει ο υδράργυρος για την ανθρώπινη υγεία, ώστε να εξασφαλίζεται η πώληση του 95% των τόνων», αναφέρεται στην έρευνα.
Έτσι η μέγιστη περιεκτικότητα καθορίσθηκε στο 1 mg/kg στο «βάρος του φρέσκου» τόνου και όχι στο τελικό προϊόν, μέσα στην κονσέρβα.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στον τόνο, που είναι ένα είδος από τα πιο μολυσμένα, αποδίδεται μέγιστη ανοχή στον υδράργυρο τρεις φορές υψηλότερη από αυτή των λιγότερο μολυσμένων ειδών».
Σύμφωνα με τις δύο μκο, «κανένας υγειονομικός λόγος δεν δικαιολογεί αυτή την απόκλιση: ο υδράργυρος δεν είναι λιγότερο τοξικός αν καταποθεί μέσω του τόνου, μόνο η συγκέντρωση του υδραργύρου στο τρόφιμο μετράει».
Ο υδράργυρος, ο οποίος είναι παρών κυρίως μέσα στις ατμοσφαιρικές εναποθέσεις που προέρχονται από τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα, έχει ταξινομηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μεταξύ των δέκα πιο ανησυχητικών για τη δημόσια υγεία ουσιών.
«Αληθινό σκάνδαλο δημόσιας υγείας»
Μέσα στον ωκεανό, ο υδράργυρος αναμιγνύεται με βακτήρια και μετατρέπεται σε μεθυλυδράργυρο, ένα ακόμα πιο τοξικό παράγωγο. «Ο στοιχειώδης υδράργυρος και ο μεθυλυδράργυρος είναι τοξικοί για το νευρικό σύστημα (…)· νευρολογικές και συμπεριφορικές διαταραχές μπορεί να παρατηρηθούν έπειτα από έκθεση σ’ αυτούς», αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις μιλούν για «αληθινό σκάνδαλο δημόσιας υγείας» και ζητούν να ληφθούν «επείγοντα μέτρα».
Καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ευθυγραμμισθεί με την πιο αυστηρή μέγιστη περιεκτικότητα που έχει καθορίσει για τα άλλα είδη, δηλαδή 0,3 mg/kg. «Απαιτούμε οι δημόσιες αρχές να ενισχύσουν τις κανονιστικές ρυθμίσεις και, χωρίς να περιμένουν, οι διανομείς να μην διαθέτουν στο εμπόριο παρά μόνο τα προϊόντα που βρίσκονται κάτω από το πιο προστατευτικό όριο», συνοψίζει η Καμίγ Ντοριόζ, διευθύντρια εκστρατειών της Foodwatch.