Εκρυβαν σε αποθήκη αρχαίο θησαυρό από τα Γρεβενά

Ανυπολόγιστης αξίας αρχαιολογικό θησαυρό, με 366 (!) σπάνια και δυσεύρετα για την περιοχή αντικείμενα, ανάμεσά τους αγγεία και κοσμήματα της Γεωμετρικής Εποχής (1050-700 π.Χ.), είχε στην κατοχή της μια οικογένεια στη Μυρσίνα Γρεβενών.

Οι αστυνομικοί που αξιοποιώντας πληροφορίες έκαναν έφοδο στην οικία και σε αποθήκη της οικογένειας, έμειναν έκπληκτοι από τον αριθμό των ευρημάτων, ενώ οι αρχαιολόγοι που κλήθηκαν, βρέθηκαν μπροστά σε εντυπωσιακά ευρήματα.

«Είναι απερίγραπτη η χαρά μας για τα τόσο σπάνια αντικείμενα, που φωτίζουν άγνωστα κομμάτια της ιστορίας της περιοχής και απέραντη η θλίψη μας που οι θησαυροί αυτοί βρίσκονται στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Ανυπομονούμε να ξεκινήσει η μελέτη τους, αλλά παραμένει η αγωνία μας για το πού βρέθηκαν», λέει στο «Εθνος» η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Γρεβενών, Σόνια Δημάκη.

Αν και τα αντικείμενα δεν έχουν ακόμη μεταφερθεί στην αρχαιολογική υπηρεσία, η πρώτη καταγραφή έδειξε ότι πρόκειται για πλήθος κοσμημάτων, αγγείων, νομισμάτων και οι εκτιμήσεις των αρχαιολόγων είναι ότι προέρχονται από συλημένους τάφους.

Μεταξύ των ευρημάτων είναι 5 πήλινα αγγεία αρχαϊκής και κλασικής εποχής, 43 όπλα κλασικής και ελληνιστικής εποχής, όπως μεταλλικές αιχμές δοράτων, ξίφη κ.ά., αλλά και 66 κοσμήματα προϊστορικής ως και βυζαντινής εποχής, χάλκινα ψέλλια (βραχιόλια), χάντρες, δαχτυλίδια κ.ά. Βρέθηκαν επίσης επιμελώς κρυμμένα 82 χάλκινα νομίσματα κλασικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, 1 ασημένιο νόμισμα οθωμανικής περιόδου, 10 χάλκινα αντικείμενα με ανάγλυφη διακόσμηση, που χρήζουν μελέτης, 21 χάλκινοι κρίκοι, 10 τμήματα μολύβδινων αντικειμένων, 8 χάλκινες εφηλίδες (διακοσμητικά καρφιά) και 4 μολύβδινα αμυγδαλόσχημα αντικείμενα.
Εκρυβαν σε αποθήκη αρχαίο θησαυρό από τα Γρεβενά

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι κάποια από τα αντικείμενα αυτά είναι Γεωμετρικής Περιόδου, ενώ εξίσου ενδιαφέροντα είναι και αυτά της αρχαϊκής εποχής», σημειώνει η κ. Δημάκη, προσθέτοντας ότι στη Μυρσίνα, όπου συνελήφθησαν τα μέλη της οικογένειας, είχε γίνει στο παρελθόν επιφανειακή έρευνα και έδωσε ενδείξεις της Γεωμετρικής Περιόδου.

Με ανιχνευτές
Οι δράστες χρησιμοποιούσαν ανιχνευτές μετάλλων -άλλωστε δύο τέτοια μηχανήματα βρέθηκαν στην κατοχή τους- και ενδιαφέρονταν κυρίως για μεταλλικά αντικείμενα, αναζητούσαν πιθανόν οτιδήποτε σε χρυσό.

Από την Αστυνομία συνελήφθησαν ένας 62χρονος, η 53χρονη σύζυγός του και ο 33χρονος γιος τους, σε βάρος των οποίων σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα για παραβάσεις των νόμων περί αρχαιοτήτων, αλλά και περί ναρκωτικών, όπλων και τελωνειακού κώδικα, καθώς βρέθηκαν επίσης 18 δενδρύλλια κάνναβης, περίπου μισό κιλό χασίς, ένα κυνηγετικό όπλο, 23 φυσίγγια και 30 πακέτα τσιγάρων, χωρίς την ειδική ταινία φόρου.

Ενας από τους συλληφθέντες υπέδειξε ως σημεία όπου βρέθηκαν τα αρχαία κάποια τμήματα της Εγνατίας Οδού, οι αρχαιολόγοι ωστόσο αμφισβητούν τους ισχυρισμούς του, καθώς στα συγκεκριμένα σημεία έγιναν ανασκαφές και δεν υπήρξαν ευρήματα.

Οι Αρχές δεν αποκλείουν οι δράστες να είχαν πιο πολλά αρχαία αντικειμενα, τα οποία και προώθησαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Γρεβενών έχει σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και όπως λένε οι αρχαιολόγοι, «τα ευρήματα έρχονται από τους αρχαιοκάπηλους». Θυμίζουν μάλιστα ότι πριν από περίπου δύο μήνες στο Δίπορο, έναν μικρό οικισμό στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού, στην περιοχή των Βεντζίων, βρέθηκαν 17 σημεία-τομές που είχαν ανοίξει αρχαιοκάπηλοι, αλλά δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν την καταστροφή. Οι αρχαιολόγοι που έσπευσαν μάζεψαν κάποια πήλινα αγγεία που είχαν ήδη αρχίσει να βγαίνουν στην επιφάνεια. Αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως η Δεσκάτη, πολλά είναι τα κρούσματα αρχαιοκαπηλίας και εκτιμάται ότι έχουν… σηκωθεί πολύτιμοι αρχαιολογικοί θησαυροί.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
Από την Παλαιολιθική Εποχή έως τα οχυρά των Μακεδόνων βασιλέων

Τα Γρεβενά έχουν πλούσια ιστορία και συνεχή κατοίκηση από τους προϊστορικούς χρόνους. Σχετικά πρόσφατα η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τα λείψανα ενός αξιόλογου οικοδομικού συγκροτήματος, καθώς και έναν πετρόχτιστο άστυλο ναό, στο Καστρί (κάτω φωτογραφία), σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου. Η ανασκαφέας, ομότιμη καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, Στέλλα Δρούγου, ανέφερε ότι επρόκειτο για μια σπουδαία πόλη, όπως δείχνουν τα αρχιτεκτονικά μέλη, κυρίως μιας εντυπωσιακής δωρικής στοάς, ενώ στον ναό λατρευόταν μια σημαντική θεότητα, ίσως ο Δίας ή η μητέρα των Θεών (Ρέα, Γαία, Κυβέλη). Η αρχαία πόλη ήταν σε συνεχή κατοίκηση από τον 4ο π.Χ. αιώνα έως το 150 π.Χ., όταν καταστράφηκε από τους Ρωμαίους.

Σημαντικά στοιχεία για την προϊστορία των Γρεβενών, έδωσε στη φετινή 29η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και στη Θράκη, ο καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, Νίκος Ευστρατίου, ο οποίος τεκμηρίωσε την παρουσία του κυνηγού του Νεάντερταλ στη Σαμαρίνα Γρεβενών, σε υψόμετρο ως και τα 2.100 μέτρα. Οι αλπικές κορυφές πρόσφεραν ένα ασφαλές καταφύγιο για τον κυνηγό της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής, που έζησε μεταξύ 70.000 και 40.000 χρόνια από σήμερα. Το αποδεικνύουν χιλιάδες λίθινα εργαλεία της ΜΠΕ, που βρέθηκαν διάσπαρτα και όπως φαίνεται κατασκευάστηκαν από ντόπιο πυριτόλιθο.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, τα επιφανειακά και άλλα ευρήματα που έχουν εντοπιστεί σε σποραδικές ή πιο συστηματικές ανασκαφές, συνηγορούν στη διαρκή παρουσία ενός οικιστικού ιστού που ανάγεται στα παλαιολιθικά χρόνια και εκτείνεται σε όλη την ευρύτερη περιοχή του νομού Γρεβενών. Στην αρχαιότητα οι θέσεις των οικισμών ήταν διάσπαρτες από το Βουρινό μέχρι τα βάθη των Χασίων και τους πρόποδες της Πίνδου και πάνω σ’ αυτόν τον οικιστικό καμβά οι Μακεδόνες βασιλείς ίδρυσαν ή ενίσχυσαν έναν ιστό μικρών οχυρών (π.χ. Καστρί).

ΕΘΝΟΣ/ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ