Οι τρεις πιο ευτυχισμένες χώρες του κόσμου

Δύσκολο να οριστεί και ακόμη πιο δύσκολο να μετρηθεί. Ακόμη και από τους ειδικούς. Γιατί μπορεί το λεξικό να λέει ότι ευτυχία είναι η κατάσταση ευφορίας και ψυχοσωματικής ικανοποίησης που πηγάζει από την επίτευξη κάποιων στόχων, ωστόσο στην πραγματική ζωή τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οργανισμοί, φορείς, επιστήμονες και ερευνητές έχουν επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα κυνήγι μετρήσεων και ευρημάτων όχι απλώς για να ανακαλύψουν τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους του κόσμου, αλλά για να βρουν τους τρόπους που θα κάνουν χαμογελαστούς και τους υπόλοιπους.

Σύμφωνα με το ΒΗΜΑgazino, κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν όλη αυτή η μελέτη που έχει φέρει στο προσκήνιο την ευτυχία, τις παραμέτρους της και τα μέσα επίτευξής της οδηγεί στην πραγματικότητα σε πιο ευτυχισμένους ανθρώπους. Με άλλα λόγια, δεν είναι σίγουρο ότι κάποιος που ζει σε μια μεγαλoύπουλη, που έχει διαβάσει τα πάντα για το ζήτημα και έχει οργανώσει τη ζωή του σύμφωνα με τις συμβουλές των ειδικών δηλώνει πιο ευτυχισμένος από τον κάτοικο ενός μικρού χωριού που ζει μέσα στη φύση και δεν έχει ιδέα για τον Αριστοτέλη, τον Καντ, τον Σενέκα, τον Φρόιντ, το Ινστιτούτο Ερευνας της Ευτυχίας και την Εκθεση Παγκόσμιας Ευτυχίας.

World Happiness Report 2017
Από θεσμικής πλευράς, τα Ηνωμένα Εθνη έχουν αναλάβει από το 2012 να αποτιμούν την παγκόσμια ευτυχία και να δημοσιεύουν σχετική έκθεση με την κατάταξη των χωρών σύμφωνα με έξι συνιστώσες: Κατά κεφαλήν ΑΕΠ, προσδόκιμο υγιούς ζωής, κοινωνική στήριξη, ελευθερία, γενναιοδωρία και απουσία διαφθοράς στην κυβέρνηση ή στις επιχειρήσεις είναι οι παράγοντες που κρίνουν αν οι κάτοικοι μια χώρας είναι ευτυχισμένοι ή όχι.

Παραδοσιακά τις πρώτες θέσεις της κατάταξης που εκδίδεται από το Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDSN) έχουν «καπαρώσει» οι σκανδιναβικές χώρες, με την Ελλάδα να ανεβαίνει το 2017 στην 87η θέση από την 99η που κατείχε το 2016. Η Νορβηγία είναι λοιπόν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η πιο ευτυχισμένη χώρα στον κόσμο, με τη Δανία, την Ισλανδία, την Ελβετία και τη Φινλανδία να ακολουθούν. Οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής μαζί με τη Συρία και την Υεμένη είναι οι λιγότερο ευτυχείς από τις 155 της έρευνας. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται επίσης το Νότιο Σουδάν, η Λιβερία, η Γουινέα, το Τόγκο, η Ρουάντα, η Τανζανία, το Μπουρούντι και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

«Ευτυχισμένες χώρες είναι εκείνες στις οποίες παρατηρείται μια υγιής ισορροπία μεταξύ ευημερίας, όπως συνηθίζεται να μετριέται αυτή, και κοινωνικού κεφαλαίου» επεσήμανε μεταξύ άλλων σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Τζέφρι Σακς, ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Στόχος της έκθεσης, πρόσθεσε ο ίδιος, είναι να γίνει ένα ακόμη εργαλείο για τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών προκειμένου να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αποκτήσουν μια καλύτερη ζωή.

Χαρά και εργασία
Στην έκθεση του ΟΗΕ για το 2017 (την πέμπτη από σύστασης του θεσμού) υπάρχει ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στην ευτυχία στον εργασιακό χώρο. Αν και η θεωρία ορίζει την ευτυχία ως τη συνολική εμπειρία και συμπεριφορά των ατόμων, οι πάρα πολλές ώρες που περνάει κάποιος δουλεύοντας ανάγκασε τους ερευνητές να ασχοληθούν με αυτόν τον τομέα ξεχωριστά.

Η φύση της εργασίας, το επίπεδο επαγγελματικής ανέλιξης καθώς και γενικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος στο οποίο κανείς αφιερώνει μεγάλο μέρος της ζωής του σχετίζονται άμεσα με την ευημερία. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι όμως ότι, σύμφωνα με την έκθεση, η εργασία και η ευτυχία έχουν μια δυναμική αλληλεξάρτηση. Γιατί η εργασία δεν οδηγεί πάντα στην ευτυχία, όπως εύκολα θα συμπέραινε κανείς – καμιά φορά συμβαίνει και το αντίθετο: η ευτυχία από μόνη της μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικότητα, έξυπνες ιδέες και ευκαιρίες.

Οσον αφορά τα στοιχεία που πρέπει να συγκεντρώνει μια δουλειά προκειμένου να «γεμίζει» αυτόν που την κάνει, είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα. Είναι τόσο διαφορετικές οι συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα και τόσο περίπλοκη η φύση κάθε επαγγέλματος, που δεν μπορείς να συσχετίσεις εύκολα συμπεριφορές και στατιστικά. Ωστόσο η έκθεση διαχωρίζει τη χειρωνακτική από την πνευματική εργασία, δίνοντας περισσότερες «ελπίδες ευτυχίας» σε έναν εργάτη από ό,τι σε ένα στέλεχος επιχειρήσεων.

Συμπερασματικά οι παράμετροι που οδηγούν σε έναν ευτυχισμένο εργαζόμενο είναι αδιαμφισβήτητα η ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και στη ζωή, η αυτονομία, η ποικιλία, η ασφάλεια και τα υγιή ρίσκα. Mε λίγα λόγια, πράγματα που οποιοσδήποτε θα μπορούσε να υποθέσει. Αλλά όπως επισημαίνει η μελέτη, η έρευνα δεν γίνεται απλώς για να διαπιστώσει ποιοι εργαζόμενοι είναι ευτυχισμένοι, αλλά για να δείξει στις κυβερνήσεις ότι η προσπάθεια μείωσης της ανεργίας και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας οδηγούν αυτόματα σε ευτυχισμένους πολίτες, άρα και σε ευτυχισμένα κράτη.

Μαθήματα από τους τυχερούς
«Δεν μπορείς να μετρήσεις την ευτυχία, αλλά μπορείς να μετρήσεις την ικανοποίηση που νιώθουν οι άνθρωποι από τη ζωή τους». Αυτή είναι η απάντηση του Νταν Μπούτνερ στην ερώτηση πώς μπορείς να μετρήσεις την ευτυχία. Ο συγγραφέας και αρθρογράφος του «Νational Geographic» έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην έρευνα για τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους επί Γης και έχει ταξιδέψει πολύ για να τους ανακαλύψει. Το τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «The Blue Zones of Happiness: Lessons From the World’s Happiest People» κυκλοφόρησε πριν από μερικούς μήνες από το Νational Geographic και σε αυτό αναπτύσσει τη θεωρία του για τις πιο ευτυχισμένες χώρες του κόσμου. Ο Μπούτνερ βρέθηκε τα δύο τελευταία χρόνια σε χώρες των οποίων οι κάτοικοι δηλώνουν ευτυχείς – η Κόστα Ρίκα, η Δανία και η Σιγκαπούρη ήταν οι προορισμοί που επέλεξε – και μέσω αναλύσεων, συνεντεύξεων και στατιστικής προσέγγισης κατέληξε στη συμπυκνωμένη γνώση που θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμη σε όλους όσοι εξακολουθούν να θεωρούν την ευτυχία άπιαστο όνειρο.

«Ανακάλυψα ότι υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη ευτυχίας και ταξίδεψα σε μέρη που τα αντιπροσωπεύουν» αναφέρει σχετικά ο Μπούτνερ και εξηγεί: «Η Σιγκαπούρη είναι η πιο ευτυχισμένη χώρα στην Ασία και εκπροσωπεί το είδος της ευτυχίας που προέρχεται από την ικανοποίηση της ζωής. Οι κάτοικοι έχουν μια συγκεκριμένη και εύκολη πορεία προς την επιτυχία και δεν τους πειράζει να δουλεύουν σκληρά. Προτιμούν την ασφάλεια έναντι της ελευθερίας και θέλουν σε πολύ μεγάλο βαθμό να ζουν με συντηρητικές αξίες. Στην Κόστα Ρίκα προτιμούν να ζουν μια καλύτερη ζωή. Απολαμβάνουν το πράσινο, την πρόσβαση στη φύση και την αίσθηση τη ισότητας, καθώς σε όλους τους πολίτες καλύπτονται οι βασικές ανάγκες διαβίωσης. Σχεδόν ποτέ δεν δουλεύουν επιπλέον ώρες, δίνουν μεγάλη βαρύτητα στον θεσμό της οικογένειας και δεν θα έχαναν σε καμία περίπτωση την ευκαιρία να το ρίξουν έξω. Είναι επίσης πολύ θρησκευόμενοι και η έρευνα έχει καταδείξει πως οι θρησκευόμενοι και οι άνθρωποι με πνευματικές αναζητήσεις είναι πιο ευτυχισμένοι. Τέλος, στη Δανία οι πολίτες ζουν με περισσότερους στόχους από ό,τι οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Το κόστος για την υγειονομική τους περίθαλψη, την ασφάλιση και την εκπαίδευσή τους καλύπτεται πλήρως και έτσι μπορούν να αφοσιωθούν σε μια σταδιοδρομία που αγαπούν. Εργάζονται 37 ώρες την εβδομάδα, ανήκουν σε συλλόγους και είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν τα πάθη τους».