Τελευταία στην Ε.Ε. η Ελλάδα σε επενδύσεις

Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου –ο οικονομικός δείκτης που αποτυπώνει τη συνολική πορεία των επενδύσεων– υποχώρησε το 2018 στο επίπεδο που ήταν το… 1996 τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές. Το 2018, η Ελληνική Στατιστική Αρχή κατέγραψε μεγάλη μείωση η οποία είχε ως αποτέλεσμα η αναλογία των επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο.
Ο συγκεκριμένος δείκτης –αναλογία επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ– κατατάσσει την Ελλάδα στην τελευταία θέση της Ευρώπης και μάλιστα με τεράστια διαφορά σε σχέση με τον μέσον όρο της Ε.Ε.
Η αναλογία στην Ελλάδα περιορίστηκε μόλις στο 11,1%, τη στιγμή που ο μέσος όρος τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και της Ευρωζώνης διαμορφώνεται στο 20,8%.
Πώς φτάσαμε στο σημείο να γυρίσουμε σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα πίσω στον χρόνο; Τα αναλυτικά στοιχεία, δείχνουν ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένει υποτονικό. Οι επενδύσεις στον τομέα της κατοικίας παραμένουν ελάχιστες. Το 2018 έκλεισε με τις επενδύσεις στον χώρο της κατοικίας μόλις στο 1,228 δισ. ευρώ. Υπήρξε αύξηση συγκριτικά με το 2017 (οπότε και καταγράφηκε το χαμηλό τουλάχιστον 30 ετών ύψους 1,065 δισ. ευρώ), ωστόσο, η απόσταση από τα «καλά χρόνια» της οικοδομής παραμένει χαώδης: το 2007 καταγράφηκε ρεκόρ επενδύσεων στον χώρο της κατοικίας με το ποσό να διαμορφώνεται στα 25 δισ. ευρώ. Ποσό επενδύσεων όπως αυτό που αποτυπώθηκε ειδικά την περίοδο 2016-2018 πρέπει να αναζητηθεί στις δεκαετίες του 1970 και του 1980.
Εξαιρετικά αρνητική παραμένει η εικόνα και για τον εξοπλισμό μεταφορών. Το 2018 καταγράφηκε κατακόρυφη μείωση της τάξεως των 2 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι επενδύσεις να περιοριστούν στα 2,6 δισ. ευρώ από 4,6 δισ. ευρώ το 2017. Είναι το ίδιο επίπεδο επενδύσεων που είχε καταγραφεί και το 1997 δηλαδή πριν από 21 χρόνια. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στον τομέα των κατασκευών (πλην της κατοικίας). Επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης έχουν καταγραφεί δύο από τις χειρότερες επιδόσεις της τελευταίας 20ετίας. Το 2018, οι επενδύσεις των «λοιπών κατασκευών» υποχώρησαν στα 6,592 δισ. ευρώ (από 8,551 δισ. ευρώ το 2017). Αυτή είναι η δεύτερη χειρότερη επίδοση της τελευταίας 20ετίας, καθώς είχε προηγηθεί αυτή του 2015 με τις επενδύσεις να προσγειώνονται στα 6,424 δισ. ευρώ.
Ο τομέας στον οποίο καταγράφηκε αύξηση επενδύσεων το 2018 (συγκριτικά με το 2017) ήταν αυτός των μεταλλικών προϊόντων και των μηχανημάτων. Οι επενδύσεις έφτασαν στα 6,826 δισ. ευρώ από 5,864 δισ. ευρώ το 2017. Μπορεί να υπάρχει απόσταση σε σχέση με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνταν το 2008 και το 2009 (σ.σ. τότε καταγράφονταν επιδόσεις της τάξεως των 12,326 δισ. ευρώ), αλλά τουλάχιστον το ποσό είναι υψηλότερο συγκριτικά με αυτό των 4,4 δισ. ευρώ που είχε καταγραφεί το 2013.
Ο συνολικός «ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου» διαμορφώθηκε στα 20,4 δισ. ευρώ έναντι 23,216 δισ. ευρώ το 2017. Δηλαδή, μέσα σε μόλις έναν χρόνο καταγράφηκε μείωση της τάξεως του 12%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η αναλογία ως προς το ΑΕΠ να περιοριστεί στο 11,1% από 12,9% το 2017. Προφανώς και αυτή η επίδοση είναι η χειρότερη των τελευταίων πολλών δεκαετιών. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της πτώσης, το 2007, οι επενδύσεις αντιστοιχούσαν στο 26% του ΑΕΠ.
Ποια είναι η εικόνα στην υπόλοιπη Ευρώπη;
• Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου για όλες τις χώρες της Ε.Ε. αντιστοιχούσε στο 20,8% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Εχει καταγραφεί πτώση συγκριτικά με το 2007, ωστόσο είναι πολύ μικρότερη: το 2007, οι επενδύσεις στην Ε.Ε. έφταναν στο 23,1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, ενώ για τις χώρες της Ευρωζώνης το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφωνόταν στο 23,6%.
• Στην Πορτογαλία, χώρα η οποία επίσης βίωσε το μνημόνιο, οι επενδύσεις έχουν επανέλθει σε ανοδική τροχιά, με αποτέλεσμα να έχει ήδη καλυφθεί σημαντικό μέρος της «ζημίας» που έγινε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης στη συγκεκριμένη χώρα. Οι επενδύσεις αντιστοιχούν σήμερα στο 16,6% του ΑΕΠ, όταν το 2007 η αναλογία έφτανε στο 22,5%.
• Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην Κύπρο. Το 2007, το ένα τέταρτο του ΑΕΠ προερχόταν από τις επενδύσεις. Ακολούθησε η «βουτιά» λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά πλέον η χώρα έχει επαναφέρει την αναλογία κοντά στο 21%.
• Οσο για την Ιταλία – η οικονομία της οποίας έχει επίσης βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, είχε αναλογία επενδύσεων προς το ΑΕΠ της τάξεως του 28,7% το 2007, έχασε έδαφος και το 2017, παρά την πτώση, εξακολουθούσε να διατηρεί ποσοστό της τάξεως του 23,5%.

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)