Αγαπητοί γονείς, αγαπημένοι μας μαθητές….

«Σταυρωμένη πατρίδα μες στα μάτια σου είδα
της ανάστασης φως.
Τα παιδιά στην κερκίδα είναι η μόνη σου ελπίδα,
ελπίδα, πρωινός ουρανός»
(Ν. Πορτοκάλογλου-Τα καράβια μου καίω.)
Κάθε χρόνο συμπορευόμαστε για να τιμήσουμε αγαπημένα πρόσωπα, αγαπημένους αγίους. Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος…. Όμως τελικά συμπιέζουμε την αγιότητα σε βιβλία και ομιλίες, σε αργίες και επετείους και αυτή πάντα μας διαφεύγει….
Τους «Προστάτες της Παιδείας και των Γραμμάτων» τιμά ράθυμα και υποκριτικά η δημόσια εκπαίδευση, σε μια συγκυρία φέτος να επισημοποιηθεί ως «αργία». Όμως εμείς τους τιμούμε, όπως ξέρει να τιμά και να γιορτάζει το γνήσιο ελληνικό σχολείο, σε πείσμα καιρών και καιροσκόπων, μες στις Εκκλησιές τις μυροβόλες. Γύρω μας απειλές περίεργες. Μια κοινωνία παρασιτική, γίνεται τώρα «πεδίο βολής φτηνό» για τους πειραματισμούς των κάθε είδους κερδοσκόπων.
«Ο κάθε είδους κερδοσκοπισμός ήταν, είναι και θα είναι ο μόνιμος άρχων του κόσμου, ο διαρκής αντίχριστος» που θα ’λεγε και ο Παπαδιαμάντης. Συνθλίβει μικρούς και αδύνατους. Αποθρασύνει μεγάλους και ισχυρούς. Μα η κρίση που αποκαλύπτεται είναι μια κρίση βαθιά πνευματική, αξιακή, ηθική. Γιατί αν «ο αγώνας για το ψωμί μου είναι ζήτημα υλικό, ο αγώνας για το ψωμί του διπλανού μου είναι ζήτημα πνευματικό». Αυτό δεν θα μας το μάθουν βέβαια οι οικονομέτρες και οι πολιτικοί. Θα μας το μάθουν οι ψυχωμένοι δάσκαλοι που μορφώνουν τα παιδιά μας.
Ποιος, αλήθεια, γιορτάζει και γιατί σήμερα; Ποια πρόταση ζωής εμπνέει το μαθητή, το δάσκαλο και το γονιό; Ποιον άνθρωπο διαπλάθουμε στο σχολείο σήμερα; Τι σχέση μπορεί να έχει η άσκηση στην αλήθεια της ζωής που μας υπέδειξαν οι τιμώμενοι Ιεράρχες, με την καθημερινότητα του σχολείου που βιώνουμε;

Αγαπημένοι μου μαθητές και μαθήτριες.

Τούτα τα χρόνια της σχολικής σας διαδρομής συμμετέχετε σ’ έναν αγώνα ανελέητο. Σ’ έναν πρωταθλητισμό ακραίων επιδόσεων. Δυνατότερα, ψηλότερα, γρηγορότερα!

Ενοχλητικά μονότονα και εκβιαστικά επαναλαμβάνεται η προτροπή των γονιών, των συγγενών και των δασκάλων σου: « Το μέλλον σου, πρόσεξε!».

Άδικο δεν είναι; Να κρίνεται η ζωή σε κάποια λίγα μαθητικά χρόνια; Να «γράφεται» το μέλλον με «έξυπνες» επαγγελματικές επιλογές της οικογένειας;

Η δοκιμασία σου επώδυνη. Οι απαιτήσεις δυσβάσταχτες. Μαραζώνει η ψυχή και το κορμί σου. Ο πιο σκληρά εργαζόμενος είσαι, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις. Ξεκινάς τη μέρα σου με ανιαρό εξάωρο σε κάποια σχολική αίθουσα, συνεχίζεις με ένα απαιτητικό απόγευμα σε δράσεις που ίσως δε τις θέλεις, μα σε υποχρεώνει το φτιασιδωμένο «μέλλον» να τις ακολουθείς. Καταλήγεις το βράδυ να εξαντλείσαι και να σκέφτεσαι με δυσκολία την επόμενη μέρα …..

Οι γονείς αυτά τα χρόνια στο πλευρό σου. Σε ρόλο σπόνσορα, ποντάρουν πάνω σου απωθημένα όνειρα, ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Ο μύθος της «δωρεάν παιδείας» άτρωτος στο χρόνο, πληρώνεται με τίμημα ιδιαιτέρως υψηλό. «Τόσα δίνω, πόσα θες», έξω από το σχολείο πουλάν αυτό που θες. Να πληρώσει ο πατέρας και η μάνα απ’ το υστέρημα. Τώρα ή ποτέ! Κι όταν φτάσεις στα λυκειακά χρόνια εκεί έρχεται η καταρράκωση.!!

Αγαπητοί μου γονείς Αγαπημένοι μου μαθητές και μαθήτριες

Συγχωρέστε με για τη στενάχωρη κριτική που προηγήθηκε. Προσπάθησα μόνο να πω, ότι οι Τρεις Ιεράρχες που σήμερα τιμάμε δεν χωρούν στις τελετές μας. Όλα αυτά τα του σημερινού σχολείου και της εκπαίδευσης βρίσκονται στον αντίποδα του κόσμου των Ιεραρχών μας. Εκτός ύλης δηλαδή.

Ανέραστη κοινωνία, ανέραστα σχολεία… Δεν πιστεύουμε, δεν ελπίζουμε, δεν αγαπάμε… Και πασχίζουμε να καλύψουμε το κενό στις δομές και στο περιεχόμενο ενός σχολείου που διδάσκει την ατομική επιβίωση, το «εγώ ελπίζω να τη βολέψω!». Που ζυγιάζει την αξία των παιδιών μας με μέτρα και σταθμά που κονταίνουν το μεγαλείο του προσώπου τους.

Τρανό παράδειγμα «αποτυχίας» η πορεία ζωής των Τριών Ιεραρχών!

Και εξηγούμαι… Κατάγονταν και οι τρεις από ευκατάστατες κοινωνικά, οικονομικά και μορφωτικά οικογένειες. Κάτοχοι αξιοζήλευτης παιδείας και καλλιέργειας που εκπλήσσει ακόμη και σήμερα. Στις καλύτερες σχολές και δίπλα στους αρίστους των δασκάλων της εποχής τους σπουδάζουν τα πάντα: ρητορική, φιλοσοφία, θεολογία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική. Και στο απόγειο αυτό εγκαταλείπουν τα πάντα πίσω τους: τιμητικά καθηγητικά καθήκοντα, προσοδοφόρα δικηγορία και ρητορική, περίφημα εκκλησιαστικά αξιώματα. Αρνούνται τον κόσμο του πλούτου, της δόξας και της εξουσίας. Πλούσιοι που με τη θέλησή τους γίνηκαν φτωχοί, όχι φτωχοί που ονειρεύτηκαν να γίνουν πλούσιοι! Αποσύρονται στην έρημο επιλέγοντας τη σκληρή άσκηση, μορφώνουν εκεί τον έσω άνθρωπο. Δοκιμάζουν τις αντοχές της σχέσης τους με το Θεό, σπουδάζουν με αίμα και δάκρυα τη ζωή του Πνεύματος.

Και επιστρέφουν κατόπιν στον κόσμο αδειάζοντας την αγάπη που με πολύ κόπο μάζεψαν. Μοιράζουν την περιουσία τους στη φτωχολογιά και γίνονται :

Όχι δάσκαλοι, αλλά μαθητές, που μαθητεύουν με ταπείνωση στον πόνο και την ανέχεια, τη θλίψη και τη στέρηση, τον πειρασμό και τα πάθη των ανθρώπων.

Όχι δεσπότες, αλλά επίσκοποι – πατέρες, που διακονούν το μυστήριο του όλου ανθρώπου, όλων των παιδιών τους.

Ακατανόητη η ζωή των Τριών Ιεραρχών σήμερα…

Πάντοτε όμως το ίδιο συνέβαινε! Από τη μια, η αυτάρκεια της «επιτυχίας» που δεν αγαπά, δεν πονά, δεν μοιράζεται τίποτε και με κανέναν. Από την άλλη, η «αποτυχία» που έχει δώσει τα πάντα και ψάχνεται να δώσει κι άλλα.

Ευχή και προσμονή: να κτιστεί κρίση συνειδήσεων μέσα στα σχολειά μας. Ένα Ολοκαύτωμα! Για την ψυχή και το ψωμί των μαθητών μας.

Δημήτρης Κ. Νούλας