Airbnb-βραχυχρόνιες μισθώσεις: Έρχεται νέο πλαίσιο – Όλες οι λεπτομέρειες

Έρχεται νέο πλαίσιο για την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb. Όπως γνωστοποίησε ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας σε σχετική ημερίδα που διοργανώνει το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο για την βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα.

«Για την εύρυθμη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία των αστικών μας κέντρων η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα πλαίσιο για την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το πλαίσιο αυτό θα διαχωρίζει αυτούς που εκμισθώνουν μαζικά ακίνητα έναντι της πλειοψηφίας που εκμισθώνουν ένα ή δύο ακίνητα, συμπλήρωσε. Επίσης επεσήμανε πως οι  βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι μέρος του τουριστικού μας προϊόντος», είπε o κ. Κικίλιας στην ημερίδα του ΞΕΕ υπό τον τίτλο «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις Πόλεις και στους Πολίτες».

Μπακογιάννης: Τώρα είναι ευκαιρία να υπάρξει ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης

Για το θέμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων μίλησε και ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης στην ίδια εκδήλωση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

«Τώρα είναι η ευκαιρία να κάτσουμε κάτω όλοι μαζί γύρω από ένα τραπέζι και να θέσουμε τις βάσεις για ένα μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Και προφανώς σημαντικό κομμάτι αυτού του σχεδιασμού πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων» τόνισε  ο κ. Μπακογιάννης  υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων ότι δεν πρέπει να επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος και να παρασυρθούμε σε προχειρότητες, όπως εξήγησε.

Το Airbnb, η βραχυχρόνια μίσθωση, η οικονομία διαμερισμού μπορεί να είναι ευλογία και μπορεί να είναι και κατάρα, ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. Προς επίρρωση τούτου, εξήγησε ότι είναι ευλογία διότι, ειδικά σε δύσκολες στιγμές στο παρελθόν αλλά και τώρα, έρχεται να ενισχύσει το εισόδημα, αλλά και κατάρα διότι οδηγεί, σε αυξήσεις ενοικίων κλπ. Και βεβαίως δημιουργεί και ζητήματα στην κοινωνική συνοχή της πόλης, υποστήριξε.

Αναφερόμενος στο πού πρέπει να κινηθεί το νομοθετικό πλαίσιο υπογράμμισε ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο πολιτικά να «σπρώξουμε» το ζήτημα στην κυβέρνηση, στην εκάστοτε κυβέρνηση, όμως δεν είναι σύμπτωση και δεν είναι τυχαίο ότι στις πιο πολλές πόλεις παγκοσμίως την ευθύνη και την αρμοδιότητα την έχει ο Δήμος», εξήγησε ο κ. Μπακογιάννης.

Παράλληλα, επεσήμανε ότι το θέμα το βραχυχρόνιων μισθώσεων θα πρέπει να εξεταστεί γειτονιά-γειτονιά. «Υπάρχουν γειτονιές οι οποίες έχουν ξεπεράσει το όριο του κορεσμού όπως υπάρχουν και οι γειτονιές που θα καλωσόριζαν περισσότερο την οικονομία του διαμερισμού. Με αυτή τη λογική μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά, προφανώς αυτή θα είναι μια δυναμική διαδικασία, δεν θα είναι κάτι το οποίο θα είναι σταθερό ή παγιωμένο, προφανώς κανείς δε θέλει να θίξει κεκτημένα δικαιώματα, προφανώς θα πρέπει να είναι πολύ ξεκάθαρο ότι το σχέδιο θα πρέπει να προκύψει από διαβούλευση αλλά σε κάθε περίπτωση είναι πάρα πολύ σημαντικό να προχωρήσουμε άμεσα”, πρόσθεσε ο κ. Δήμαρχος.

Σε κάθε περίπτωση ο Δήμαρχος Αθηναίων σημείωσε ότι η Αθήνα πρέπει να κρατήσει τον χαρακτήρα της. Θα πρέπει να αλλάξει χωρίς να χάσει τη ψυχή της, πρόσθεσε. «Η τουριστικοποίηση της πόλης, η άκρατη τουριστικοποίηση της πόλης, η μετατροπή της σε μία αρχαιοελληνική Disneyland ή μία νεοκλασική Disneyland κινδυνεύει να δημιουργήσει πάρα πολύ μεγάλα προβλήματα και όχι μόνο στο μόνιμο κάτοικο αλλά και στον ίδιο τον επισκέπτη. Αυτό είναι λοιπόν το πολύ μεγάλο στοίχημα που έχουμε μπροστά μας» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπακογιάννης.

Από την πλευρά της η τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου μετέφερε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις οι οποίες αναφέρουν τα εξής: Απαγόρευση στα νομικά πρόσωπα να έχουν ακίνητα στη βραχυχρόνια μίσθωση, παράλληλα να επιτρέπεται στα φυσικά πρόσωπα να εκμεταλλεύονται έως 3 ακίνητα στην βραχυχρόνια μίσθωση και την ίδια στιγμή για όσους μισθώνουν μεικτά το ακίνητο τους (βραχυχρόνια και αστική μίσθωση) να έχουν φοροαπαλλαγές.

Στην παρέμβασή του ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός, αφού υπογράμμισε ότι το φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης γιγαντώθηκε μέσα σε μια γκρίζα ζώνη, χωρίς κανόνες, χωρίς ελέγχους, χωρίς πιστοποιήσεις, με «μαύρη εργασία» και πρακτικές παραοικονομίας ζήτησε για μια ακόμη φορά την άμεση παρέμβαση της πολιτείας, για μια δίκαιη ρύθμιση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με ευαισθησία απέναντι στις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών, όπως είπε.

Ολοκληρώνοντας τις εργασίες της ημερίδας, ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός παρουσίασε δέσμη προτάσεων ρύθμισης της δραστηριότητας πάνω σε 7 άξονες παρέμβασης. Αναλυτικά:

1) Χρονικοί περιορισμοί: Θέσπιση ανώτατου ορίου 90 ημερών ετησίως, για όλη τη χώρα

2) Χωρικοί περιορισμοί: Το οριζόντιο όριο των 90 ημερών να μειώνεται σε 60 σε περιπτώσεις όπως των νησιών κάτω των 10.000 κατοίκων ή σε περιοχές με χαμηλή μέση πληρότητα των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων. Επίσης με απόφαση του δήμου να μην επιτρέπεται η εγγραφή  στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής νέων ακινήτων που βρίσκονται σε οριοθετημένα τμήματα των αστικών κέντρων, όταν διαπιστώνεται πως οι κατοικίες προς βραχυχρόνια μίσθωση υπερβαίνουν το 50% των κατοικιών που ιδιοκατοικούνται ή μισθώνονται για μακροχρόνια μίσθωση.

3) Όριο στον αριθμό ακινήτων ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή: Δύο ακίνητα κατ’ ανώτατο όριο ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή, ο οποίος είναι φυσικό και όχι νομικό πρόσωπο. Το νομικό πρόσωπο θα θεωρείται επαγγελματίας όταν προβαίνει σε βραχυχρόνια μίσθωση.

4) Θεσμοθέτηση ελάχιστων τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών: Να υπάρχει πρόβλεψη μεταξύ άλλων για εμβαδόν τουλάχιστον 10 τ.μ. για το δωμάτιο  και 18 τ.μ. για το διαμέρισμα, να διαθέτει φυσικό φωτισμό, αερισμό και θέρμανση, με ανώτατο αριθμό δωματίων (10 δωμάτια ), με πιστοποίηση υγιεινής και πυρασφάλειας, με ασφάλιση αστικής ευθύνης και υποχρέωση συμμόρφωσης με ειδικά  υγειονομικά πρωτόκολλα, όταν συντρέχουν λόγοι όπως στην περίπτωση της πανδημίας.

5) Φορολόγηση: Προτείνονται τέλη διαμονής παρεπιδημούντων υπέρ ΟΤΑ, τέλη καθαριότητας και φόρος διαμονής. Σημαντικό είναι να προβλέπεται υψηλότερος φόρος εισοδήματος για τη βραχυχρόνια μίσθωση σε σχέση με τη μακροχρόνια και η επιβολή ΦΠΑ για τα ακίνητα που πάνω από 3 συνεχή χρόνια διατίθενται για τουριστική διαμονή.

6) Δικαιώματα των συνιδιοκτητών: Υποχρέωση ενημέρωσης των συνιδιοκτητών για τη διάθεση του ακινήτου για βραχυχρόνια μίσθωση και αύξηση των κοινοχρήστων κατά 25%. Σημαντικό να λαμβάνεται απόφαση  από τη Γενική Συνέλευση των ιδιοκτητών (51% των μεριδίων) της πολυκατοικίας/ συγκροτήματος/παραθεριστικού οικισμού αν θα επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση στα εν λόγω ακίνητα ή/ και καθορισμός του μέγιστου αριθμού  κατοικιών που μπορεί να διατίθενται για βραχυχρόνια διαμονή.

7) Εφαρμογή συστήματος ελέγχων και επιβολής κυρώσεων: Εφαρμογή συστήματος ελέγχου καταγγελιών κατά του ιδιοκτήτη ακινήτου βραχυχρόνιας διαμονής εκ μέρους συνιδιοκτητών και πελατών, με αυστηροποίηση των κυρώσεων και των προστίμων.

Η μελέτη για τη βραχυχρόνια μίσθωση

Στην ημερίδα παρουσιάστηκε σχετική μελέτη της Grant Thornton. Στα βασικά ευρήματα  ξεχωρίζει το γεγονός ότι η τουριστική δαπάνη της οικονομίας διαμοιρασμού μεγεθύνεται με έντονο ρυθμό, 15% ετησίως. Το 2022 έφτασε να αποτελεί το 14% της συνολικής τουριστικής δαπάνης. Μάλιστα οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δημιουργούν σημαντικές απώλειες σε επίπεδο δημοσίων εσόδων λόγω του τρόπου φορολόγησής τους. Το 2016 οι απώλειες των δημοσίων εσόδων έφταναν τα 160,6 εκατ. ευρώ. Το 2022 η εκτίμηση για τις απώλειες των δημοσίων εσόδων ανέρχεται στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται δηλαδή διπλασιασμός των καθαρών απωλειών δημόσιων εσόδων κατά το διάστημα 2019-2022.

Βραχυχρόνια μίσθωση: Τα στοιχεία για τα διαθέσιμα καταλύματα σε πανελλαδικό επίπεδο και οι διαμαρτυρίες των ξενοδόχων 

Υπενθυμίζεται ότι τα διαθέσιμα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης στις πλατφόρμες AirBnb και Vrbo ήταν 138.000 σε πανελλαδικό επίπεδο τον Ιούλιο 2022. Δηλαδή ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 4% τον μήνα αυτό σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Επίσης επισημαίνεται πως οι ξενοδόχοι είχαν εκφράσει τη δυσαρέσκεια τους για το ισχύον πλαίσιο που αφορά στη  βραχυχρόνια μίσθωση διότι αυτό δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρηματικούς Ομίλους να ασκούν δραστηριότητα πλήρως ανταγωνιστική προς τα ξενοδοχεία ή τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και συμβάλει στην εισφοροδιαφυγή.

Τι έχει προτείνει η Κομισιόν

Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η Κομισιόν παρουσίασε τις προτάσεις της για τη ρύθμιση του τοπίου των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Αναλυτικά το πλαίσιο της Κομισιόν στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Συγκεκριμένα:

• Εναρμονίζει τις απαιτήσεις καταχώρισης για τους εκμισθωτές και τα ακίνητα που προσφέρουν για βραχυχρόνια μίσθωση. Θα πρέπει να απαιτείται το ίδιο σύνολο σχετικών πληροφοριών για τους εκμισθωτές και τα ακίνητά τους, δηλαδή το “ποιος”, “τι” και “πού”. Κατά τη συμπλήρωση της καταχώρισης, οι εκμισθωτές θα πρέπει να λαμβάνουν μοναδικό αριθμό καταχώρισης.
• Οι πλατφόρμες θα πρέπει να διευκολύνουν τους εκμισθωτές να προβάλλουν τους αριθμούς καταχώρισης στις πλατφόρμες τους. Θα πρέπει επίσης να πραγματοποιούν δειγματοληπτικούς ελέγχους για να διαπιστώνεται κατά πόσον οι εκμισθωτές καταχωρίζουν και προβάλλουν τους σωστούς αριθμούς.
• Επιπλέον, θα πρέπει να κοινοποιούνται στις δημόσιες αρχές δεδομένα σχετικά με τον αριθμό διανυκτερεύσεων και τον αριθμό των μισθωτών μία φορά τον μήνα, με αυτοματοποιημένο τρόπο. Για τις μικρές και τις πολύ μικρές πλατφόρμες προβλέπονται δυνατότητες απλούστερης κοινοποίησης.
• Τα δεδομένα θα συμβάλλουν, σε συγκεντρωτική μορφή, στις στατιστικές για τον τουρισμό που παράγει η Eurostat.
• Τα κράτη-μέλη θα παρακολουθούν την εφαρμογή αυτού του πλαισίου διαφάνειας και θα θεσπίσουν σχετικές κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις του εν λόγω κανονισμού.