Trikala Day Καθημερινή Ηλεκτρονική Εφημερίδα των Τρικάλων
Τα social media, το ερωτικό chat και τα διαδικτυακά παιχνίδια συνδέονται άμεσα με τις κακές επιδόσεις των φοιτητών της ιατρικής-κυρίως των ανδρών.
Γράφει η Ελένη Λαζάρου
Αυτό έδειξε αποκαλυπτική έρευνα που ολοκληρώθηκε το 2015 και διεξήχθη στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Συμβουλευτικής υπηρεσίας φοιτητών προς αντιμετώπιση της παθολογικής χρήσης Η/Υ και Διαδικτύου του Α.Π.Θ., με τη συνεργασία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, και με κύριο ερευνητή τον Ψυχίατρο Δρ. Γεώργιο Φλώρο.
Πιο εθισμένοι οι άνδρες
Στην έρευνα πήραν μέρος 265 τεταρτοετείς φοιτητές Ιατρικής και αυτό που προκύπτει είναι ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό παρουσίαζαν συμπτώματα εθισμού στο Διαδίκτυο (11,6% των ανδρών και 5,8% των γυναικών). Ολοφάνερη ήταν η σύνδεση της χρήσης Διαδικτύου με την απόδοση στις σπουδές.
Οι φοιτητές που θεώρησαν ότι το Διαδίκτυο τους βοηθά μεν αλλά δεν τους είναι απαραίτητο ώστε να αποδώσουν ήταν αυτοί που είχαν και τον υψηλότερο μέσο όρο βαθμολογίας στις σπουδές τους.
Όσοι θεώρησαν ότι η ενασχόληση τους με το Διαδίκτυο προκάλεσε πτώση στις επιδόσεις τους είχαν όντως το χαμηλότερο μέσο όρο βαθμολογίας στις σπουδές τους.
Υψηλότερες βαθμολογίες εθισμού αντιστοιχούσαν με χαμηλότερη απόδοση στις σπουδές αλλά και χειρότερη προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών τους – οι ίδιοι δηλαδή οι φοιτητές με υψηλές βαθμολογίες εκτιμούσαν ότι θα καθυστερήσουν αρκετά χρόνια να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και σε κάποιες περιπτώσεις ανέφεραν ότι δεν πίστευαν πως θα τις ολοκληρώσουν ποτέ.
Τα αποτελέσματα ήταν ανεξάρτητα του πόση ώρα ή πόσο συχνά κάποιος συνδέεται στο Διαδίκτυο αλλά αφορούσε κυρίως το λόγο για τον οποίο συνδέονταν.
Τι κάνουν στο Ίντερνετ οι φοιτητές
Η συχνότερη διαδικτυακή δραστηριότητα φοιτητών Ιατρικής ήταν η κοινωνική δικτύωση. Οι ερωτικές αναζητήσεις στο Διαδίκτυο ήταν η δεύτερη συχνότερη ενασχόληση, ειδικά σε άνδρες. Αυτή η ενασχόληση συνδέθηκε με στοιχεία προσωπικότητας τα οποία δυσχεραίνουν την ομαλή κοινωνικοποίηση και σχέση με άλλους. Τρίτη συχνότερη ήταν το διαδικτυακό παιχνίδι. Και οι τρεις δραστηριότητες συνδέθηκαν με εθιστική εμπλοκή με το Διαδίκτυο.
Στο Koolnews.gr μιλά ο Δρ. Κωνσταντίνος Σιώμος , Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων, Πρόεδρος Ελληνικής εταιρείας μελέτης της διαταραχής εθισμού στο διαδίκτυο ο οποίος εξηγεί πότε μιλάμε για εθισμό στο ίντερνετ και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε:
Στατιστικά στοιχεία για τον εθισμό στο διαδίκτυο
Πρόσφατες μετρήσεις κάνουν λόγο πως 3,4 δισ. άνθρωποι το 48% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι χρήστες του INTERNET, ενώ 1,55 δισ. είναι οι χρήστες του Facebook.
Η επικοινωνία μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα παγιώνεται σήμερα ως η νέα ισχυρή μορφή ανθρώπινης επικοινωνίας.
Παρόλα αυτά, η διαδικτυακή τεχνολογία δημιουργεί ένα μοναδικό σύνολο δυσκολιών για τους παρορμητικούς και συναισθηματικά ασταθείς εφήβους και νεαρούς ενήλικες που πλέον τείνει να αναγνωριστεί διεθνώς.
Ποια κατάσταση χαρακτηρίζεται εθισμός
Ο εθισμός στο Διαδίκτυο ανήκει στη κατηγορία των συμπεριφορικών εθισμών – δηλαδή τα προβλήματα που ανακύπτουν όταν μία συγκεκριμένη συμπεριφορά ξεφύγει από τον έλεγχο του ατόμου.
Οι πιο συχνές περιπτώσεις εθισμού σε κάποια διαδικτυακή δραστηριότητα αφορούν το διαδικτυακό τζόγο, τα κοινωνικά δίκτυα και στη χρήση των διαδικτυακών παιχνιδιών πολλαπλών ρόλων (MMORPG).
Προφίλ εθισμένου
•42 ώρες χρήσης/εβδομάδα (Σιώμος 2013)
• Πάνω από τις 15 ώρες/εβδομάδα αρχίζουν τα προβλήματα σε επίπεδο οργάνωσης της καθημερινότητας
• Η ηλικία εμφάνισης του εθισμού συνεχώς μειώνεται
• Gaming , Gambling και Κοινωνικά δίκτυα οι κύριες εθιστικές ασχολίες (Floros & Siomos 2012).
• Εμβύθιση και ροή στο εικονικό περιβάλλον και απώλεια της αίσθησης του πραγματικού χρόνου(Stavropoulos et al. 2013)
• Η κατάθλιψη, είναι η συχνότερη συννοσηρή διαταραχή.
• Η ΔΕΠ-Υ αποτελεί καλύτερο προγνωστικό από την Κατάθλιψή στην ανάπτυξη του εθισμού στο διαδίκτυο (Sariyska et al. 2015).
• Σημαντικός προγνωστικός δείκτης εμφάνισης και άλλων εξαρτήσεων στο μέλλον (Fisoun et al. 2012)
Σε όλες τις κλινικές περιπτώσεις εθισμού υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε επίπεδο οργάνωσης της καθημερινότητας για τον έφηβο και στις περισσότερες από αυτές υπάρχει διαταραγμένη ενδοοικογενειακή επικοινωνία που επιδεινώνει το ήδη υπάρχον πρόβλημα.
-Μπορούν οι νέοι να γίνουν επιθετικοί, αν νιώσουν ότι κάποιος προσπαθεί να τους στερήσει την πρόσβαση στο διαδίκτυο;
Η επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται μεταξύ των εθισμένων εφήβων όταν νιώθουν ότι κάποιος προσπαθεί να τους στερήσει την πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι μία πολύ συχνή εκδήλωση και αποτελεί και ένα από τα κριτήρια του εθισμού που παρατίθενται παρακάτω:
Οι οκτώ ερωτήσεις-«κλειδιά»
Οι 8 ερωτήσεις που αποτελούν κριτήρια για διάγνωση της διαταραχής εθισμού στο Διαδίκτυο (ερωτηματολόγιο ειδικά σταθμισμένο για τον ελληνικό εφηβικό πληθυσμό).
* Η συνύπαρξη πέντε ή περισσότερων από τα παραπάνω κριτήρια για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών είναι απαραίτητη για θετική διάγνωση.
1. Αισθάνεσαι να σε απασχολεί συνεχώς η σύνδεση με το Διαδίκτυο (π.χ., σκέφτεσαι την προηγούμενη δραστηριότητά σου στο Διαδίκτυο ή ανυπομονείς για την επόμενη);
2. Αισθάνεσαι την ανάγκη να χρησιμοποιήσεις το Διαδίκτυο για περισσότερο χρόνο προκειμένου αυτό να σου προσφέρει ικανοποίηση;
3. Έχεις κάνει επανειλημμένως αποτυχημένες προσπάθειες να ελέγξεις, να περιορίσεις ή να σταματήσεις τη χρήση του Διαδικτύου;
4. Νιώθεις ανήσυχος, κακόκεφος, θλιμμένος ή νευρικός όταν επιχειρείς να περιορίσεις ή να διακόψεις τη χρήση του Διαδικτύου;
5. Παραμένεις σε σύνδεση με το Διαδίκτυο για περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι αρχικά σχεδιάζεις;
6. Διακινδυνεύεις ποτέ να χάσεις μια σημαντική σχέση, δουλειά, εκπαιδευτική ή επαγγελματική ευκαιρία εξαιτίας της ενασχόλησής σου με το Διαδίκτυο;
7. Έχει χρειαστεί να πεις ψέματα στα μέλη της οικογένειάς σου, στον γιατρό σου ή σε κάποιον άλλον προκειμένου να αποκρύψεις το μέγεθος της εμπλοκής σου σε σχέση με το Διαδίκτυο;
8. Χρησιμοποιείς το Διαδίκτυο ως μέσο διαφυγής από τα προβλήματά σου ή ως μέσο ανακούφισης από μια στενάχωρη διάθεση (π.χ., αισθήματα ενοχής, άγχους ή κατάθλιψης);
Πηγή: Siomos et al, «Cyberpsychology & behavior journal», δημοσίευση 11 Δεκεμβρίου 2008.
Υπάρχει θεραπεία;
Ο εθισμός στο διαδίκτυο αν και δεν έχει επισήμως αναγνωρισθεί ως κλινική οντότητα αποτελεί μια κατάσταση που προκαλεί σημαντική έκπτωση στην κοινωνική, επαγγελματική ή ακαδημαϊκή λειτουργικότητα του ατόμου. Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας όλο και συχνότερα καλούνται να προσεγγίσουν θεραπευτικά το φαινόμενο της προβληματικής χρήσης του διαδικτύου.
Οι στόχοι των θεραπευτικών παρεμβάσεων
• Θέσπιση ρεαλιστικών στόχων και βαθμιαία απεμπλοκή από τις συμπεριφορές εθισμού
• Βελτίωση των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων
• Καλλιέργεια εναλλακτικών συμπεριφορών που επάγουν την ψυχική ευεξία του
• Η ανάκτηση του ελέγχου της χρήσης του διαδικτύου, και όχι η πλήρης αποχή, πρόληψη της υποτροπής
Η διάγνωση της διαταραχής και των συννοσηρών ψυχικών διαταραχών είναι σημαντικό να γίνονται από Ψυχίατρο παιδιών και εφήβων.
Η διάγνωση θα στηριχθεί στην εστιασμένη κλινική εξέταση και στη χρήση πιστοποιημένων κλιμάκων για την συγκεκριμένη διαταραχή όπως η Ελληνική έκδοση της κλίμακας YDQ (Siomos et al. 2008) και η Κλίμακα ΚΕΕΦΥ (Σιώμος και συν. 2009).
Η συμβουλευτική μπορεί να είναι μία σημαντική θεραπευτική επιλογή στα αρχικά στάδια της διαταραχής, για την κατανόηση από την πλευρά του εφήβου του προβλήματος, δεδομένου πως περίπου στις μισές περιπτώσεις υπάρχει άρνηση του προβλήματος και της θεραπείας.
Παρόλα αυτά από μόνη της η συμβουλευτική καθοδήγηση δεν μπορεί να αποτελέσει θεραπευτική επιλογή που θα διατηρήσει το αρχικό θεραπευτικό αποτέλεσμα καθώς εκδηλώνεται σε ποσοστό 80% υποτροπή στη διάρκεια του επόμενου τριμήνου.
Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία αποτελεί θεραπευτική επιλογή εκλογής για τις περιπτώσεις εθισμού χωρίς συννοσηρότητα, ενώ επίσης μπορεί να διατηρήσει το θεραπευτικό αποτέλεσμα στις περιπτώσεις με συννοσηρότητα πέραν του τριμήνου σε ποσοστό άνω του 60%.
Ο συνδυασμός γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας και φαρμακοθεραπείας, αποτελεί θεραπευτική επιλογή εκλογής, για τις περιπτώσεις εθισμού στο διαδίκτυο με συννοσηρότητα, όπου η επιλογή του φαρμάκου εξαρτάται και καθορίζεται από την συννοσηρή ψυχική διαταραχή.
Βιβλιογραφία
Siomos, K., Floros, G., Makris, E., Christou, G., & Hadjulis, M. (2013). Internet addiction and psychopathology in a community before and during an economic crisis. Epidemiology and psychiatric sciences, 1-10.
Σιώμος Κ- Φλώρος Γ. (2011). Έρευνα-Πρόληψη-Αντιμετώπιση των Κινδύνων στη Χρήση του Διαδικτύου. Εκδόσεις Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, [συλλογικό έργο).
Σιώμος Κ- Σφακιανάκης Ε -Φλώρος Γ. (2012). Εθισμός στο Διαδίκτυο και άλλες διαδικτυακές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Εκδόσεις Λιβάνη.
Σιώμος Κ- Φλώρος Γ. (2013). Οφέλη και κίνδυνοι στη χρήση του διαδικτύου. Εκδόσεις Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, (συλλογικό έργο).
Koolnews.gr
