Φονικές πυρκαγιές: Ούτε μια κυβερνητική συγνώμη

Η Ελλάδα θρηνεί μέχρι τώρα 84 ανθρώπους από τις φονικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική, ενώ δεκάδες άλλοι άνθρωποι, μεταξύ τους και πολλά παιδιά, αγνοούνται.

Θα περίμενε κανείς στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου της κυβέρνησης, στην οποία συμμετείχαν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας και οι αρχηγοί της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας, να κάνουν την αυτοκριτική τους, να απολογηθούν για την τραγωδία και να ζητήσουν ένα «συγγνώμη» για τα δεκάδες θύματα. Αντί γι’ αυτό, ακούσαμε από το στόμα τους να δηλώνουν «περήφανοι», να κατηγορούν τους ισχυρούς ανέμους και τους κατοίκους για την καθυστερημένη αντίδρασή τους και να ξεπερνούν κάθε όριο, υποστηρίζοντας ότι «δεν έκαναν κάποιο λάθος», ότι «θα έκαναν και πάλι τα ίδια» και ότι «ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να εκκενώσουν την περιοχή σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα».

Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της αστυνομίας και της πυροσβεστικής, επιχείρησαν με κάθε τρόπο να αποδείξουν ότι ήταν ένα συντονισμένο σχέδιο για να κάψουν την περιοχή και ενδεχομένως να είναι έτσι, και ότι η πολιτεία έκανε ό,τι «ήταν ανθρωπίνως δυνατό» για να σωθούν οι κάτοικοι. Οι άνεμοι όντως ήταν ισχυροί, τα προβλήματα σε ένα τόσο δύσκολο περιβάλλον ήταν μεγάλα, ωστόσο οι αρμόδιες αρχές ελέγχονται για την ευστοχία στις εκτιμήσεις και προβλέψεις τους, αλλά και την αποδοτικότητα του σχεδίου που εφάρμοσαν για τη διάσωση των ανθρώπων που ήταν στην περιοχή. Σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής απολογισμό, υπάρχουν 84 νεκροί και δεκάδες αγνοούμενοι, όπως και περιουσίες χιλιάδων ανθρώπων να έχουν παραδοθεί στη μανία της πύρινης λαίλαπας.

Τη συνέντευξη Τύπου άνοιξε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος. «Παράλληλη υποχρέωση της πολιτείας και της κυβέρνησης είναι να διερευνήσουν τα αίτια της τραγωδίας. Συνεδρίασε υπό τον πρωθυπουργό διυπουργική. Είχε δοθεί εντολή από Τσίπρα προκειμένου να επικοινωνήσει με ξένα κράτη, προκειμένου να δοθεί το δορυφορικό στίγμα των πυρκαγιών. Τα κλιμάκια επιβεβαίωσαν τα ίχνη των δορυφόρων. Έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα και έχει δοθεί σχετικός φάκελος στις αρμόδιες δικαστικές αρχές», τόνισε μεταξύ άλλων. «Από την πρώτη στιγμή ο πρωθυπουργός είχε δώσει εντολή να διερευνηθούν ταχύτατα και μεθοδικά όλα τα στοιχεία και να μην μείνει τίποτε αναπάντητο», δήλωσε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Ανακοίνωσε ότι κατόπιν της επιβεβαίωσης από μικτά κλιμάκια της Πυροσβεστικής και του Στρατού, των πληροφοριών που συλλέχθηκαν από δορυφόρους αναφορικά με τις εστίες των πυρκαγιών, ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή να διαβιβαστεί ο φάκελος των σχετικών στοιχείων στις δικαστικές αρχές, καθώς και να διεξαχθεί η σημερινή συνέντευξη τύπου προκειμένου όλα τα αποδεικτικά στοιχεία να τεθούν σε γνώση του ελληνικού λαού.

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε ότι με την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, τον Στρατό και τις άλλες διοικητικές αρχές να εξακολουθούν με αμείωτη ένταση να δίνουν τη δύσκολη μάχη για την αντιμετώπιση των συνεπειών των καταστροφικών πυρκαγιών που οδήγησαν στον άδικο χαμό δεκάδων συνανθρώπων μας, παράλληλη υποχρέωση της κυβέρνησης και των αρχών είναι να διερευνήσουν ενδελεχώς τα αίτια της τραγωδίας αλλά και να ενημερώνουν τους πολίτες για την πορεία των ερευνών.

Ο κ. Τζανακόπουλος ενημέρωσε ότι σε αυτό το πλαίσιο συνεδρίασε πριν από λίγο υπό τον πρωθυπουργό διυπουργική επιτροπή προκειμένου να εξετάσει τα στοιχεία που συνέλεξαν όλες οι αρμόδιες αρχές για τα αίτια των καταστροφικών πυρκαγιών, μετά από εντολές που είχε δώσει.

Ανέφερε ειδικότερα ότι ο πρωθυπουργός είχε δώσει εντολή στον υπουργό ‘Αμυνας ο οποίος επικοινώνησε με σύμμαχες χώρες και ζήτησε στοιχεία τόσο από δορυφόρους όσο και από UAV προκειμένου να εξακριβωθούν με ακριβή τρόπο τα στίγματα των πρώτων εστιών φωτιάς τόσο στην Κινέτα όσο και στο Νταού Πεντέλης.

Επίσης είχε δώσει εντολή στον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής να ενεργοποιήσει τον ΕΛΔΟ, ο οποίος με τη σειρά του πήρε όλα τα διαθέσιμα στοιχεία από ευρωπαϊκά και διεθνή δορυφορικά συστήματα.

Κατόπιν της συλλογής όλων των πληροφοριών αξιολογήθηκαν τα πρώτα στοιχεία και ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή να μικτά κλιμάκια της Πυροσβεστικής και του Στρατού να ελέγξουν τα σημεία.

Τα κλιμάκια επιβεβαίωσαν τα στοιχεία των δορυφόρων καθώς βρήκαν τα ίχνη των εστιών από όπου ξεκίνησαν οι πυρκαγιές, ακριβώς εκεί που τα στίγματα των δορυφόρων έδωσαν τις σχετικές πληροφορίες. Πρόσθεσε ότι οι άνδρες της πυροσβεστικής έχουν ξεκινήσει έρευνες οι οποίες συνεχίζονται.

Ο κ. Τζανακόπουλος σημείωσε, τέλος, ότι ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή να διαβιβαστεί σχετικός φάκελος με τα στοιχεία στις δικαστικές αρχές, καθώς και να διεξαχθεί η σημερινμή συνέντευξη Τύπου προκειμένου όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που έχει στη διάθεση της η κυβέρνηση να τεθούν σε γνώση του ελληνικού λαού.

Τα στοιχεία από τους δορυφόρους

Τη σκυτάλη πήρε ο διευθύνων σύμβουλος του ΨΗΠΤΕ, Γεώργιος Ματζούρης, ο οποίος τόνισε: «Εκλήθη ο διαστημικός οργανισμός να δώσει στοιχεία για τις φωτιές. Η υπηρεσία έδωσε στην πυροσβεστική στοιχεία για την πιθανή έναρξη. Στην προβολή φαίνονται οι αερχικές. Στην Κινέρα, 12:03 εμφανίζεται η πρώτη πυρκαγιά. 12:35 καταγράφεται από τα δορυφορικά δεδομένα 13 εστίες πυρκαγιές κοντά σε οδικό δίκτυο. Οι εστίες προκαλούν εύλογα ερωτηματικά. Οι δορυφορικές αποτυπώσεις παραδόθηκαν στην Προστασία του Πολίτη. Παράλληλα, στην Ανατολική Αττική εμφανίζονταικ θερμικά στοιχεία πυρκαγιάς. Επικρατούσαν άνεμοι 120 χλμ την ώρα, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να επεκταθεί πολύ σύντομα στην παραλία».

Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας έκανε λόγο για εγκληματικές ενέργειες και εμπρησμό, καθώς υπάρχουν στοιχεία που παραπέμπουν στο συγκεκριμένο συμπέρασμα: «Πρώτα θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά μου οδύνη για το χαμό τόσων ανθρώπων. Είναι υποχρέωση όλων μας η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Σε ότι αφορά τις έρευνες που γίνονται από την πυροσβεστική και την αστυνομία, θα ήθελα να τονίσω ότι έχουμε σοβαρά ίχνη και στοιχεία για εγκληματική ενέργεια, για εμπρησμό. Παρουσιάστηκαν πολλές άλλες εστίες και πυρκαγιές, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σε ότι αφορά την πυρκαγιά που ξεκίνησε στην Πεντέλη. Εκεί μας προβληματίζουν αρκετά ζητήματα. Δεν σας κρύβω ότι υπάρχει εύρημα που μας έχει οδηγήσει σε ανακριτικές έρευνες που προχωρούν πολύ γρήγορα. Μας προβληματίζει και ο τελευταίος εμπρησμός στη Νέα Μάκρη, που απείχαν το ένα μέτωπο από το άλλο 300 μέτρα. Θα ήθελα να τονίσω τις ακραίες κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούσαν σε όλη την περιοχή και να μην ξεχνάμε την ιδιαίτερη αυτοθυσία των πυροσβεστών, αστυνομικών και εθελοντών, που βοήθησαν για τον περιορισμό των απωλειών».

Σε σχετική ερώτηση και μετά από 84 νεκρούς, ο αρχηγός της Πυροσβεστικής, Σωτήρης Τερζούδης απάντησε: «Δεν θα έκανα τίποτα διαφορετικό, γιατί δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα διαφορετικό».

Τόσκας: Ο Τσίπρας δεν έκανε δεκτή την παραίτησή μου

Στη συνέχεια απάντησε σε ερώτηση ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας, Νίκος Τόσκας, αποκαλύπτοντας ότι έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, η οποία δεν έγινε δεκτή: «Οι πολιτικές ευθύνες αφορούν εμένα. Προσπαθώ να βρω ποια είναι τα λάθη και ποιοι έχουν την ευθύνη, σας λέω ότι δεν μπορώ να βρω μεγάλα λάθη επιχειρησιακά σε όλη αυτήν την κατεύθυνση των επιχειρήσεων. Φυσικά οι απώλειες είναι μεγάλες και μας έχουν συγκλονίσει όλους, πάνω απ’ όλους εμάς που διαχειριστήκαμε αυτήν την κατάσταση. Την επομένη μέρα της τραγωδίας, ζήτησα, για λόγους συνειδησιακούς, την παραίτησή μου από τον πρωθυπουργό και εκείνος μου είπε ότι είναι η ώρα της πάλης. Εγώ έθεσα την παραίτησή μου στον κ. πρωθυπουργό και δεν την έκανε δεκτή».

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε: «Έχουμε μιλήσει για διάφορα συμφέροντα σε άλλες περιοχές που έχουμε υπόπτους που έκαναν παράνομες πράξεις. Για τη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ξέρω τη στόχευση, αλλά έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία που μας δείχνουν εγκληματική ενέργεια».

Σε ερώτηση προς τον αρχηγό της Πυροσβεστικής για το αν υπήρξε εντολή για εκκένωση της περιοχής, απάντησε: Στο κρίσιμο διάστημα ήταν 40 οχήματα. Η λέξη ικανοποιημένος με τόσα θύματα δεν ταιριάζει. Είμαι δυστυχισμένος. Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, με φλόγες τριών μέτρων, πάει μόνο το όχημα. Εδώ είχαμε 30 και 40 μέτρα φλόγες. Όλα αυτά καθιστούσαν αδύνατη την αντιμετώπιση της φωτιάς. Δεν μπορούσαμε. Ο επικεφαλής της πυρκαγιάς με διαβεβαίωσε ότι εισηγήθηκε την εκκένωση. Ερευνούμε το πότε. Όταν ειπώθηκε στον δήμαρχο, το μέτωπο ήταν στον Νέο Βουτζά. Το ζήτημα είναι απλό. Όλη η διάρκεια του φαινομένου ήταν 1,5 ώρα. Η οδηγία μιλάει για εκκένωση εγκαίρως. Δεν υπάρχει προηγούμενο εκκένωσης σε πολεοδομικά συγκροτήματα με τόσο πληθυσμό.

«Μπαλάκι» οι ευθύνες για την εκκένωση

Τότε παρενέβη ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, λέγοντας πως «ότι το ζήτημα της εκκένωσης είναι κρίσιμο» και παρέδωσε τη σκυτάλη στον Δημοσθένη Αναγνωστάκη, υπεύθυνο για τη διαχείριση ανθρώπινου υλικού της Πυροσβεστικής, ο οποίος είπε ότι «η αστυνομία έκανε εξαιρετική δουλειά, αφήνοντας ελεύθερη την έξοδο προς τη Ραφήνα και την Αθήνα και εμπόδισε την είσοδο. Τα αυτοκίνητα που κάηκαν ήταν στις παράλληλες οδούς, στο Μάτι. Εκεί υπήρχε μεγάλος αριθμός οχημάτων και ανθρώπων. Αν είχαν φύγει 30 λεπτά νωρίτερα, θα επιτάχυναν τη διαφυγή τους. Το θερμικό κύμα ήταν τέτοιο, που οι ζάντες των οχημάτων έλιωσαν. Το αλουμίνιο λιώνει 1600 βαθμούς κελσίου. Το τιτάνιο λιώνει στους 1666 βαθμούς Κελσίου. Αυταπάτη το κλίμα ασφάλειας ότι η Μαραθώνος θα μπορούσε να σταματήσει τη φωτιά και δεν το καλλιέργησε κανένας επίσημος φορέας. Κάθε σχέδιο εκκένωσης απαιτεί χρόνο. Βεβαίως και έγιναν οι προσπάθειες. Μπορούσε όμως να το υλοποιήσει; Σε 30 λεπτά μπορείτε να προλάβετε μία απόσταση 4 χιλιομέτρων; Η περιφέρεια έστειλε 11 λεωφορεία. Μία και είκοσι το βράδυ, έδωσα εντολή να απομακρυνθούν, διότι κανείς πολίτης δεν δήλωσε συμμετοχή.

Σε παρέμβασή του ο κ. Τζανακόπουλος, τόνισε ότι δεν έχει ευθύνη η Πυροσβεστική για την εκκένωση, αλλά η τοπική αυτοδιοίκηση και πρόσθεσε ότι «το συγκεκριμένο φαινόμενο που ολοκληρώθηκε σε 1,5 ώρα και προξένησε τους τραγικούς θανάτους, ήταν τόσο γρήγορο που σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να γίνει εκκένωση ενός οικισμού 15-20 χιλιάδες κατοίκους. Χρειάζεται 5-6 ώρες ίσως και μία ημέρα για να εκκενωθεί η πόλη. Ούτε καν να αρχίσει ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα μπορούσε. Δεν ήταν ανθρωπίνως δυνατόν να γίνει εκκένωση σε 1,5 ώρα. Οι κατασκηνώσεις έχουν διαφορετικό σχεδιασμό. Άστοχο και άτοπο να κάνουμε συγκρίσεις».

Σε ερώτηση για τις καταγγελίες των κατοίκων περί χάους και έλλειψη συντονισμού, ο κ. Τόσκας απάντησε: «Είναι δυνατόν να είναι έτοιμα τα πλοιαράκια για να μεταφέρουν τον κόσμο. Χρειάζεται χρόνος. Με αυτόματο τρόπο, μακάρι να γινόταν, αλλά δεν γίνεται». Ο αρχηγός της αστυνομίας πήρε τη σκυτάλη, δηλώνοντας περήφανος για τη δουλειά της αστυνομίας: «Στις 6:12 δόθηκε εντολή να κλείσει η Λεωφόρος Μαραθώνος, μόνο στα στόμια εισόδου. Τα στόμια εξόδου παρέμειναν πάντα ανοιχτά. Κια αυτό για να ελευθερωθεί ο δρόμος σε όσους ήταν στον δρόμο και να διευκολυνθεί η κίνηση των πυροσβεστικών, των βυτιοφόρων και της αστυνομίας. Στις 6 και 18 και 22 και 25 περίπου, έχουμε το πρώτο πέρασμα στην άλλη πλευρά της Μαραθώνος. Νωρίτερα, διεκόπη μόνο για 10 λεπτά, ώστε να αδειάσει ένας δρόμος 2-3 χιλιομέτρων. Εάν η τροχαία δεν έκανε αυτήν την ενέργεια, σήμερα θα είχαμε την εικόνα ενός δρόμους με καμένα 500 με χίλια αυτοκίνητα. Είμαι περήφανος για τη δουλειά που έκανε η αστυνομία. Αν δεν είχε αδειάσει ο δρόμος, σήμερα θα αναζητούσαν ευθύνες για τα καμένα αυτοκίνητα στη λεωφόρο Μαραθώνος. Έφυγαν αν όχι χιλιάδες, εκατοντάδες αυτοκίνητα από την περιοχή. Απο τη θάλασσα διασώθηκαν 1.500 άτομα. Οι υπόλοιποι πώς έφυγαν; Από τους δρόμους. Όσοι επέλεξαν έγκαιρα να κινηθούν προς τη λεωφόρο Μαραθώνος, κινήθηκαν χωρίς πρόβλημα. Από τις 5:45 έως τις 6:13, που έκλεισε ο δρόμος, μόνο για την είσοδο, ο δρόμος ήταν ανοιχτός».

Φταίνε οι άνεμοι

Ο κ. Τζανακόπουλος πρόσθεσε ότι «οι άνεμοι που έπνεαν στην περιοχή, ήταν οι ισχυρότεροι των τελευταίων οκτώ χρόνων», ενώ ο κ. Τόσκας τόνισε πως το σύστημα με το 199 δούλεψε και απέδωσε. «Σε ότι αφορά τα σημεία που έπρεπε να συγκεντρωθούν οι άνθρωποι στις παραλίες… έχετε σχεδιάσει τη μεταφορά με βάρκα έστω και δύο ανθρώπων; Μιλάμε για χιλιάδες, εκατοντάδες. Οι αυτοματισμοί είναι ωραία πράγματα. Βάλτε το μυαλό σας να δουλέψει και λάβετε υπόψιν σας την προσπάθεια και τους ανθρώπους που σώθηκαν. Όταν έγινε φανερή η κατεύθυνση της φωτιάς, εκείνη την ώρα έγινε ο σχεδιασμός με ότι πλοιάρια υπήρχαν».

Ο κ. Τζανακόπουλος παρενέβη και είπε ότι τα πολεμικά πλοία δεν μπορούσαν να βγουν στην παραλία και ότι διασώθηκαν εκείνη τη βραδιά από τη θάλασσα 815 άνθρωποι. «Όσον αφορά στις παρεμβάσεις στην περιοχή, είπαμε ότι η ανοικοδόμηση της περιοχής θα γίνουν στη βάση ενός νέου χωροταξικού, οικιστικού και αντιπυρικού σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις μελέτες. Το Μετσόβειο έχει προσφερθεί να κάνει δωρεάν τη μελέτη. Η αποκατάσταση των ζημιών θα γίνει λαμβάνοντας υπόψιν το χωροταξικό και οικιστικό πρόβλημα», πρόσθεσε.

Ο κ. Τόσκας αποκάλυψε ότι είχαν κλείσει τα αεροδρόμια της Τανάγρας και της Ελευσίνας και ότι σκέφτονταν τη χρησιμοποίηση του Ελ. Βενιζέλος, πριν ξανανοίξουν, με ανέμους 11 μποφόρ.

Ο αρχηγός της Πυροσβεστικής επανέλαβε, δύο φορές μάλιστα, ότι είναι υπερήφανος για την προσπάθεια των ανθρώπων του.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Τόσκας είπε ότι «η φωτιά της Κινέτας δεν ήταν η ίδια με εκείνη στο Μάτι. Οι πτήσεις των αεροσκαφών δεν αμφισβητούνται, καθώς καταγράφονται. Φέτος ήμασταν καλύτερα, λόγω της καλύτερης συντήρησης. Υπάρχει εισαγγελική διαδικασία για τους εμπλεκόμενους φορείς».

Σε αντιφάσεις υπέπεσε ο αρχηγός της Πυροσβεστικής μετά την ερώτηση του protothema.gr

Σε αντιφάσεις υπέπεσε ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος ΠΣ Σωτήρης Τερζούδης, επιχειρώντας, κατά την έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, να «απολογηθεί» για την καθυστερημένη ανταπόκριση της Υπηρεσίας στη φωτιά στο Νέο Βουτζά, που οδήγησε τελικά στην πολύνεκρη καταστροφή στο Μάτι.

Αρχικά, ο κ. Τερζούδης είπε: «Στις 16:49 εκδηλώνεται φωτιά στο Νέο Βουτζά στην Καλλιτεχνούπολη και στις 17:15 έχουμε την άφιξη των πρώτων 22 υδροφόρων οχημάτων και επιπλέον πεζοπόρου τμήματος».

Όταν όμως ο δημοσιογράφος του «Πρώτου ΘΕΜΑτος» και αρχισυντάκτης του protothema.gr, Μάκης Πολλάτος, επισήμανε στον αρχηγό της Πυροσβεστικής πως είπε ότι χρειάστηκαν 26 λεπτά, για να στείλουν τα πρώτα πυροσβεστικά, τότε, και αφού επικράτησε εμφανής σύγχυση και αμηχανία μεταξύ του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Νίκου Τόσκα και του αρχηγού της Πυροσβεστικής, ο κ. Τερζούδης άλλαξε τη διατύπωσή του, ισχυριζόμενος ότι δεν είπε… αυτά που είχε πει!

Ποια ήταν η νέα τοποθέτηση του κ. Τερζούδη; «Είπα ότι ώρα έναρξης πυρκαγιάς 16:49. Κλιμάκωση πυροσβεστικών οχημάτων στις 17:15, 22 υδροφόρα πυροσβεστικά οχήματα και μία μονάδα πεζοπόρου τμήματος. Αυτό είπα. Το πρώτο όχημα ήταν πλησίον και πήγε, αλλά η έκταση και η ένταση ήταν τέτοια, που δεν μπόρεσε να την αποτρέψει».

Τα συμπεράσματα, δικά σας…

Πρώτο Θέμα