Κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου, το Μουσικό Σχολείο …μύρισε κρέπα! Μικρές, γλυκιές
γιορτές διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του μαθήματος των Γαλλικών, προς μεγάλη χαρά των
μαθητών οι οποίοι ήρθαν σε επαφή με τον γαλλικό πολιτισμό και γνώρισαν το έθιμο της
Chandeleur ή της Γιορτής της Κρέπας.
Αφού είδαν σύντομα βίντεο και μελέτησαν κι άλλα πολυτροπικά κείμενα μέσα από τα
οποία άντλησαν πληροφορίες σχετικά με το γευστικό αυτό έθιμο και τις συνταγές παρασκευής
κρέπας, προχώρησαν στην αναβίωσή του με γιορτινή και δημιουργική διάθεση. Φιλοτέχνησαν
αφίσες και είτε με τη συνδρομή των οικογενειών τους είτε ως μικροί σεφ με τον απαραίτητο
εξοπλισμό (στολές, σκούφους κλπ.), δημιούργησαν και απόλαυσαν πεντανόστιμες γλυκές κρέπες.
Στο σχολείο μας δεν είναι η πρώτη φορά που γιορτάζεται το έθιμο της κρέπας. Επαναλαμβάνεται
σχεδόν κάθε χρόνο για τους μαθητές των τμημάτων Γαλλικών και στο παρελθόν, με τη στήριξη
του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων έχουμε υλοποιήσει διήμερες γιορτές αφιερωμένες στη
Chandeleur, με μεγάλη απήχηση σε όλη τη σχολική κοινότητα.
Ας δούμε όμως τι έμαθαν οι μαθητές μας για την αγαπημένη γιορτή.
Η Chandeleur γιορτάζεται στη Γαλλία στις 2 Φεβρουαρίου, 40 ημέρες μετά τα
Χριστούγεννα, και αντιστοιχεί στην Υπαπαντή τού Ιησού Χριστού. Πρόκειται για μία πολύ παλιά
γιορτή η οποία με το πέρασμα του χρόνου έγινε χριστιανική, αλλά σήμερα είναι κυρίως η «μέρα
της κρέπας». Την ονομασία της την πήρε από τη λέξη «chandelle», που σημαίνει λαμπάδα, κερί,
γι’αυτό και ονομάζεται επίσης La Fête des Chandelles (Η Γιορτή των Κεριών).
Ωστόσο, οι απαρχές αυτής της γιορτής μπορεί να είναι τόσο θρησκευτικής όσο και
παγανιστικής προέλευσης. Ανάγεται στη Ρωμαϊκή εποχή όπου η γιορτή γινόταν προς τιμήν του
θεού Λούπερκους, θεού της γονιμότητας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι πιστοί έβγαιναν στους
δρόμους της Ρώμης κρατώντας αναμμένες δάδες.
Το ίδιο έκαναν και οι Κέλτες χωρικοί, οι οποίοι, με δάδες στα χέρια, περπατούσαν σε πομπή στα
χωράφια προσευχόμενοι για την κάθαρση και τη γονιμότητα, μετά το τέλος του χειμώνα.
Τον 5 ο αιώνα, η γιορτή εκχριστιανίστηκε από τον Πάπα Γελάσιο τον Α’ και στο εξής θα
τιμούσε την πρώτη είσοδο του Χριστού στον Ναό και τον εξαγνισμό της Παναγίας. Οι δάδες
αντικαταστάθηκαν με τα κεριά και τις ευλογημένες και θαυματουργές λαμπάδες των οποίων η
λάμψη διώχνει το κακό και υπενθυμίζει ότι ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. Την ημέρα της
Chandeleur, οργανώνονταν λιτανείες και λαμπαδοφορίες με τους πιστούς να ψέλνουν στους
δρόμους. ΄Επρεπε να ανάψουν τη λαμπάδα στην εκκλησία και να μπορέσουν να τη φέρουν
αναμμένη στο σπίτι για να εξασφαλίσουν την προστασία του Χριστού και τη ζωή για μία
ολόκληρη χρονιά.
Για να ανακουφίσουν από την πολύωρη πορεία τους πιστούς και τους προσκυνητές που
έφταναν στη Ρώμη, τους πρόσφεραν γαλέτες (κάτι σαν τηγανίτα) με αλεύρι και αυγά. Με την
πάροδο του χρόνου, η συνταγή εξελίχθηκε και η κρέπα αποτέλεσε τη νέα αναπόσπαστη συνήθεια
για τη γιορτή της Chandeleur.
Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, το νέο αυτό έθιμο της κρέπας συνδέεται με τη δεισιδαιμονία των
χωρικών και τη λαϊκή δοξασία σύμφωνα με την οποία αν δεν έφτιαχναν κρέπες την ημέρα της
Chandeleur, η σοδειά του σιταριού θα καταστρεφόταν.
Σύμβολο ευημερίας λοιπόν η κρέπα, με το στρογγυλό σχήμα και το χρυσαφένιο χρώμα της
θυμίζει τον ηλιακό δίσκο, παραπέμποντας στο φως που επιστρέφει την άνοιξη μετά από το
σκοτάδι και το κρύο του χειμώνα.
Εκτός από την κρέπα, το έθιμο περιλαμβάνει και κάτι ακόμα. Σύμφωνα με την παράδοση, για την
παρασκευή της πρώτης κρέπας που θα έφερνε την ευτυχία στην οικογένεια, χρειαζόταν και ένα
χρυσό νόμισμα. Έπρεπε να γυρίσουν την κρέπα στον αέρα κρατώντας το τηγάνι με το δεξί χέρι και
το χρυσό νόμισμα με το αριστερό. Όμως, για να εξασφαλιστεί ένας χρόνος καλοτυχίας, ευμάρειας
και ευτυχίας μέχρι την επόμενη γιορτή της Chandeleur, η κρέπα έπρεπε να γυρίσει σωστά, χωρίς
να πέσει κάτω. Στη συνέχεια, τύλιγαν το νόμισμα μέσα σε αυτή την πρώτη κρέπα, την οποία
μοιράζονταν με τελετουργικό τρόπο όλα τα μέλη της οικογένειας. Κρατούσαν ένα κομμάτι και το
φύλαγαν σε ένα ντουλάπι μέχρι την επόμενη χρονιά, προκειμένου να δώσουν το χρυσό νόμισμα
στον πρώτο φτωχό που θα ερχόταν στο σπίτι τους.
Στις μέρες μας, τα τελετουργικά με τα κεριά και τα άλλα έθιμα έχουν εκλείψει.
Διατηρήθηκε, ωστόσο, η παράδοση της κρέπας. Έτσι, κάθε χρόνο τη μέρα αυτή, σε όλα τα σπίτια
της Γαλλίας αναβιώνει το δημοφιλές έθιμο, καθώς οι Γάλλοι, λάτρεις της κρέπας, αλμυρής ή
γλυκιάς, επιλέγουν να συνεχίσουν την όμορφη και γευστική αυτή παράδοση.
Και του χρόνου με … πολλές κρέπες!!!
Ευαγγελία Σύρρου
Καθηγήτρια Γαλλικών στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων