Trikala Day Καθημερινή Ηλεκτρονική Εφημερίδα των Τρικάλων
Οι πρωτοβουλίες του Επιμελητηρίου Τρικάλων για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στη Θεσσαλία
Διασύνδεση πανεπιστημιακής γνώσης και έρευνας με την πραγματική παραγωγή
Ο πρωτογενής τομέας και ο παραγωγικός τομέας της αγροδιατροφής έχουν στρατηγική σημασία για τη χώρα και ιδιαίτερα για τη Θεσσαλία, καθώς πέρα από την οικονομική δραστηριότητά τους, συμβάλλουν στην επισιτιστική ασφάλεια του πληθυσμού, ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και έχουν σημαντικό ρόλο για τη διατήρηση της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος.
Στη Θεσσαλία αποτελεί την κύρια οικονομική δραστηριότητα για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Η διατροφική παράδοση αποτελεί βασικό συστατικό της πολιτιστικής ταυτότητας και κληρονομιάς της περιοχής μας, με σημαντικές προεκτάσεις για τη δυνατότητα προώθησης τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
Ο τομέας της αγροδιατροφής στη χώρα μας παραμένει ελλειμματικός. Ο στόχος μας είναι η Ελλάδα όχι μόνο να καλύπτει τις δικές της ανάγκες αλλά να εξάγει προϊόντα διατροφής σ’ όλες τις διεθνείς αγορές και ειδικά στην Ευρώπη.
Μιας και η θεματολογία του συνεδρίου επικεντρώνεται στη Θεσσαλία, θα πρέπει να δούμε το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα στον τόπο μας. Σ’ όλες τις ομιλίες μου, όλα αυτά τα χρόνια, τονίζω ότι η Θεσσαλία θα πρέπει να γίνει ο λαχανόκηπος, ο οπωρώνας και ο ανθόκηπος της Ευρώπης. Είμαστε στο συνέδριο αυτό για να δούμε ποιο θα είναι το μέλλον του θεσσαλικού κάμπου, για να επιτύχουμε την αύξηση του ΑΕΠ και σημαντική ενίσχυση των θέσεων εργασίας.
Για να το επιτύχουμε αυτό πρέπει να χαράξουμε μια περιφερειακή στρατηγική για το πως θα αξιοποιήσουμε παραγωγικά τα 4,5 εκατομμύρια στρέμματα του θεσσαλικού κάμπου. Γνωρίζουμε όλοι ότι οι εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στη Θεσσαλία συγκριτικά με άλλες περιοχές της Ευρώπης, είναι ιδανικές για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων. Οι κλάδοι που πρέπει να αναπτυχθούν στο θεσσαλικό κάμπο είναι η δενδροκομία, η λαχανοκομία, οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες, τααρωματικά φυτά και βότανα, καθώς επίσης και η αμπελουργία με έμφαση στην οινοποιία.
Τη συγκεκριμένη αναγκαιότητα είχα υπογραμμίσει ήδη από το 2007 στο πλαίσιο της λειτουργίας του Πόλου Καινοτομίας Θεσσαλίας, σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς καθηγητές όταν τόνισα την ανάγκη να εγκαταλείψουμε τη μονοκαλλιέργεια για να προχωρήσουμε σε δυναμικές καλλιέργειες. Γιατί με την στροφή της πρωτογενούς παραγωγής σε πιο αποδοτικές καλλιέργειες θα αναπτυχθούν παράλληλα η μεταποίηση, η εμπορία και η προώθηση, επιδρώντας θετικά στο σύνολο της οικονομίας.
Μέσω της συνεργασίας που αναπτύξαμε με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ειδικότερα με τον κ. Κίττα, καταθέσαμε το 2009, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την πρόταση για το «Πράσινο Μεσογειακό Θερμοκήπιο» με υδροπονικά συστήματα καλλιέργειας που θα αξιοποιούσε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (γεωθερμία και βιοάεριο). Στη διάρκεια κατάρτισης της πρότασης, το Επιμελητήριο Τρικάλων, μαζί με ομάδα παραγωγών, επισκεφθήκαμε την Ολλανδία και την Αλμερία για την άντληση γνώσης και την υιοθέτηση καλών πρακτικών που ακολουθούνται στις συγκεκριμένες χώρες και οι οποίες τις έχουν θέσει στην πρωτοπορία της αγροδιατροφής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ένας άλλος δυναμικός κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής είναι οι δενδροκαλλιέργειες μέσα από Ομάδες Παραγωγών. Για το λόγο αυτό καταθέσαμε στον Πόλο Καινοτομίας το 2010 την ολοκληρωμένη πρόταση για τη δημιουργία από Ομάδα Παραγωγών ενός πρότυπου κτήματος τουλάχιστον 1.500 στρεμμάτων με ολοκληρωμένες υποδομές για την υποστήριξη του παραγόμενου προϊόντος (διαλογητήρια, συσκευαστήρια, κ.α.) ώστε να υπάρχει η κρίσιμη μάζα παραγωγής για να βγούμε στις αγορές. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι μέσα στις προϋποθέσεις δημιουργίας του κτήματος ήταν πως θα λειτουργούσε ως ερευνητικό κέντρο για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τα ερευνητικά κέντρα της χώρας για την εκπαίδευση καλλιεργητών και την ανάπτυξη έρευνας στις συγκεκριμένες καλλιέργειες. Συγκεκριμενοποιήσαμε το προϊόν και καταλήξαμε στην ποικιλία αχλαδιού Abatefetel, ένα εξαγώγιμο προϊόν με ιδιαίτερες προοπτικές στην εγχώρια αλλά κυρίως στην ευρωπαϊκή αγορά. Στην προσπάθεια αυτή πέρα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είχαμε και τη στήριξη του Πανεπιστημίου της Μπολόνια αλλά και του Ιδρύματος NAVARA της Φεράρα που ήταν ο βασικός συντελεστής της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών στην EMILIAROMANGA την οποία επισκεφθήκαμε και είχαμε συνεχή συνεργασία. Ειδικά με τον καθηγητή ειδικευμένο στις δενδροκαλλιέργειες κ. Stefano Musacchi ο οποίος μας επισκέφθηκε για να στηρίξει τη δική μας πρωτοβουλία. Ανάλογη δυναμική υπάρχει και για άλλα προϊόντα, όπως τα ακτινίδια, τα ακρόδρυα, πάντα μέσω του συνεργατισμού και των ομάδων παραγωγών.
Ένας σημαντικός κλάδος που η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα είναι τα αρωματικά φυτά και τα βότανα. Κάνοντας έρευνα αγοράς, διαπιστώσαμε ότι οι καλλιέργειες της ρίγανης γίνονταν κατά πλειοψηφία είτε με Τούρκικα είτε με Ιταλικά σπορόφυτα παράγοντας χαμηλή ποιότητα ρίγανης και με κίνδυνο όταν καλλιεργούνταν στον ορεινό όγκο να αλλοιωθεί η εξαιρετική ποιότητα της ρίγανης του Κόζιακα. Κατόπιν αυτού, προχωρήσαμε σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στη μοριακή ταυτοποίηση της ρίγανης του Κόζιακα και καταλήξαμε στην παραγωγή πιστοποιημένων μοσχευμάτων, με τα ίδια εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά σε Καρβακρόλη και Θυμόλη. Ανάλογες πρωτοβουλίες αναλάβαμε και για τον κλάδο της λαχονοκομίας για υπαίθριες καλλιέργειες με διχτυοκήπια και διαπιστώσαμε ότι έχει τεράστιο ενδιαφέρον.
Συγχρόνως δεν αφήσαμε εκτός των ενδιαφερόντων μας, την κτηνοτροφία καθότι ο Νομός Τρικάλων είναι ο πρώτος σε παραγωγή φέτας στην Ελλάδα. Για το λόγο αυτό, εργαστήκαμε για τη δημιουργία μιας πρότυπης κτηνοτροφικής μονάδας με λειμώνα.
Όλα αυτά όμως, ήταν αρκετά για να αλλάξουν την πορεία αυτού του τόπου; Μπορεί να επηρέασαν σε ένα βαθμό και να έχουμε μια αλλαγή σκέψης και πλεύσης πάνω στον πρωτογενή τομέα και ήδη να υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα, αλλά μέσα απ’ αυτή τη διαδρομή πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να υπάρχει μια περιφερειακή πρόταση. Ένα ολοκληρωμένο masterplan που θα αφορά το σύνολο της Θεσσαλίας και όχι μόνο το Νομό Τρικάλων, στο Επιμελητήριο του οποίου είμαι πρόεδρος. Για να το επιτύχουμε αυτό ήρθα σε επαφή αρχικά με τους καθηγητές και παλιούς συνεργάτες κ. Θεοφάνη Γέμτο και κ. Κώστα Κίττα και στην πορεία με τον κοσμήτορα της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Νίκο Δαναλάτο, τονΠρόεδρο του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Περιβάλλοντος κ. Νίκο Τσιρόπουλο, τονΚαθηγητή Δενδροκομίας κ. Γιώργο Νάνο, και το Επίκουρο Καθηγητή κ. Κυριάκο Γιαννούλη, με τους οποίους ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένο σχεδίου για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στη περιφέρεια Θεσσαλίας ώστε να πολλαπλασιάσει το ΑΕΠ της περιοχής και να ενισχυθεί αποφασιστικά η απασχόληση.
Αυτό που θέλω να καταθέσω από καρδιάς που με συγκίνησε, ήταν ο ενθουσιασμός όλων να δουλέψουμε για να αλλάξουμε την πορεία αυτού του τόπου.
Κυρίες και Κύριοι,
Στην προσπάθεια αυτή έχουμε κοντά μας την Περιφέρεια Θεσσαλίας και ήρθαμε σε επαφή με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης γιατί χωρίς την υποστήριξή τους, ο συγκεκριμένος αναγκαίος στόχος για να έχουμε μια παραγωγική Θεσσαλία δεν θα μπορεί να επιτευχθεί.
Συνεπώς, μια τέτοια εξαιρετική προσπάθεια πρέπει να αγκαλιαστεί από την πολιτεία αν θέλουμε να αποδώσουμε στον πρωτογενή τομέα την αξία που του αρμόζει και η Ελλάδα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων αγροδιατροφής.
