Ημερίδα στον Ασπροπόταμο για το νομαδικό πληθυσμό με το βλέμμα στην UNESCO

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η Ημερίδα Ενημέρωσης και Διαβούλευσης με τίτλο: «Ανάδειξη του Νομαδικού Πολιτισμού στην περιοχή του Ασπροποτάμου», που διοργάνωσε η Αναπτυξιακή Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ (ΚΕΝΑΚΑΠ ΑΕ), στο Διοικητήριο- Συνεδριακό Κέντρο –Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης στα Τρία Ποτάμια Ασπροποτάμου, την Κυριακή 09 Αυγούστου 2015 και ώρα 11:00 π.μ.

Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Διακρατικού Σχεδίου Συνεργασίας με τίτλο: «Διαδρομές και Πολιτισμός της Νομαδικής Παγκόσμιας Κληρονομιάς- Routes and Civilization of Transhumance World Heritage» που η Αναπτυξιακή Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ (ΚΕΝΑΚΑΠ ΑΕ) υλοποιεί μαζί με άλλες εννέα Ομάδες LEADER του εξωτερικού (6 Ιταλικές, 1 Γαλλική, 1 Ισπανική και 1 Πορτογαλική), μέσω του προγράμματος LEΑDER, με την συγχρηματοδότηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (ΠΑΑ)2007-2013.

Στο ανωτέρω Διακρατικό Σχέδιο η Αναπτυξιακή Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ- ΚΕΝΑΚΑΠ συνεργάζεται με τις οποίες σκοπεύουν μέσα από διαδικασίες καταγραφικής απογραφής να εντοπίσουν τα κοινά χαρακτηριστικά των περιοχών τους στην νομαδική κτηνοτροφία, τις διαδρομές που ακολουθούσαν οι κτηνοτρόφοι προκειμένου να μεταφέρουν τα κοπάδια τους, αλλά και τις παραδόσεις που αναπτύχθηκαν κατά την διάρκεια των ετών. Σε αυτές τις περιοχές ο νομαδικός πολιτισμός αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα το οποίο έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και σε συνδυασμό με τον αγροτουρισμό και τα τοπικά προϊόντα που επίσης ανθίζουν στις περιοχές αυτές μπορεί να τις αναδείξει σε σημαντικούς προορισμούς τουρισμού με επιπλέον θετικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους.

Απώτερος στόχος του Σχεδίου διακρατικής Συνεργασίας είναι να υποβληθούν για όλες τις συμμετέχουσες ορεινές περιοχές Φάκελοι Υποψηφιότητας προς το ICOMOS που είναι το Πολιτιστικό Τμήμα της UNESCO, προκειμένου να αποκτήσουν το καθεστώς της Πολιτισμικής Περιοχής Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Cultural Landscapes) από την αντίστοιχη Επιτροπή της UNESCO. Η ανακήρυξη της περιοχής ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς UNESCO θα αποτελέσει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους επισκέπτες απ’ την Ελλάδα και το εξωτερικό, και συνεπώς θα επηρεάσει την ανάπτυξη της περιοχής σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Στον εισαγωγικό του χαιρετισμό ο κος Σινάνης Χρήστος, Πρόεδρος της Αναπτυξιακής Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ ΚΕΝΑΚΑΠ Α.Ε., και Δήμαρχος Καλαμπάκας που ανέφερε ότι: “……… Το διακρατικό Σχέδιο Συνεργασίας «Διαδρομές και Πολιτισμός της νομαδικής Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς» είναι μια κοινή διευρωπαϊκή προσπάθεια προκειμένου να διερευνηθεί πως ορεινές περιοχές, που τον 19ο και 20ο αιώνα αποτέλεσαν σημαντικά κοινωνικοοικονομικά και ανθρωπολογικά πολιτισμικά συστήματα, σταδιακά αποψιλώθηκαν τόσο δημογραφικά αλλά και με όρους της βασικής οικονομικής δραστηριότητας -που ήταν η κτηνοτροφία και η δασοκομία-, μπορούν σήμερα να επανεκπέμψουν “στοιχεία” από την ζωντάνια που αντιπροσώπευαν κάποτε. Όχι βέβαια ως “νοσταλγικές πολιτιστικές καρικατούρες” ενός παρελθόντος που έφυγε ανεπιστρεπτί αλλά με σύγχρονους πλέον όρους διαχείρισης των οικοσυστημάτων, της βιοποικιλότητας, των παραγωγικών τους πόρων και τέλος των ανθρωπολογικών σχέσεων που αναπτύχθηκαν στο πέρασμα των αιώνων και συνέδεσαν έναν αξιοθαύμαστο νομαδικό πολιτισμό. Είναι φανερό ότι σήμερα χρειαζόμαστε νέους τρόπους πιο ολοκληρωμένους και αναπτυξιακά εργαλεία για να δοθεί διέξοδος στο ζήτημα αναζωογόνησης αυτών των περιοχών. Ο Δήμος της Καλαμπάκας ενθαρρύνει τις προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση και στο μέτρο των δυνατοτήτων του θα στηρίξει κάθε πρόταση που με ρεαλιστικό και εφικτό τρόπο θα θελήσει να επανατοποθετήσει τις παλιές αξίες της νομαδικής κοινωνίας και να τις παντρέψει με τις σύγχρονες τάσεις οργάνωσης και αξιοποίησης των πόρων που αντιπροσωπεύουν αυτές οι περιοχές.…….».
Στην συνέχεια κος Πάτρας Παναγιώτης, Γεν. Δ/ντης της Αναπτυξιακής Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ – ΚΕΝΑΚΑΠ Α.Ε παρουσίασε τις δράσεις του Διακρατικού Σχεδίου LEADER:
1. Δράση 1 – Καταγραφή και περιγραφής την νομαδικής μετακίνησης των ζώων ως πολιτιστικό πόρο της περιοχής
 Υποδράση 1.1: Καταγραφική απογραφή (inventory) των πηγών (Έρευνες, Μελέτες, κείμενα, φωτογραφίες, video, λαογράφοι, πρόσωπα-κλειδιά για συνεντεύξεις, Σύλλογοι, κλπ) από όπου μπορεί να αντληθεί λαογραφικό υλικό για την Βλαχόστρατα.
 Υποδράση 1.2: Συλλογή – ταξινόμηση-επεξεργασία του λαογραφικού υλικού με βάση την Καταγραφική απογραφή. Το υλικό αυτό θα αποτελεί υλικό βάσης για όλα τα υπόλοιπα παραδοτέα του σχεδίου (φυλλάδια, εκθεσιακό υλικό, κλπ).
2. Δράση 2 – Ευκαιρίες ανάπτυξης: ο νομαδικός πολιτισμός ως πόρος πολιτιστικού και αγροτικού τουρισμού.
 Υποδράση 2.1: Σύνταξη Τοπικού Σχεδίου Ανάπτυξης της περιοχής με επίκεντρο το πολιτιστικό απόθεμα του νομαδικού πολιτισμού.
3. Δράση 3 – Διαδικασίες για την υποψηφιότητα και αναγνώρισης της περιοχής ως Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO.
 Υποδράση 3.1: Σύνταξη φακέλου υποψηφιότητας και αναγνώρισης της περιοχής ως Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO – Τυποποιημένη ανάλυση, καταγραφή ανάγλυφου και χαρτογράφηση της περιοχής.
 Υποδράση 3.2: Σύνταξη Φακέλου υποψηφιότητας και αναγνώρισης όλων των περιοχών του Σχεδίου ως Δικτύου περιοχών Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
4. Δράση 4 – Προβολή, Προώθηση και Ευαισθητοποίηση σε τοπικό και διακρατικό επίπεδο.
 Υποδράση 4.1: Δημιουργία και παραγωγή ειδικού (3D) χάρτη και φυλλαδίου της Βλαχόστρατας,
 Υποδράση 4.2: Παρουσίαση της “Βλαχόστρατας” με multimedia παραγωγή (flying simulator
 Υποδράση 4.3: Δημιουργία και παραγωγή ειδικού Λαογραφικού Λευκώματος για τον νομαδικό πολιτισμό της περιοχής.
 Υποδράση 4.4: Εκπόνηση Μελέτης ίδρυσης Λαογραφικής Συλλογής του Νομαδικού Πολιτισμού.

Τέλος ο κος Γούσιος Δημήτριος, Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ανέπτυξε τις προτάσεις για τις «Αναπτυξιακές προκλήσεις και προοπτικές της περιοχής Ασπροποτάμου με βάση τον νομαδική πολιτιστική Κληρονομιά».

Ακολούθησε συζήτηση με παρεμβάσεις των παρευρισκομένων. Την Ημερίδα παρακολούθησαν Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Καλαμπάκας, οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Ασπροποτάμου, οι Πρόεδροι των Πολιτιστικών Συλλόγων της περιοχής, ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου, Αγροτικοί και κτηνοτροφικοί Σύλλογοι, Κυνηγετικοί Σύλλογοι και πλήθος Ασποροταμιτών που βρίσκονται λόγω των ημερών στα χωριά τους.

Με εκτίμηση

Ο Γεν. Δ/ντης της
Αναπτυξιακής Τρικάλων ΑΑΕ ΟΤΑ (ΚΕΝΑΚΑΠ)
Παναγιώτης Πάτρας