Καπέλα Σιστίνα: Σπουδαία ανακάλυψη – Βρέθηκε σπάνιο σχέδιο του Μιχαήλ Άγγελου από τον 16ο αιώνα

Του Δημήτρη Καλογερόγιαννη

Προτού κλειστεί στο δωμάτιο που του προόριζε η Καθολική Εκκλησία προκειμένου να φέρεις εις πέρας την αποστολή να ζωγραφίσει το εσωτερικό στο Παρεκκλήσι του Βατικανού, ο Michelangelo Buonarroti κρατούσε σημειώσεις και σκίτσα των διαφόρων σκηνών που είχε φανταστεί ότι θα ταίριαζαν καλύτερα στο Παρεκκλήσι.

Ένα από αυτά ανακαλύφθηκε και επιβεβαιώνει την πρωτοτυπία του καλλιτέχνη.

Το συγκεκριμένο σκίτσο που χρονολογείται στην πρώτη δεκαετία του 16ου αιώνα έχει πλέον αναγνωριστεί ως προσχέδιο-μελέτη του Michelangelo Buonarroti για τη διάσημη σκηνή «Λατρεία του θρασύδειλου φιδιού» που απεικονίζεται στην τοιχογραφία της Καπέλα Σιστίνα στο Βατικανό.

Η έρευνα διεξήχθη από τον Paul Joannides, που είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς του «θεϊκού ζωγράφου της Αναγέννησης» παγκοσμίως.

Το προσχέδιο του 16ου αιώνα

Το φτιαγμένο με κόκκινη κιμωλία σχέδιο (διαστάσεων 15,7 x 19,3 εκ.) συνέδεσε ο Joannides με μια από τις φιγούρες που πολεμούσαν τα φίδια στη σκηνή «Λατρεία του θρασύδειλου φιδιού», έργο που συναντά κανείς στις τοιχογραφίες στην οροφή της Καπέλα Σιστίνα.

Ο ιστορικός τέχνης συγκεκριμένα εικάζει ότι το σκίτσο μπορεί να χρονολογείται από το 1512, λίγο πριν ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγραφίσει το τελευταίο τμήμα του αριστουργήματός του, που ξεκίνησε το 1508.

Το σχέδιο ήρθε στο φως όταν ο ιδιοκτήτης του, ανώνυμος Ευρωπαίος συλλέκτης, έστειλε στον καθηγητή μια φωτογραφία.

Ο συλλέκτης είχε αγοράσει το προσχέδιο το 2014 ως έργο που αποδιδόταν τότε σε έναν από τους κυριότερους εκπροσώπους του Μανιερισμού Rosso Fiorentino.

Στο σκίτσο, η ανδρική φιγούρα παρουσιάζεται από άλλη γωνία σε σχέση με την τελική της εκδοχή: «Βλέποντας το σχέδιο, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι η φιγούρα προοριζόταν να φαίνεται οριζόντια. Δεν είναι, όμως,  έτσι», εξηγεί ο καθηγητής και ιστορικός της Τέχνης.

Κατά την εξέταση του έργου, φαίνεται πράγματι πως αν αυτό περιστραφεί 90 μοίρες δεξιόστροφα θα καταλάβει κανείς πως είναι ταυτόσημο με το σχέδιο της τοιχογραφίας. Άρα «προπαρασκευαστικό σκίτσο» υπογραμμίζει ο Joannides.

Σπάνιο εύρημα

Σύμφωνα με τον καθηγητή, το συγκεκριμένο είναι ένα από λιγοστά προσχέδια του Μιχαήλ Άγγελου που προορίζονταν για την οροφή της Καπέλα Σιστίνα και έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Τον λόγο για τον οποίο δεν υπάρχουν πια προσχέδια της τοιχογραφίας της Καπέλα Σιστίνα αποκαλύπτει ο Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης Τζόρτζιο Βαζάρι,  έγραψε για τον Michelangelo: «Λίγο πριν πεθάνει, έκαψε την πλειοψηφία των προσχεδίων και των σκίτσων των αριστουργημάτων του, ώστε να μη μπορεί κανείς να δει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε στα προσχέδια ή τους τρόπους με τους οποίους δοκίμαζε την ιδιοφυΐα του, με τον φόβο ότι το τελικό αποτέλεσμα ενδεχομένως να μην φαινόταν τόσο τέλειο».

Πηγή: La Repubblica