Μια «μικρή» νίκη

*του Μικέλη Σωτ. Χατζηγάκη (Αναδημοσίευση από την ΕΣΤΙΑ)
Το 1987 ο Πωλ Ονίλ έγινε Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Alcoa, κολοσσό της αμερικανικής βιομηχανίας, και έβαλε ως πρώτη του προτεραιότητα να μειώσει τα εργατικά ατυχήματα στην εταιρεία. Συνήθως οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι μιλάνε πρωτίστως για τα κέρδη, την στρατηγική, το επιχειρηματικό μοντέλο, κτλ. Όχι όμως ο Ονίλ. Αυτός επέλεξε αυτό το φαινομενικά «μικρό» ζήτημα ως την αιχμή του δόρατος για να αλλάξει τις αξίες της εταιρείας. Γιατί κατάλαβε πως η διαμόρφωση των αξιών ξεκινάει από τα φαινομενικά μικρά πράγματα. Μέσα από τη συνεχή έμφαση στην εργατική ασφάλεια, και αργότερα σε άλλα ζητήματα, κατάφερε να αλλάξει την κουλτούρα και τις αξίες της εταιρείας και των υπαλλήλων της, και να την κάνει μια από τις σημαντικότερες εταιρείες στο κόσμο. Ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία του Ονίλ που αργότερα έγινε Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.

Αναφέρω αυτό το παράδειγμα γιατί πολλές φορές στην χώρα μας κάνουμε αναλύσεις επί αναλύσεων για το πως θα κάνουμε «μεγάλες» αλλαγές και τομές. Ίσως, όμως, πρέπει να το πάρουμε αλλιώς. Να ξεκινήσουμε με κάποια ζητήματα που θεωρούνται «μικρά» (μικρά από άποψη κονδυλίων). Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα είναι η αντιμετώπιση των συμπολιτών μας με ειδικές ανάγκες. Το πως η κοινωνία θα αποδεχτεί και θα εντάξει τους συνανθρώπους μας με ειδικές ανάγκες θα πρέπει να γίνει ένα μεγάλο κοινωνικό στοίχημα.

Η σωστή αντιμετώπιση αυτών των ανθρώπων ως ενεργών πολιτών στην κοινωνία και στην οικονομία αποτελεί όχι μόνο θέμα προόδου και πολιτισμού, αλλά και ένα μείζον ζήτημα αξιών. Και για να αλλάξουμε τις αρχές και τις αξίες μας πρέπει να ξεκινήσουμε από τα «μικρά» αλλά βασικά. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σε ένα παιδί μαθαίνουμε πρώτα να περπατάει και μετά να τρέχει.

Η αξία των «μικρών μαχών» είναι κάτι παραπάνω από συμβολική. Η αξία τους είναι ότι μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και πράττουμε. Να επανακαθορίσουν την αξιακή μας πυξίδα. Πρέπει, συνεπώς, να σκεφτούμε ποιες αξίες θέλουμε να έχει η κοινωνία που θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας. Η πλήρης ένταξη των συμπολιτών μας με ειδικές ανάγκες θα είναι ένα σημαντικό βήμα για το χτίσιμο μιας νέας κοινωνίας που σέβεται και αξιοποιεί την διαφορετικότητα. Η αξία του σεβασμού πρέπει να μπει στον πυρήνα της νοοτροπίας μας. Γιατί, αλλιώς, πως μπορεί να προοδεύσει μια κοινωνία που έχει ξεχάσει να σέβεται;

Θα μου πείτε, δηλαδή άμα φτιάξουμε αυτό το θέμα θα γίνουμε σύγχρονη δυτική κοινωνία; Όχι. Όμως θα είναι μια σημαντική νίκη προς αυτή την κατεύθυνση μετά από απανωτές ήττες. Μια νίκη που θα είναι απαραίτητη και από άποψη ουσίας και από άποψη ψυχολογίας. Και ειδικά σε αυτό το ζήτημα οι πολίτες μπορούν να έχουν άμεσο και ενεργό ρόλο.

*Ο Μικέλης Χατζηγάκης είναι οικονομολόγος (LSE, Tufts). Σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στην Σχολή Κέννεντυ του Χάρβαρντ.