Trikala Day Καθημερινή Ηλεκτρονική Εφημερίδα των Τρικάλων
Τις ημέρες αυτές πραγματοποιείται μια πληθώρα εκδηλώσεων με αφορμή τα 70 χρόνια από τον θάνατο του Άρη Βελουχιώτη, πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ και την απεχθή πράξη του κρεμάσματος του κεφαλιού του, μαζί με αυτό του Τζαβέλα, στον περίφημο πια φανοστάτη της πλατείας Ρήγα Φεραίου Τρικάλων.
Θεωρώ ότι καλώς κάνουν και γίνονται όλες αυτές οι κινήσεις, κι εγώ ο ίδιος συμμετέχω εξάλλου, όμως νομίζω ότι για να τιμηθεί σωστά ένα πρόσωπο που χάραξε την ιστορία της χώρας μας και λευτέρωσε αυτήν την πόλη δυο φορές, το 1943 από τους Ιταλούς και το 1944 από τους Γερμανούς, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας μερικά πράγματα:
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο Άρης δεν ήταν κάποιος «Ρομπέν των Δασών», ο οποίος ξαφνικά πήρε τα όπλα και τον ακολούθησε ο ελληνικός λαός. Ήταν μέλος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Μόνο μετά από την σωστή προετοιμασία και οργάνωση, βγήκε στο βουνό ο Άρης και οι σύντροφοί του. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο ΕΛΑΣ ιδρύθηκε αρχές Μαρτίου του 1942, αλλά μόλις σαν αύριο, στις 7 Ιουνίου, κλείνουν 73 χρόνια από τότε που για πρώτη φορά ο Άρης και ένα μικρό τμήμα του ΕΛΑΣ μπαίνει στο χωριό Δομνίστα της Ευρυτανίας, συστήνεται ως «ταγματάρχης πυροβολικού Άρης Βελουχιώτης» και κηρύσσει επανάσταση εναντίον των κατακτητών και των ξένων συνεργατών τους.
Επίσης, πολλοί προσπαθούν να προσωποποιήσουν τον αγώνα εναντίον των κατακτητών γύρω από την μορφή του Άρη, χωρίς όμως να προσπαθήσουν να δουν την ολοκληρωμένη εικόνα. Κι εδώ ερχόμαστε σε μια δεύτερη επέτειο, η οποία αφορά την περιοχή μας και, κατά την γνώμη μου, θα πρέπει να τιμάται με ακόμη μεγαλύτερη λαμπρότητα από όσο μέχρι τώρα. Μιλώ για την μάχη της Πόρτας, η οποία έλαβε χώρα στις 8 και 9 Ιουνίου 1943 στην Πύλη. Εκεί, 200 μαχητές του ΕΛΑΣ, υπό τις διαταγές του θρυλικού Μίμη Μπουκουβάλα, αντιμετώπισαν σε εκ παρατάξεως μάχη 4000 ιταλούς και συνεργάτες τους και τους εμπόδισαν να ανέβουν στα ορεινά, όπου βρισκόταν τότε το στρατηγείο του ΕΛΑΣ. Το κατόρθωμα αυτό είναι κατά την γνώμη μου μικρές «Θερμοπύλες» της Αντίστασης και θα πρέπει να στέκεται δίπλα στο ύψωμα 731.
Γιατί όμως αναφέρω την μάχη αυτή; Ο Άρης την περίοδο εκείνη βρισκόταν στην Ρούμελη και δεν είχε ανάμειξη. Φυσικά, την μάχη την έδωσε ο ΕΛΑΣ, ο στρατός του οποίου ηγούνταν ο Άρης, είχαν την ίδια λάμψη, το ίδιο πάθος και την ίδια αγάπη στην ελευθερία.
Θα πρέπει να καταρριφθεί όμως ο μύθος ότι όλα όσα έγιναν, έγιναν εξ αιτίας του Άρη και μόνο με την παρουσία του. Είναι ένας μύθος που πηγάζει από βιβλία όπως αυτό του Χαριτόπουλου και καταλήγει σε φαινόμενα φετιχισμού και προσωπολατρείας, όπως η αναζήτηση του… αληθινού φανοστάτη στον οποίον κρεμάστηκε το κεφάλι του ή το μέρος στο οποίο τελικά θάφτηκε.
Τι θέλω να πω; Ότι η προσωπικότητα του Άρη Βελουχιώτη για να τιμηθεί, δεν πρέπει να ιδωθεί ξεκομμένη από τις συνθήκες τις εποχής, τις ιδέες που έβγαλαν χιλιάδες νέους στο βουνό, τον αγώνα που έδινε σχεδόν ολόκληρο το ελληνικό έθνος τότε. Ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο φυσικός ηγέτης, ο εκφραστής ενός ολόκληρου κινήματος και το κίνημα είναι αυτό που έβγαλε ανθρώπους σαν τον Άρη.
Όποιος προσπαθήσει να ξεχωρίσει τα δύο αυτά πράγματα, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αφήνει κουτσή την ιστορική μνήμη. Όταν τιμούμε την μνήμη του Άρη Βελουχιώτη, τιμούμε και τους ταλαιπωρημένους αντάρτες που μπήκαν με την ελληνική σημαία στην Δομνίστα, τιμούμε τους απλούς ΕΛΑΣίτες που έφραξαν των δρόμο των Ιταλών στην Πόρτα, τιμούμε τον αγώνα του λαού που μόνο με αυτήν του 1821 μπορεί να συγκριθεί.
Ο Άρης δεν ήταν άγιος, να του κάνουμε ευχέλαια και λιτανείες, ήταν ο άνθρωπος που συμπύκνωσε στο πρόσωπο του τις ελπίδες, τις αγωνίες και την πάλη ενός ολόκληρου λαού να γίνει νοικοκύρης στον τόπο του. Ο τραγικός του θάνατος έδειξε ότι δεν κατορθώθηκε να γίνει πράξη αυτή η πάλη και μας αφήνει μια βαριά παρακαταθήκη. Να την ολοκληρώσουμε.
Κώστας Μιχαλάκης
Φιλόλογος-Ιστορικός
Μέλος ΔΣ της ΕΛΜΕΤ
