Νιώθεις κουρασμένη ακόμη κι όταν ξεκουράζεσαι; Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι κάτι που θα συζητηθεί περισσότερο φέτος αφού όλοι έχουμε περάσει μια δύσκολη περίοδο.

Νιώθεις κούραση ακόμη κι όταν ξεκουράζεσαι; Μήπως ένα φλιτζάνι καφέ δεν είναι αρκετό για να σε “ξυπνήσει”; αντιμετώπισή του.

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή σύνδρομο ανοσολογικής δυσλειτουργίας χρόνιας κόπωσης (CFS/ME), είναι μια χρόνια νόσος, που χαρακτηρίζεται από ανεξήγητη, επίμονη και εξουθενωτική κόπωση.

Η έντονη αυτή κόπωση συνοδεύεται από ποικίλα αλλά επίμονα συμπτώματα, όπως πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις, πονοκεφάλοι, τρυφεροί λεμφαδένες, επαναλαμβανόμενος πονόλαιμος, σημαντικά προβλήματα με τη συγκέντρωση, τη μνήμη και τον ύπνο και επιδείνωση μετά τη σωματική δραστηριότητα.

Το σύνδρομο αυτό έχει άγνωστη μέχρι σήμερα αιτιολογία, καθώς και συγκεκριμένη παθογένεια. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει τεστ διάγνωσης παθολογίας. Αντίθετα, η διάγνωση γίνεται βάσει αποκλεισμού της νόσου σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια για τα συμπτώματα.

Τα στατιστικά

Ο τρέχων παγκόσμιος επιπολασμός εμφάνισης του ΣΧΚ εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 0,8% και 3,3%. Η νόσος, όπως φαίνεται, αυξάνεται, με την κορύφωση της επίπτωσης να είναι στα 10-19 και τα 30-39 έτη ζωής. Το σύνδρομο έχει υψηλότερο αντίκτυπο στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες. Αν και έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες παγκοσμίως για τη διευκρίνιση της έναρξης του συνδρόμου, καμία αιτιολογία από μόνη της δεν έχει καταγραφεί.

Πιστεύεται ότι μια ποικιλία ορμονικών, ιογενών, ανοσολογικών, ακόμα και γενετικών αιτιών προκαλεί την ανάπτυξη της νόσου. Το ΣΧΚ επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της ζωής και των παιδιών. Αν και το μεγαλύτερο μέρος των ερευνών εξετάζει τους ενήλικες, έχει βρεθεί σε πληθυσμιακές μελέτες ο επιπολασμός να κυμαίνεται στο 0,4% με 2,4% στα παιδιά.

Τα συμπτώματα

Πολλά από τα άτομα με ΣΧΚ εμφανίζουν διαταραχές άγχους και κατάθλιψης με ποσοστά επικράτησης 42,2% και 33,3% αντίστοιχα. Συνήθως τα συμπτώματα σχετίζονται με απώλεια μνήμης, πονοκεφάλους, κόπωση, διογκωμένους λεμφαδένες, μη αναζωογονητικό ύπνο, γνωστική δυσλειτουργία, πονόλαιμο, ανεξήγητο μυϊκό πόνο ή πόνο στις αρθρώσεις και σοβαρό αίσθημα εξάντλησης για πάνω από 24 ώρες μετά από μια περίοδο πνευματικής ή φυσικής άσκησης. Τα συμπτώματα της κόπωσης μπορεί να επιδεινωθούν μετά από πνευματική ή φυσική δραστηριότητα, αλλά δε βελτιώνονται μετά από μια περίοδο ξεκούρασης.

Ο ρόλος της διατροφής

Η διατροφή είναι ένα από τα πιο προφανή πράγματα από τα οποία πρέπει να ξεκινήσει κανείς στις αλλαγές που απαιτεί μια χρόνια νόσος. Ωστόσο, δεν είναι πάντα το ευκολότερο, καθώς τα δύο τρίτα των ασθενών έχουν παράλληλα και άλλες παθολογικές καταστάσεις, κυρίως γαστρεντερικές, με συμπτώματα όπως καούρα, αέρια, ναυτία, διάρροια κ.ά.

“Τι θα πρέπει να τρώω;”

Αυτό είναι κάτι που προβληματίζει πολλούς, αλλά δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα, αφού οι ασθενείς με ΣΧΚ αντιδρούν στις τροφές με την ίδια ασυνέπεια όπως και με τη φαρμακευτική τους αγωγή. Για παράδειγμα, μπορεί ένα άτομο να γίνεται να ακολουθήσει μια χορτοφαγική δίαιτα, ενώ ένα άλλο μπορεί να χρειάζεται κρέας σε κάθε γεύμα του. Κάποιοι νιώθουν σημαντικά καλύτερα μετά τη διακοπή κατανάλωσης υδατανθράκων και τον περιορισμό των φρούτων.

Επειδή το πεπτικό σύστημα κάθε ατόμου αντικατοπτρίζει τη δική του μοναδική περίπτωση ΣΧΚ, περιπλεγμένο με αλλεργίες, ευαισθησία σε τρόφιμα, ευαισθησία στην ουροδόχο κύστη, προβλήματα στα επίπεδα σακχάρου, δεν υπάρχει μια μοναδική δίαιτα που να είναι η καλύτερη για όλους τους ασθενείς. Ο σχεδιασμός μιας καλής εξατομικευμένης διατροφής είναι σημαντικός.
Βίρνα Σκουλίδη: Κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος