Πόλεμος στην Ουκρανία: Κλείνει σήμερα στρόφιγγα που διοχετεύει φυσικό αέριο προς την Ευρώπη

Εκτός λειτουργίας τίθεται από σήμερα, Τετάρτη, βασικός κόμβος μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη, εντείνοντας τους φόβους για ενεργειακό μπλακ άουτ στην ΕΕ.

Ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Αερίου της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί πλέον να γίνεται διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του κόμβου Sokhranivka από την Τετάρτη (7 το πρωί, τοπική ώρα).

Όπως ανακοίνωσε «λόγω ανωτέρας βίας θα διακόψει από σήμερα Τετάρτη, 11 Μαΐου, τη μεταφορά ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του σταθμού της Σοχρανίφκα». Η εταιρεία σημείωσε επίσης ότι «ο σταθμός συμπίεσης Νοβοπσκόφ είναι ο πρώτος από τους σταθμούς συμπίεσης του ουκρανικού GTS στην περιοχή Λουγκάνσκ, μέσω του οποίου σχεδόν το ένα τρίτο του φυσικού αερίου (έως 32,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα) διοχετεύεται από τη Ρωσία στην Ευρώπη».

Σύμφωνα με την ουκρανική εταιρεία, επί του παρόντος οι υπάλληλοί της δεν μπορούν «να ασκήσουν λειτουργικό και τεχνολογικό έλεγχο στο Νοβοπσκόφ CS και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές».

Ωστόσο, σημειώνεται ότι είναι δυνατό το καύσιμο να επαναδρομολογηθεί μέσω ενός άλλου βασικού κόμβου εισόδου, επιτρέποντας την εκπλήρωση για προμήθεια ρωσικού αερίου σύμφωνα με τις συμβάσεις των ευρωπαϊκών κρατών. Πάντως, όπως σημείωνε το Bloomberg, δεν είναι σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για τη λήψη αυτής της απόφασης.

Ukraine’s natural gas grid says Russian flows to Europe via a key entry point will stop from Wednesday as occupying forces disrupt operations at the compressor station https://t.co/LMPCjdTJET

— Bloomberg (@business) May 10, 2022

Το 1/3 του φυσικού αερίου που μεταφέρεται στην Ευρώπη περνούν από τον αγωγό

Η Sokhranivka και η Sudzha είναι δύο βασικά σημεία εισόδου στα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που δέχονται ροές από την Gazprom για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Την Τρίτη (10/5), το 27% των ροών περνούσε από τη Sokhranivka, με τις υπόλοιπες ροές να περνούν μέσω Sudzha.

Η Ουκρανία είχε προειδοποιήσει τη Ρωσία ότι οι ενέργειες των στρατευμάτων στην περιοχή του Λουγκάνσκ θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας που αφορά περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που διέρχεται από τα εδάφη της προς την Ευρώπη.

Πλέον, αναφέρει ότι οι ενέργειες των ρωσικών δυνάμεων οδηγούν τον διαχειριστή του δικτύου της Ουκρανίας να επικαλεστεί «ανωτέρα βία» για τη διέλευση αερίου μέσω του σταθμού Sokhranivka.

«Η εταιρεία ενημέρωσε επανειλημμένα την Gazprom για προβλήματα στη μεταφορά λόγω των ενεργειών των δυνάμεων κατοχής που ελέγχονται από τη Ρωσία και ζήτησε να σταματήσει η παρέμβαση στη λειτουργία των εγκαταστάσεων, αλλά αυτές οι εκκλήσεις αγνοήθηκαν» ανέφερε ο Διαχειριστής Δικτύου στην Ουκρανία. 

Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της ΕΕ

Στο πλαίσιο αυτό, όπως παρουσίασαν την Τρίτη «ΤΑ ΝΕΑ», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να εγκρίνει σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας στις 18 Μαΐου για την αντιμετώπιση πιθανής απότομης διακοπής της παροχής ρωσικού αερίου.

Οι Βρυξέλλες προειδοποιούν ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τα μέτρα θα επηρεάσουν σχεδόν όλους τους εταίρους της ΕΕ, επειδή όσοι έχουν άλλες πηγές προμήθειας, όπως η Ισπανία, θα πρέπει να μοιραστούν το φυσικό αέριο τους με τις χώρες που επηρεάζονται από την περικοπή του Κρεμλίνου.

Οι Βρυξέλλες θα απαιτήσουν ενεργειακό δελτίο, που θα ξεκινούσε από τον βιομηχανικό τομέα, να εφαρμόζεται με τέτοιο τρόπο ώστε οι εταιρείες σε μια χώρα με πλήρη προσφορά να μην έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων σε χώρες που πλήττονται από τη Μόσχα. Για να προσπαθήσουν να αποφύγουν το δελτίο, αρκετοί εταίροι της ΕΕ έχουν ήδη αρχίσει να υιοθετούν μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης, που κυμαίνονται από τα μέσα μαζικής μεταφοράς έως τη μείωση του θερμοστάτη σε κτίρια, δημόσιες υπηρεσίες ή πισίνες.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι Βρυξέλλες θα χρησιμοποιήσουν τον κανονισμό για την ασφάλεια του εφοδιασμού, που ισχύει από το 2017, για να επιβάλουν μέτρα που εγγυώνται την άφιξη επαρκούς φυσικού αερίου σε προστατευμένους πελάτες (νοικοκυριά και βασικές κοινωνικές υπηρεσίες) σε όλες τις χώρες και που μετριάζουν την οικονομική και κοινωνική μια πιθανή έκτακτη ανάγκη.

Κάθε πληγείσα χώρα, σύμφωνα με τους κανονισμούς που επικαλείται η ΕΡΤ, μπορεί να κηρύξει το επίπεδο έκτακτης ανάγκης σε εθνικό επίπεδο και να εισαγάγει τους δικούς της κανόνες δελτίων. Επιπλέον, οι χώρες με προβλήματα εφοδιασμού θα μπορούν να επικαλεστούν τη ρήτρα αλληλεγγύης που προβλέπει ο κοινοτικός κανονισμός, κάτι που θα ανάγκαζε τους γείτονές τους να ικανοποιήσουν τη ζήτησή τους.

Όμως, εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κηρύξει περιφερειακή έκτακτη ανάγκη (όταν επηρεάζει πολλές χώρες) ή σε επίπεδο ολόκληρης της Ένωσης εάν γενικευθεί η κρίση εφοδιασμού. 

Οι δράσεις που εξετάζονται:

• Τηλεργασία έως τρεις φορές την εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 500.000 βαρελιών πετρελαίου. Μια ημέρα τηλεργασίας ισοδυναμεί με 170.000 λιγότερα βαρέλια πετρελαίου ημερησίως.
• Κοινή χρήση αυτοκινήτου με άλλους ανθρώπους και ήπια οικονομική ενίσχυση σημαίνει 470.000 λιγότερα βαρέλια.
• Μείωση ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους τουλάχιστον κατά 10 χιλιόμετρα ανά ώρα ισούται με 430.000 βαρέλια λιγότερα.
• Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις σημαίνει 380.000 βαρέλια λιγότερα, ενώ η χρήση μονών – ζυγών στις πόλεις εξοικονομεί 210.000 βαρέλια πετρέλαιο. Για εξοικονόμηση ενέργειας προτείνονται επίσης: περιορισμός του αριθμού των αεροπορικών ταξιδιών για επαγγελματικούς λόγους, χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και τρένων αντί για αεροπλάνα.

Στόχος, όπως τονίζεται, είναι να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια πρωτίστως για τα νοικοκυριά και τις ζωτικές δημόσιες υπηρεσίες, όπως επίσης και για εκείνους τους κλάδους της παραγωγής που έχουν ζωτική σημασία (όπως συνέβη και με τα πρώτα lockdown του 2020, αφότου ξέσπασε η πανδημία της Covid-19).