Η φροντίδα των νυχιών και του δέρματος των ποδιών (αλλά και των χεριών) είναι μια χαλαρωτική εμπειρία περιποίησης που απολαμβάνουν όχι μόνο οι γυναίκες αλλά όλο και περισσότερο οι άνδρες.
Βασικός στόχος ενός επαγγελματικού πεντικιούρ είναι η αποκατάσταση των αισθητικών προβλημάτων των νυχιών, που αυτήν την εποχή του χρόνου όλοι επιδιώκουν, πριν… τα εκθέσουν σε κοινή θέα. Κατά πόσον είναι, όμως, οι υπηρεσίες αυτές ακίνδυνες;
Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι υπάρχει περίπτωση μετάδοσης μυκήτων από μη απολυμασμένα εργαλεία και αρκούνται στη διαβεβαίωση περί τήρησης των πρωτοκόλλων. Ωστόσο, παγκοσμίως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων εμφανίζει λοιμώξεις, μυκητιάσεις, δερματίτιδες εξ επαφής ονυχοδυστροφίες, ονυχολύσεις, παρωνυχία ακόμα και καρκίνο, που είναι επώδυνες καταστάσεις και δύσκολο να θεραπευτούν.
«Η δημοτικότητα της βιομηχανίας ομορφιάς νυχιών ολοένα αυξάνεται. Τα ινστιτούτα περιποίησης έχουν αποκτήσει πια ξεχωριστή οντότητα, γεγονός που αποδεικνύει την προτίμηση του κόσμου για τις υπηρεσίες που προσφέρουν.
Παράλληλα έχουν αυξηθεί και οι ασθενείς που αναζητούν ιατρική παρέμβαση για διαταραχές των νυχιών, μερικές από τις οποίες οφείλονται στις επιπλοκές της περιποίησής τους, αλλά και στα προϊόντα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτόν τον σκοπό.
Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τις πιθανές αλλεργικές, τραυματικές ή/και μολυσματικές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από το ακατάλληλο μανικιούρ και πεντικιούρ. Πολλές από αυτές μπορούν να προληφθούν, αλλά και να θεραπευτούν απολύτως. Αρκεί όσοι επιλέγουν τις υπηρεσίες που προσφέρονται στα ινστιτούτα νυχιών να γνωρίζουν τους κινδύνους, να μπορούν να αναγνωρίσουν εγκαίρως τυχόν προβλήματα και να αναζητήσουν θεραπεία από τον δερματολόγο τους το συντομότερο», προειδοποιεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Φυσικά, τα περισσότερα ινστιτούτα ακολουθούν αυστηρά τις οδηγίες καθαριότητας και απολύμανσης και οι επαγγελματίες είναι γνώστες και προσεκτικοί. Κίνδυνοι ελλοχεύουν μόνο σε όσα δεν τηρούνται τα μέτρα προστασίας.
Τα υγιή νύχια είναι λαμπερά, λεία και ομοιόμορφα. Δεν είναι ραγισμένα, άκαμπτα ή σπασμένα και τα πετσάκια είναι κολλημένα στις πλάκες των νυχιών.
Οι υγιεινές συνήθειες περιποίησης περιλαμβάνουν το κόψιμο των νυχιών ευθεία και η αποφυγή έντονης στρογγυλοποίησης των γωνιών, διότι η πρακτική αυτή αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης των νυχιών προς τα μέσα.
Τα πετσάκια πρέπει να αφήνονται στη θέση τους, να μην κόβονται ή να σπρώχνονται έντονα προς τα πίσω, γιατί χρησιμεύουν για να κρατούν μακριά παθογόνους μικροοργανισμούς. Η επιφάνεια των νυχιών δεν πρέπει να λιμάρεται, γιατί αυτό λεπταίνει την πλάκα και τα κάνει εύθραυστα. Δεν πρέπει να τοποθετούνται αιχμηρά αντικείμενα κάτω από αυτά, για την αποφυγή τραυματισμών και ονυχόλυσης (διαχωρισμός του νυχιού από την κοίτη του) που αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης από βακτήρια και μύκητες.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, το 99% των ανθρώπων θα εμφανίσουν κάποιο πρόβλημα στα νύχια κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτό μπορεί να προκύψει όχι μόνο σε καταστήματα περιποίησης νυχιών αλλά και στο σπίτι. Στην τελευταία περίπτωση ο κίνδυνος προέρχεται μόνο από τα προϊόντα και τη διαδικασία και όχι από μετάδοση παθογόνων.
Μεταξύ των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν είναι η παρωνυχία, μια φλεγμονή που προκαλείται από τραύμα στην επιδερμίδα, συμπεριλαμβανομένης της τριβής της επιδερμίδας κατά το λιμάρισμα των νυχιών. Το τραυματισμένο σημείο αποτελεί σημείο εισόδου μολυσματικών παραγόντων, με πιο συχνό τον σταφυλόκοκκο (Staphylococcus aureus). Τα μολυσμένα εργαλεία είναι το μέσο μετάδοσής του.
Η πιο συχνή βακτηριακή λοίμωξη που μπορεί να προκύψει από μη επαρκώς απολυμασμένα εργαλεία είναι από τον κοκκοβάκιλο Pseudomonas aeruginosa. Η ψευδομονάδα αποικίζει τον υπονύχιο χώρο και την πλάκα αλλοιωμένων νυχιών και χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι η μετατροπή του ρόδινου χρώματος του νυχιού σε πράσινο.
Ένας πολύ σοβαρός κίνδυνος όταν χρησιμοποιούνται μη επαρκώς απολυμασμένα εργαλεία είναι και η ονυχομυκητίαση. Ευθύνεται για έως και το 50% όλων των διαταραχών των νυχιών και προκαλείται συχνότερα από δερματόφυτα και ζυμομύκητες. Σημείο εισόδου τους είναι όπου έχει διαταραχθεί ο δερματικός φραγμός, λόγω τριβής, παρωνυχίας ή δερματίτιδας εξ επαφής. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ακόμα κι ένα τυπικό βερνίκι νυχιών μπορεί να αποτελέσει εστία μετάδοσης μυκήτων.
Εκτός από τα μολυσμένα εργαλεία, υπάρχουν και προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την αισθητική μεταμόρφωση των νυχιών που προκαλούν μερικές φορές μόνιμες αλλαγές σε αυτά.
Ορισμένα βερνίκια είναι πιθανόν να τα καταστήσουν εύθραυστα, με υπερβολική διαμήκη ράβδωση και έντονο οριζόντιο ξεφλούδισμα. Μπορούν ακόμα να προκαλέσουν αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής. Περίπου το 2% των ατόμων έχει βρεθεί ότι έχει αλλεργική ή ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής σε προϊόντα περιποίησης νυχιών. Ακόμα και τα σκληρυντικά μπορεί να γίνουν αιτία εμφάνισης των εν λόγω δερματοπαθειών, λόγω της φορμαλδεΰδης που περιέχουν.
Αλλά και τα νύχια των χεριών διατρέχουν πολλούς κινδύνους από κάποιες τεχνικές που ακολουθούνται για την επιμήκυνση της διάρκειας του βερνικιού αλλά και για την απόκτηση μεγάλων και σκληρών νυχιών.
Συγκεκριμένα, τα ακρυλικά τεχνητά νύχια για να τοποθετηθούν απαιτούν το λιμάρισμα των φυσικών, ώστε η επιφάνειά τους να γίνει τραχιά. Η λέπτυνσή τους αυτομάτως τα καθιστά πιο εύθραυστα. Η δε αφαίρεση των τεχνητών νυχιών, που απαιτεί μούλιασμα σε ασετόν ή λιμάρισμα, τα αφυδατώνει και τα αποδυναμώνει ακόμα περισσότερο. Επίσης, για την εφαρμογή των τεχνητών νυχιών χρησιμοποιούνται προϊόντα που ερεθίζουν το περιονύχιο δέρμα. Όσες γυναίκες τα επιλέγουν κινδυνεύουν και από ονυχόλυση, διότι η κόλλα που χρησιμοποιείται κατά την τοποθέτηση του τεχνητού νυχιού πάνω στο φυσικό είναι ισχυρότερη από τη συγκράτηση του φυσικού νυχιού στην κοίτη του.
Επίσης, τα gel που χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερη διάρκεια του βερνικιού τόσο στα νύχια των χεριών όσο και των ποδιών περιέχουν ενώσεις που φωτοπολυμερίζονται είτε με υπεριώδη ακτινοβολία είτε με λάμπες LED. Οι επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι ήδη γνωστές, με πιο επικίνδυνη την πρόκληση καρκίνου του δέρματος και γι’ αυτό συστήνεται η αποφυγή της χρήσης τους. Στις λιγότερο επικίνδυνες επιπτώσεις περιλαμβάνεται η εκζεματώδης δερματίτιδα, τα εύθραυστα νύχια και η ονυχόλυση.
«Αν όλα τα παραπάνω ενέχουν κάποιο βαθμό δυσκολίας στην αντιμετώπισή τους, αυτή είναι πολλαπλάσια όταν αφορά σε άτομα με διαβήτη, τα οποίοι μπορεί ακόμα και να ακρωτηριαστούν εάν δεν καταφέρει ο οργανισμός τους να αμυνθεί αποτελεσματικά σε κάποια μόλυνση.
Για τους ανθρώπους που αγαπούν τα τεχνητά νύχια συστήνεται η απόκτησή τους μόνο για ειδικές περιστάσεις και όχι η μόνιμη χρήση τους, διότι έτσι δίδεται ο χρόνος να αντιμετωπιστούν κάποια προβλήματα χωρίς την παρέμβαση ειδικού.
Όταν όμως προκύπτουν, χρειάζεται η ταχεία θεραπεία τους, προκειμένου αυτή να είναι σύντομη και αποτελεσματική. Για την ευθραυστότητα των νυχιών απαιτείται η ενίσχυσή τους με ενυδατικούς παράγοντες και με τη χρήση γαντιών για την αποφυγή επαφής με ερεθιστικούς παράγοντες, ενδεχομένως και με τη λήψη βιοτίνης (Β7) από το στόμα.
Για τις λοιμώξεις από βακτήρια μπορεί να απαιτηθεί αντιβιοτική αγωγή ή διάνοιξη για παροχέτευση του πυώδους υγρού, η οποία μπορεί να γίνει και με λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα.
Όσον αφορά στις μυκητιασικές λοιμώξεις, η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα, τον τύπο του μύκητα και τον αριθμό των προσβεβλημένων νυχιών. Υπάρχουν οι επιλογές λήψης από το στόμα αντιμυκητιασικών αγωγών, χρήσης τοπικών φαρμάκων ή συνδυασμός αυτών. Εξαιτίας της συχνής υποτροπής των μυκήτων οι φαρμακευτικές αγωγές (τοπικές και συστηματικές) μπορούν να συνδυαστούν με θεραπεία με λέιζερ. Αυτή η επιλογή υπερέχει, αφού δεν υπάρχει αντοχή των μυκήτων στο λέιζερ. Όταν εφαρμόζεται δε και φωτοθεραπεία, η θεραπεία είναι εγγυημένη σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Σε γενικές γραμμές, οποιαδήποτε αλλαγή στα νύχια ή στο δέρμα πέριξ αυτών θα πρέπει να ελέγχεται από δερματολόγο, ιδίως εάν εντοπιστεί σκούρα γραμμή κατά μήκος τους ή ύποπτο εξόγκωμα σκούρου συνήθως χρώματος. Για την αποφυγή του μελανώματος καλό είναι πριν από τη σταθεροποίηση του gel με UV να χρησιμοποιείται αντηλιακό στο δέρμα των χεριών», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.