Τι είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις. Τα συχνότερα συμπτώματά της είναι πόνος και οίδημα στις αρθρώσεις, καθώς και πολύωρη πρωινή δυσκαμψία. Είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας. Για να κατανοήσουμε πώς αναπτύσσεται η ρευματοειδής αρθρίτιδα, καλό είναι να γνωρίζουμε πώς λειτουργεί μια υγιής άρθρωση.

Τι συμπτώματα προκαλεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα στις αρθρώσεις;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί φλεγμονή του αρθρικού υμένα. Η φλεγμονή έχει τα ίδια συμπτώματα με τις φλεγμονές που προκαλούνται και από άλλες καταστάσεις, όπως τραυματισμούς. Τέτοια είναι η εμφάνιση ερυθρότητας, το πρήξιμο της άρθρωσης, ο πόνος και η θερμότητα.

Η ερυθρότητα οφείλεται στην αύξηση της ροής του αίματος στην περιοχή. Είναι πιθανό η άρθρωση να είναι ζεστή λόγω της ίδιας αιτίας. Η φλεγμονή προκαλείται από παραγωγή υγρού και κυττάρων από τον αρθρικό υμένα μέσα στην άρθρωση, οπότε παρατηρείται πρήξιμο και δυσκολία στην κίνηση. Ο πόνος οφείλεται σε δύο λόγους:

• Ερεθισμός των νευρικών απολήξεων, λόγω των χημικών ουσιών που παράγονται από τη φλεγμονή
• Διάταση του αρθρικού θυλάκου, λόγω του οιδήματος στην άρθρωση

Όταν υποχωρεί η φλεγμονή, η διάταση του αρθρικού θυλάκου παραμένει, με αποτέλεσμα η άρθρωση να μην επιστρέφει στην κανονική της θέση. Έτσι, οι αρθρώσεις παρουσιάζουν αστάθεια και ενδέχεται να παραμορφωθούν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας;

Τα συνήθη συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις (μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, μεγάλες αρθρώσεις, όπως γόνατα, αγκώνες, ώμοι, άλλα και σπονδυλική στήλη)
• Δυσκαμψία
• Κόπωση, κατάθλιψη και ευερεθιστότητα
• Αναιμία
• Συμπτώματα γρίπης, όπως κακουχία, εξάψεις και εφιδρώσεις

Λιγότερο συνήθη συμπτώματα:

• Απώλεια βάρους
• Οφθαλμική φλεγμονή
• Ρευματοειδή οζίδια
• Φλεγμονή σε άλλα μέρη του σώματος (καρδιά, πνεύμονες, δέρμα)

Παροδικά συμπτώματα:

• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ενδέχεται να εμφανίζει κρίσεις (έξαρση των συμπτωμάτων) οι οποίες υποχωρούν στη συνέχεια.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν προκαλεί τα ίδια συμπτώματα σε όλους τους ασθενείς. Στα πρώτα στάδια της νόσου, η εξέλιξη είναι πολύ αργή. Μερικές αρθρώσεις –συνήθως στα δάκτυλα, στους καρπούς ή στα μετατάρσια (μικρά οστά των ποδιών)– πονούν ή ενδέχεται να πρήζονται κατά καιρούς, ενώ συχνά υπάρχει συμμετρία στην προσβολή των αρθρώσεων. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν πρωινή δυσκαμψία.

Έχει διαπιστωθεί ότι 1 στους 5 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα παρουσιάζει ταχεία εξέλιξη, με πόνο και οίδημα σε πολλές αρθρώσεις, σοβαρή πρωινή δυσκαμψία και δυσκολία πραγματοποίησης των καθημερινών ασχολιών.
Άτομα με πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις και πρωινή δυσκαμψία που διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα πρέπει να επισκεφτούν ρευματολόγο. Οι έρευνες δείχνουν ότι όσο συντομότερα ξεκινά η θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, τόσο πιο αποτελεσματική είναι. Γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική.

Καθώς η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι δυνατόν να προσβάλει και άλλα μέρη του σώματος εκτός από τις αρθρώσεις, είναι σημαντικό ο ασθενής να αναφέρει στο γιατρό όλα τα συμπτώματα που αισθάνεται, ακόμα και αν δεν τα θεωρεί σχετικά με τη νόσο.

Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου αλλά και επιδείνωσης των συμπτωμάτων στους ήδη πάσχοντες.

Δείτε στις παρακάτω εικόνες ποιοι είναι:

Κάπνισμα:

Επιδεινώνει τα συμπτώματα και αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου. Οι πάσχοντες που δεν καπνίζουν υποφέρουν λιγότερο από οίδημα και πόνο στις αρθρώσεις συγκριτικά με τους καπνιστές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν διπλάσιο κίνδυνο καταστροφής των αρθρώσεων.

Καφές:

Η σχέση του καφέ και του τσαγιού με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα παραμένει ασαφής, Έρευνες έχουν δείξει ότι ο καφές χωρίς καφεΐνη (4 ή περισσότερα φλιτζάνια καθημερινά) αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου, ενώ το τσάι τον μειώνει. Άλλες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι ο καφές καθιστά λιγότερο αποτελεσματική τη φαρμακευτική αγωγή.

Καιρικές συνθήκες:

Η βαρομετρική πίεση και οι αλλαγές της θερμοκρασίας επιδρούν στα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Επικρατεί η άποψη ότι η αλλαγή κλίματος επιδεινώνει τα συμπτώματα και ότι οι ασθενείς αισθάνονται γενικά καλύτερα όταν οι καιρικές συνθήκες είναι σταθερές.

Εποχικές αλλεργίες:

Έρευνες υποδεικνύουν ότι οι πάσχοντες από ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από αλλεργίες, ενώ όσοι υποφέρουν και από τα δύο, τείνουν να έχουν ηπιότερα συμπτώματα αρθρίτιδας.

Αλκοόλ:

Έρευνα διαπίστωσε ότι όσοι πίνουν τουλάχιστον ένα ποτό 3 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα ήταν τέσσερις φορές λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν ρευματοειδή αρθρίτιδα συγκριτικά με όσους δεν έπιναν αλκοόλ. Οι πάσχοντες από τη νόσο που έπιναν αλκοόλ, έτειναν επίσης να έχουν ηπιότερα συμπτώματα.

Βιταμίνη D:

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες που ζουν σε βόρειες χώρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, συγκριτικά με όσες ζουν σε χώρες με ηλιοφάνεια. Ένας λόγος είναι ότι η έλλειψη ήλιου προκαλεί ανεπάρκεια βιταμίνης D, η οποία συνδέεται με πολλές αυτοάνοσες παθήσεις.

Εγκυμοσύνη:

Οι γυναίκες σταματούν να λαμβάνουν φάρμακα την περίοδο της κύησης για να μην βλάψουν το έμβρυο. Σε κάποιες τα συμπτώματα βελτιώνονται ή υποχωρούν λόγω της καταστολής του ανοσοποιητικού, ενώ σε άλλες ο πόνος επιδεινώνεται.

Θηλασμός:

Ένα από τα πολλά οφέλη του θηλασμού είναι και η μείωση της έντασης των συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Σχετική μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που θήλαζαν 1-2 χρόνια είχαν 20% χαμηλότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν την πάθηση. Εκείνες που θήλασαν συνολικά πάνω από 2 χρόνια είχαν 50% μικρότερο κίνδυνο.

Ορμόνες / αντισυλληπτικά:

Μελέτη του 2004 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο έχουν υψηλότερο κίνδυνο ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Οι ορμόνες παίζουν πιθανώς ρόλο στη μείωση των συμπτωμάτων. Τα οιστρογόνα μειώνουν τον πόνο, ενώ οι περιεμμηνοπαυσιακές κρίσεις μπορεί να προκαλούνται από πτώση των οιστρογόνων.

Κρυολόγημα / γρίπη:

Η γρίπη και το κρυολόγημα μπορούν να αποβούν επικίνδυνα για όσους παίρνουν φάρμακα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τα οποία καταστέλλουν το ανοσοποιητικό. Στους πάσχοντες από τη νόσο συστήνεται να κάνουν το εμβόλιο κατά της γρίπης.

www.hygeia.gr